چرخویلچرهابرایمعلوالننم یچرخد

گزارش «ایران» از نارضایتی معلوالن از کیفیت پایین وسایل کمک توانبخشی

معلوالن کشــور به دلیل شرایط جســمی که دارند سال هاســت با مشکالت متعددی همچون اشــتغال، معیشــت و تأمین وسایل کمک توانبخشــی مواجهاند و برهمین اساس برای آنها تا رســیدن به کیفیت زندگی مطلوب و برخورداری از رفاه اجتماعی فاصله زیادی وجود دارد. هرچند، در 2 ســال اخیر سازمان بهزیستی برای حل بخشی از مشــکالت معیشتی و تأمین وســایل کمک توانبخشــی اســتاندارد برای معلوالن، گامهایی برداشــته اما همچنان این گروه از افراد درگیر مشــکالتی هســتند که شــرایط زندگی را برای آنها دشــوار کرده اســت مث ًال شمار زیادی از آنها هنوز نسبت به کیفیت ویلچرهایی که به آنها داده شــده معترضند. آنها معتقدند، ویلچرهای خریداری شده توســط بهزیســتی، کیفیت الزم را ندارد و دارای نواقص فنی فراوانی اســت. تا جایی کــه، نه تنها دردی از آنها را دوا نمیکند بلکه به لحاظ جســمی نیز باعث انحنای کمر و شکستندستانبرخیازمعلوالنشدهاست!

قیمتویلچربرقی،از8 تا03 میلیون

«شــاید بــاورش بــرای خیلیهــا ســخت باشــد، اما قیمت یک ویلچــر برقی، حتی تا 30 میلیــون تومان هم میرســد. یعنی، اگر معلول باشید و دســتانتان، توان چرخاندن یــک ویلچــر معمولــی را نداشــته باشــد، بایــد 8 تــا 30 میلیــون تومــان هزینــه کنید. البتــه، قیمــت ویلچر معلولی هــم چندان، ارزان نیســت. قیمــت بیکیفیتتریــن آن از 2 میلیون شــروع میشــود و بــه 8 میلیون تومان میرسد. به همین خاطر، در نهایت، اگــر وضع مالــی تان چندان روبه راه نباشــد، مجبورید از ســازمان بهزیســتی درخواســت کنیــد تا یــک ویلچر دســتی رایگان به شــما بدهد که آن هم کیفیت الزم را ندارد.»

اینها را «علی همتی»، معلول 22ســاله کــه یــک تــب و لــرز ســاده در کودکــی، برای همیشه ویلچرنشــیناش کرده، میگوید. او چند ســال اســت که میخواهد یــک ویلچر برقــی بخــرد اما از عهــده تأمیــن هزینه آن، برنمیآید. به همین خاطــر، به گرفتن یک ویلچر دســتی از بهزیســتی اکتفا کرده که آن هم، کیفیت الزم را ندارد. تاجایی که، هر بار خواسته، از آن استفاده کند، یک بار چرخاش ترکیــده، بــار دیگــر، پشــتیاش از جــا کنــده شده اســت. البته، گرانی ویلچر و بیکیفیتی ویلچرهای خریداری شده توسط بهزیستی، درددِل خیلــی از آنهــا اســت. افــرادی کــه عــالوه بــر نداشــتن ویلچــر برقــی، معابــر، جویهــا و موانــع و دســت اندازهایــی که هر روز سر از جایی درمیآورند هم به آنها اجازه نمیدهد که بیدغدغه و بدون نیاز به کمک در شهر تردد کنند. آنها معتقدند، اگر ویلچر با کیفیت نداشــته باشــند، مجبورنــد، حتی برای یک خرید ســاده، یک نفــر را به عنوان همراه با خود ببرند و فاجعه زمانی است که معلولی،همراهیبرایکمکنداشتهباشد، آن وقــت خانــه مانــدن را بــه بیــرون آمدن ترجیحمیدهد!

