جهانیپرآشوبزیرچنگالدایناسورها
درباره نسخه جدید «دنیای ژوراسیک»، ساخته موفق و بسیار پولساز جی.ا.بایونا اسپانیایی
وقتی کالیـــن تره وورو کارگردان قســـمت اول «دنیای ژوراســـیک» از ســـاخت قســـمت دوم این فیلم انصراف داد تا «جنـــگ ســـتارگان »8 را کارگردانی کند (کاری که البتـــه انجام نداد) هدایت پروژه «دنیای ژوراســـیک2» به جی.ا.بایونا اسپانیایی سپرده شد. این انتخاب را اســـتیون اسپیلبرگ مشهور انجام داد که در این فیلم تازه وظایف یک مدیر اجرایی ارشد را برعهده داشته است و اگر سه فیلم «ژوراســـیک پارک» را که خود اسپیلبرگ در دهه 1990 ســـاخت وارد محاسبات خود کنیم میبینیم که ژوراســـیک جدید نه فیلم دوم از این مجموعه بلکه باید قسمت پنجم نام گیرد. هر چه هست بایونای 43 ساله تمامی دالیل را برای اینکه یک بالک باســـتر (فیلم پرهزینه و پرفروش) را به وی بسپرند، فراهم آورده زیرا در پیشینهاشهمفیلمترسناک«یتیمخانه»محصولسال6002بهچشممیخورد و هم درام فاجعـــهوار «غیرممکن» محصول 2012 و فانتزی پراحســـاس «هیوال صدا میزند» عرضه شده در سال ،2016 فیلمهای اولیه بایونا تمی مشترک دارند و آن نشان دادن شرایط و واکنشهای یک یا چند خانواده در معرض بحرانهای مختلف است و البته او در کارهای اخیرش رویکرد بیشتری را به جلوههای بصری نشـــان داده بود و یقیناً در ساخت «ژوراسیک» تازه که بسیار موفق از آب درآمده و فروش بهغایت زیادی در سطح جهان داشـــته و به سومین فیلم سودساز سال 2018 سینمای دنیا تبدیل شده، به تمامی این خصلتها نیاز داشته است. در این میان نیمه دوم «دنیای ژوراسیک »2 که نام جنبی و کاملکننده آن «امپراطوری ساقط شـــده» و کاری تکاندهنده و حیرتآور است، به گونهای پنهان ترس ناب و جذابیت مرموز «یتیم خانه» را به یاد میآورد که 12 سال پیش بهعنوان اولین فیلم بلند بایونا عرضه شد و مدل تازهای از هراس را آفرید و در عین حال فضایی شبیه به خانههای نفرین شده را از نو به دنیای سینما تزریق کرد. ■ درخدمتفرانچیز52ساله
ایــــن بار نیــــز یک منــــزل گم شــــده در غبار، یک بالی طبیعی و البته موجودات هیوالوار و بهتر بگویم دایناســــورهای احیا شــــده عصر حجر در مرکز فیلم تازه بایونا قرار دارند و وی مجبور شــــده است اضافه بر حس جــــاری در اکثر فیلمهایش اصل داستانهای «ژوراسیک» را استمرار بخشد و در درجــــه اول در خدمــــت ایــــن فرانچیز 52ســــاله باشــــد. ایــــن در حالی اســــت که عدهای اعتقاد دارند «امپراطوری ســــاقط شده» به گونهای کاملکننده سه فیلم توأم با هراس و فاجعهوار اخیر وی است و نقطه نهایی آنها به حساب میآید. بایونا ضمن رد نکــــردن ایــــن فرضیه در اواســــط اولین ماه از تابســــتان 2018 میگوید: مهمترین مسأله برای من رســــیدن به همان درجه ازمهارت و موفقیت در ســــاخت این فیلم بــــود کــــه در کارهای قبلــــیام بــــه آن نایل شــــده بودم و البته کارم ســــختتر بود زیرا هیچ یک از فیلمهای قبلــــی من Block« »buster و آثاری بســــیار پرهزینه نبودند و بهرغم تعلق یکی دو تای آنها به سیستم هالیــــوودی هیچ یک هزینــــهای به بزرگی «دنیــــای ژوراســــیک» نداشــــتند. بنابراین مــــن بایــــد خــــودم را امتحان میکــــردم و میفهمیــــدم که تا چــــه میزان بــــرای این تغییر رویه بزرگ و ورود به عرصه ساخت فیلمهایبسیارپرمسئولیتآمادگیدارم. ■ پیوندبابزرگان