البتــه ایــن موضــوع، تنهــا بــه بیکیفیتی ویلچرهای خریداری شــده توســط ســازمان بهزیستیبرنمیگرددوبهگفته،«علیهمت نژاد»،رئیسانجمندفاعازحقوقمعلوالن،

حاصــ ِل 40 ســال بیتوجهــی بــه صنعــت ویلچرســازی، در کشــور اســت. او بــا تأکید بر اینکه وسایل توانبخشی، اعم از ویلچر، عصا و واکــر ...و بــه کاالیــی لوکس در کشــور تبدیل شــدهاند، میگوید: معلوالن، مجبورند برای خرید وســایل توانبخشی هزینههای سنگین بپردازند،چراکهاینوسایلباارزدولتیبهآنها ارائهنمیشود.دراینزمان،وقتیقیمتیک ویلچرباکیفیتدربازار8میلیونوقیمتیک پای مصنوعی03تا04 میلیون است، آیا نباید آنهارالوکسبدانیم؟

رئیس انجمــن جامعه معلــوالن ادامه میدهــد: ایــن در حالــی اســت که ســازمان بهزیســتی تنها یــک میلیــون از هزینــه پای مصنوعی را به معلول میپردازد و او مجبور است مابقی این هزینه را خودش تأمین کند.

همتنــژاد، معتقــد اســت هنــوز هیــچ حمایــت مؤثــری در کشــور از صنعــت ویلچرســازی صــورت نگرفتــه و این مســأله باعث شــده تــا معلوالن با مشــکالت جدی روبــهرو شــوند. بهطــوری کــه، شــرکتهای داخلی توان ســاخت یــک ویلچر مرغوب را ندارند و استانداردهای شرکتهای خارجی نیز مناســب با معابر شــهری و خیابانهای کشور ما نیست.

همتنژادبااشارهبهاینکهدرحالحاضر تحریمهای امریکا علیه ایران باعث نگرانی تعداد زیادی از معلوالن برای تأمین وسایل توانبخشــی شــده اســت، میگویــد: بهترین ویلچــر موجــود محصول یک کشــور اروپایی استواگرتحریمهایعلیهایرانشدتیابد، معلوالن بــا چالشهای جــدی ای در زمینه تأمین وسایل توانبخشی روبهرو خواهند شد. وی با بیان یک تقاضا از هیأت دولت و رئیس جمهــور، تأکیــد میکند: با توجه بــه افزایش قیمــت ارز از دولــت محترم تقاضــا داریم تا بــه هر معلول ســهمیه واردات یک ویلچر با ارز دولتــی را بدهنــد، چراکه اغلب معلوالن توان پرداخت هزینههای سنگین برای خرید وسایلتوانبخشی راندارند.

ویلچر برای معلوالن، حکم پای نداشته را دارد. یعنــی اگــر نباشــد، حتی بــرای یک خرید ســاده هم نمیتوانند به بیرون بروند و در نهایــت،« خانــه نشــین» میشــوند اما قیمــت بــاالی ویلچــر در بــازار باعث شــده تــا تنها آن دســته از معلوالن که تــوان مالی باالتــری دارنــد بتواننــد از ایــن امکانــات بهرهمند شــوند. البته تعداد کسانی که برای خرید یــک ویلچر بین 4 تا 10 میلیون تومان هزینه میکنند، انگشــت شمار است. چراکه بــه گفتــه انجمنهــای حمایتــی، معلوالن جزو اقشار ضعیف جامعه هستند و از عهده مخارج زندگی خود هم با ســختی و زحمت برمیآیند، چه برسد به اینکه، بخواهند چند میلیون برای خرید یک ویلچر هزینه کنند.

«مهــدی عامری»، معلول 27 ســالهای اســت کــه در اثر یــک بیمــاری ارثــی، دچار معلولیت شــده اســت، گویا ویلچــری که از سازمان بهزیستی گرفته آنقدر سنگین است کــه برای جــا به جایــی آن، حداقل باید یک نفــر را همــراه خود ببــرد. مهــدی میگوید: «هر جایی که میخواهم بروم، باید یک نفر مثل سایه همراهم باشد. یک ویلچر دستی دارم کــه چندین بــار آن را تعمیــر کردم اما هــر بار کــه آن را بــه تعمیرگاه میبــرم باید 2 هفتــه منتظر تحویل آن بمانــم و از خانه بیرون نروم.»