بایونــــا میگوید که همیشــــه فیلمهای ژوراســــیک و کل آثار اســــتیون اســــپیلبرگ منجمله تریلوژی ژوراســــیکی او را دوســــت میداشته و به همین سبب ورود به «دنیای ژوراســــیک» نوعــــی ماجراجویــــی جالب و پیونــــد با بــــزرگان بــــرای وی بوده اســــت. او میافزایــــد: «در عیــــن جدی بــــودن پروژه و اینکــــه باید بــــار دراماتیک قصــــه را حفظ میکردیم، این نســــخه ژوراسیک برای من مثل یک کار اســــتعارهای سرشار از بدعت و طنز بــــود.» کالین تــــرهوورو باوجــــود کنار کشیدن از کارگردانی این فیلم سناریوی آن را در مشــــارکت با درک کانولی نوشته است و در نتیجه باید پرســــید آنها چقدر به بایونا فرصت انعطاف و تغییر موضوع و ترسیم اتفاقات به شــــکل دلخواهــــش را دادهاند. ســــؤالی که بایونا در پاســــخ به آن میگوید: ما یــــک بنــــای کلــــی در متن داســــتانمان داشــــتیم که طبعاً قابل عدول نبود. تفاوت عمدهای که این داســــتان با قســــمتهای قبلی ژوراســــیک دارد، این اســــت که ابعاد تأثیرگذاری اتفاقات و محل وقوع آن از یک جزیره فراتر میرود و به ســــطح وسیعتری از جهان بســــط مییابد. فیلم پنجم از این مجموعــــه بواقع نه فقــــط از عواقب حمله دایناسورهایتولیدمثلیافتهبهمردمبلکه از بنیادهای سســــت زندگی مــــردم در حال حاضر میگوید. همین مسأله و اینکه فیلم فعلــــی یک جهاننگری تازه دارد، مســــأله اصلیای بود که مرا به این پروژه کشید. ■ درنظامازهمگسیختهغرب
در قســــمتهای قبلی «ژوراســــیک» تمرکــــز روی یــــک یا چند پــــارک تفریحی بوده که در آنها برخی دایناسورهای دوران ماقبل تاریــــخ که با علم ناشــــناختهای از نو متولد شــــده و ســــپس رشــــد کرده و در گوشهای پنهان نگه داشته شدهاند، سر بر میآورند و رجوعکنندگان به پارکها را زیر دســــت و پا له میکنند. در فیلم فعلی که کریس پرات یک بــــار دیگر رل مهارکننده این اوضاع را برعهــــده دارد، ابعاد ماجرا فراتــــر از یک پارک و در راســــتای توصیف این ماجرا و فرضیه اســــت کــــه در نظام از هم گســــیخته غرب هر اتفاقــــی در ارتباط با این دایناســــورها در سطح وسیعتری از جهان متصور اســــت و به تبــــع آن با انواع اسپشــــیال افکتهــــای مــــدرن کوشــــش شــــده تا برخوردها و خطــــرات موجود در رویارویی دایناســــورهای تیرکس و امثال آنها با انســــانهای شوکهشــــده از تقابل با موجودات عصر حجر به تصویر کشــــیده شــــود و اذهان را سحر کند. بایونا بهعنوان طراح و مجری عملیات وسعت بخشیدن به داستانهای فردی گذشته و تبدیل آن به یک موج عمومی میگوید: برای اینکه حس کاملتری نســــبت به اتفاقات فیلم جدیدپیداکنموداستانگویبهتریباشم، به ســــراغ کتابهای مرجع و شروعکننده ماجراهای ژوراســــیک که نوشــــته مایکل کریچتون اســــت رفتم و آنهــــا را خواندم و این اقدام ســــودمندی بود زیرا مرا بیش از پیش در مسیر فهم و حس کردن اتفاقات قبلی گذاشــــت. اضافه بر این حس کردم که بایــــد به روح و بطــــن اصلی قصههای ژوراسیک و به آنچه کریچتون در ارتباط با آن میخواست وفادار بمانم و روشهای کاریاسپیلبرگدرتبدیلکردنقصههای کریچتــــون به یــــک مدل مؤثر ســــینمایی را هــــم اســــتمرار بخشــــم. بنابراین فیلم کنونــــی ترکیبی از آن اصالــــت طلبی با به روزرسانیهای الزم است.
■ منبع: Daily Telegraph