بــی ویلچری حســرت یک گــردش چند ســاعته را بــه دل مهــدی گذاشــته اســت. دســت هایش که توان چرخاندن چرخهای ویلچر خرابش را ندارد و مادر پیرش هم که نمیتواند او را دائم به این طرف و آن طرف ببرد، به همیــن علت، اغلــب روزها مجبور اســت تا در خانــه بمانــد. او میگوید:« همه تالشم را می کنم تا یک ویلچر برقی بخرم. البتــه قیمت وســایل کمــک توانبخشــی به علت باالرفتن قیمت دالر افزایش پیدا کرده و بعید میدانم به این زودیها بتوانم ویلچر برقــی بــا کیفیتی بخــرم.» البته، او دوســتان معلولی هم دارد که با ویلچر برقی براحتی در خیابانها رفت و آمد میکنند اما مهدی بــه علت مشــکالت مالــی، تنها یــک ویلچر دستی دارد که در حد امور روزانه و حرکت در خانه میتوان از آن استفاده کرد.

«فریــد رحمانــی» معلــول دیگــری هم میگوید، کیفیت ویلچرهایی که بهزیســتی بــه معلــوالن میدهد، مورد قبول نیســت و به همین خاطر میخواهد آن را بفروشــد تا یک ویلچــر برقی با کیفیت بخرد. او معتقد است، خرید هر ویلچر برقی، به اندازه خرید یک پرایــد، هزینه میخواهد کــه تأمین این پــول برای اغلب معلــوالن ناممکن به نظر میرسد.

عمرهرویلچر،5 ماهاست

«احمدرضا عامریان» یکی از معلوالنی کــه از فعــاالن ســازمانهای مــردم نهــاد جوانان نیز هست، تأکید میکند:« بهزیستی بــه بهانه حمایــت از کاالی ایرانــی، بدترین جنــس بــازار را میخــرد و بــه معلــوالن میدهــد. موقــع تحویل هم به مــا میگوید ویلچــر تــا 5 ســال ضمانــت دارد، در حالی کــه عمر هــر کدام به 5 ماه هم نمیرســد.» وی ادامــه میدهــد: «حتــی انتخــاب نــوع ویلچــر را به خود معلــول نمیدهند. گاهی مشــاهده میکنیــم فــردی بــه جــای اینکه ویلچــر ارتوپــدی دریافت کند، ویلچــر ویژه سالمندان، دریافت کرده است.»

تجدیدنظردربارهاهدایویلچربهمعلوالن ازسویبهزیستی

با این همه، اخبــار مربوط به بیکیفیت بــودن ویلچرهای خریداری شــده، به گوش ِمســئوالن بهزیســتی نیــز رســیده اســت. بهطوریکــه، «دکتــر حســین نحــوی نــژاد»، معــاون توانبخشــی ســازمان بهزیســتی به « ایــران» میگویــد: «اظهــار نظرهــا درمورد کیفیــت ویلچرهــا متعــدد اســت. برخــی از کیفیــت آنها رضایت دارنــد و تعدادی هم ناراضی هستند که این موضوع باید بررسی شــود. به همین خاطــر، در نظر داریــم تا در ســال آینــده، هزینــه خریــد ویلچر بــرای هر معلــول را به خــود او بدهیم تا دیگر شــاهد ایــن واکنشهــا نباشــیم.» وی بــا تأکیــد بــر اینکــه نمیتوانیم بگوییم همــه ویلچرهای خریداری شــده کیفیــت ندارنــد، میافزاید: بر اساس قانون، نمیتوانیم ویلچر خارجی بخریــم و عالوه بــر آن با کمبود بودجه برای خریــد وســایل توانبخشــی از جملــه ویلچر روبهرو هســتیم. نحوینژاد با بیــان اینکه در حــال حاضر بنیاد جانبــازان برای جمعیت تحت پوشش خود ویلچر خارجی خریداری میکند،میگوید:تمامویلچرهایخریداری شــده توســط ســازمان بهزیســتی از ابتــدای انقالب، داخلی بوده و ما مجاز به خرید هیچ ویلچر خارجی نبودیم و بخشی از اعتراضات موجود به ما نیز به همین خاطر است.

موافق اهدای هزینه به معلوالن برای خرید ویلچرنیستیم!

به گفته کارشناسان، اهدای هزینه خرید به هر معلول راهکار مناســبی برای حل این موضــوع نیســت. چراکــه، در موارد مشــابه، اتفــاق افتــاده که به معلــول هزینــهای داده شده اما او به علت شرایط سخت معیشتی آن را صــرف امــور دیگــر کــرده اســت. دکتر «کامــران عــاوران»، مدیــر عامــل انجمــن جامعه معلولین نیز به این موضوع اشــاره میکنــد و بــه «ایــران» میگویــد: بــه عقیده مــن اهدای پــول ویلچر به معلــوالن راهکار مناســبی نیست و باعث میشــود تا معلول این هزینه را در امور دیگر صرف کند.

بــه همیــن خاطر، بــه جای ایــن راهکار، ســازمان بهزیستی بهتر اســت شفافسازی کند تــا با چــه شــرکتهای داخلــیای برای خرید ویلچر قرار داد بسته است.

وی ادامــه میدهــد: بایــد مشــخص شــود کــه ایــن وســایل دارای چــه کیفیــت و اســتانداردهایی هســتند. تــا بــه حــال، هیچ گزارشی در این مورد به دستم نرسیده است و همیشــه برایمــان مجهــول بوده که ســاز و کار خرید این وســایل به چه صورت اســت؟ اغلــب افــرادی کــه از ویلچرهــای ســازمان بهزیســتی اســتفاده میکنند میگویند، این وســیله آنطور که باید کارایی نداشته و آنها از این ویلچرها تنها در داخل خانه و امور جزئی استفادهمیکنند.

مدیر عامل جامعه معلوالن، در پاســخ به این ســؤال که آیــا گارانتی این محصوالت معتبــر نیســت، میافزایــد: گارانتــی در ایــران بیشــتر جنبــه تزئینــی دارد و اغلــب محدودیتهایــی بــرای اســتفاده از آن در کشور وجود دارد. بهطوریکه، تعداد زیادی از آسیبهاشاملگارانتینمیشودوبههمین خاطر به گارانتی ویلچرها چندان نمیشود اعتمادکرد.

عاروان با اشــاره به اینکه به نظر میرسد شــرکتهایی کــه ســازمان بهزیســتی بــرای خریــد ویلچــر با آنهــا قــرار داد بســته اعتبار الزم را نــدارد، میگوید: نگرانی معلوالن در این مورد طبیعی اســت. البته، شــرکتهای داخلــی معتبــر و بــا کیفیــت ایرانــی ای هم وجــود دارنــد امــا نمیدانیم چرا بهزیســتی بــرای تأمین خریدهای خود به ســراغ آنها نمیرود؟

وی میافزاید: طی کردن راههای طوالنی با ویلچــر معمولــی امکانپذیر نیســت. این موضــوع، باعث میشــود تا معلول خســته و محــدود شــود و مشــکلی مضاعــف بــر معلولیت به او تحمیل شود.

عــاروان بــا اشــاره بــه اینکــه در تمــام کشــورهای دنیــا معلــوالن از ویلچرهــای برقی اســتفاده میکنند تا بتوانند با سرعت زمان، حرکت کنند، میگوید: بهطور قطعی فرآینــد و حــرکات یــک معلــول نســبت به یک فــرد ســالم کندتر اســت و داشــتن یک ویلچر برقی میتواند جبران زمان از دســت رفته یک معلول باشــد تا او بتواند به عنوان یــک ورزشــکار و شــاغل ...و موفق شــود. وی میافزاید: ویلچر دســتی استهالک زیادی را به معلوالن تحمیل میکند و باعث تشدید معلولیت خواهد شــد. معلــول میتواند از ویلچــر برقی اســتفاده کند و در کنــار آن هم ورزش کند تا از نظر توانبخشی دچار مشکل نشود.

ویلچرفروشی

«فرید رضا پور»، رئیس انجمن معلوالن همــت، نیــز کیفیــت نداشــتن ویلچرهــای خریــداری شــده توســط بهزیســتی را تأییــد میکند و میگوید: ســازمان بهزیســتی تنها از نــگاه اداری بــه ایــن موضوع نــگاه میکند و تصــور میکنــد، هرچقــدر ویلچــر بیشــتر بخــرد، به معلــوالن خدمات بیشــتری ارائه کــرده اســت. در صورتیکــه بایــد کیفیت نیز مــد نظر قــرار بگیــرد. وی بــا تأکید بــر اینکه خریــد ویلچــر برقی بــرای معلــوالن در حد توان مالی ســازمان بهزیستی نیست، ادامه میدهد: تنها مواردی که من مشاهده کردم، صاحب ویلچر برقی شدند با کمک خانواده و دوستانشان توانستند این هزینه را تأمین کنند وتاکنون کمتر شاهد اهدای ویلچر برقی از سوی بهزیستی بودهایم.

رضاپــور بــا تأکیــد بــر اینکه هــر معلول، بهطور متوســط 10 تا 12 ســاعت روی ویلچر مینشــیند، میگویــد: اگــر ویلچــر کیفیــت مناســبی نداشــته باشــد، معلــول دچــار مشــکالت متعــددی از جملــه انحنای کمر میشــود. همچنیــن، برخــی از معلــوالن ویلچرهایــی که ســازمان بهزیســتی به آنها اهدا میکند را میفروشــند تا ویلچر گرانتر و البته با کیفیتتری بخرند. وی با اشــاره به اینکه ویلچــر 450 هزار تومانی هــم در بازار وجود دارد اما کیفیت آن مناســب نیســت، میگویــد: قیمــت یــک ویلچــر بــا کیفیــت متوسط، حدود 4 میلیون و 500 هزار تومان است که اغلب معلوالن از عهده تأمین این هزینه برنمی آیند. رئیس انجمن معلوالن همــت، میافزایــد: همانطور کــه یک فرد عادی نمیتواند با یک کفش نامناسب چند ســاعت در روز را سپری کند، نباید از معلول انتظــار داشــت 12 ســاعت روی یــک ویلچر بیکیفیت بنشــیند. بنابراین، مسئوالن باید در خریــد ویلچرهای کمکیفیت تجدیدنظر کنند و شــرایط اهدای ویلچر را هم تســهیل کنند تا معلوالن دچار مشکل نشوند.

وقتیازمشکالتمعلوالنحرفمیزنیمبا تکذیبوواکنشهاییروبهرومیشویم

«محمــود کاری»، مدیرعامــل انجمــن ندای معلــوالن ایران، نیز با انتقاد از کیفیت ویلچرهای خریداری شده توسط بهزیستی، میگویــد: درحال حاضــر براحتــی میتوان بــا پرســش از معلوالن متوجه شــد کــه این افراد در چه شــرایط ســختی صاحب ویلچر میشــوند. کاری در ادامــه میافزاید: زمانی که از مشــکالت معلوالن حــرف میزنیم با تکذیــب و واکنشهایــی روبــهرو میشــویم، مبنی بــر اینکه این خبرها درســت نیســت، اما مســأله ویلچر صحیح اســت و ویلچر به سختی در اختیار افراد دارای معلولیت قرار میگیرد وفرآینــد واگذاری طوالنی و حتی تا ۴سال زمانبر است.

واکنش رئیس ســابق سازمان بهزیستی به بیکیفیتیویلچرهایبهزیستی

همایون هاشــمی، رئیس سابق سازمان بهزیســتی کشــور نیــز در واکنــش بــه اخبــار مربــوط به بیکیفیتی ویلچرهــای خریداری شــده توسط بهزیســتی، میگوید: بهزیستی یک ســری فعالیتهای اصلی و یک ســری فعالیتهای موردی انجام میدهد که باید مراقبت کند برنامههای اصلی که در جهت حمایت از افراد تحت پوشــش قانونی خود دارد تحت الشعاع فعالیتهای غیرمستمر ایــن ســازمان قــرار نگیــرد، ضمــن اینکــه فعالیتهای مستمر خود را تقویت کند.

نماینده مــردم میاندوآب، شــاهین دژ و تکاب درمجلس شورای اسالمی، میافزاید: متأســفانه بهزیستی بیشــتر بهدنبال اجرای برنامههــای غیــر ضــروری بــوده تاجایی که فعالیتهــای کنونــی ایــن ســازمان منجــر بــه نارضایتــی جامعه هدف شــده اســت و تأمیــن اقــالم ضــروری معلــوالن همچون واکر، ویلچر، عصا و سایر لوازم مورد نیازشان نادیدهگرفتهمیشود.

ویلچــر نداشــته باشــیم، چــه طــور زندگی کنیم؟