خودآگاهی اجتماعی الزمه تحقق شفافیت
ایجاد شفافیت خواستهای است که اگر چه چندین دهه قدمــت دارد اما ایــن روزها با بروز مشــکالت اقتصادی، قویتــر از گذشــته پیــش روی دولــت و دیگــر نهادهــای حاکمیتی گذاشته شده است. با این حال مشخص است که چه در طرح این خواســته و چه در به ثمر رســیدن آن نقش اساسی و اصلی بر دوش ملت قرار دارد.
این مردم هســتند که در وفاق و اتحاد با یکدیگر و در مواجهه با پدیدههایی همچون حقوق و امالک نجومی، رشــوه و رانــت، خــروج ســرمایه از کشــور ...و خواســتار شفافیت بیشتر برای جلوگیری از ادامه یافتن روندهای فســادآلود اقتصــادی میشــوند و مســلم اســت که اگر نباشــد، ایــن حرکت و خواست مثل طفلی است که چون نمیگرید، از شیر محروم میماند.
حکومت مردمساالر مستلزم مطالبهگری، مداخله و نظارت مردم است و شفافسازی یکی از پایههای اساسی ایجاد اعتماد متقابل و رابطه مستحکم میان مردم و حکومت اســت، اما مقدمه الزم برای تأثیرگذاری این شفافیت خودآگاهی اجتماعی اســت و بدون آن شفافســازی پــروژهای بیحاصل. بر همین اســاس اســت که نظامهای مردمســاالر برای افزایش بینش و آگاهی مــردم تــالش میکننــد و بالعکس حکومتهــای تمامیتخــواه تمام تالش خود را بر ضعیف نگاه داشتن این آگاهی متمرکز میکنند.
در درون کشــور ما با وجود محدودیتهایی که بر رســانههای رسمی از صدا و ســیما تا مطبوعات حاکم اســت، برخورداری جامعه از دیگر امکانات ارتباط شبکهای سبب شده است که آنها لحظه به لحظه اخبار را رصد کنند و از آشکار و پنهــان رخدادهــای جامعــه مطلع شــوند. بنابراین به نظر میرســد مردم از آگاهی اجتماعی الزم برای تأثیرگذاری در روند شفافسازی امور برخوردارند.
وجــه قابل انتقــاد مواجهه نهادهای حاکمیتی با این مســأله اما جلوگیری از فعالیــت آزادانه رســانهها و ســازمانهای مردمنهادی اســت که میتوانند اعتراضــات مــردم بــه مســائل مختلــف را در مســیری غیر مخرب و ســازنده قــرار دهنــد. در عوض بــا مقاومت در برابر شفافســازی و قــرار گرفتن مردم در جریــان امــور فضــا را بــرای صحنهگردانــی و ســوء اســتفاده بیــرون مرزها فراهم میکنند. شفافســازی و ایجاد اعتماد متقابل میان مردم و حاکمیت از عناصــر مهم ســرمایه اجتماعی اســت. اگر مــا این عناصــر را ایجاد نکنیم، رسانههای آن سوی مرز پیشقدم شفافسازی از نوع شایعهپردازی میشوند و اعتمــاد مــردم را از آن خــود میکنند. بنابراین باید بیــش از دیگران از روند شفافســازی اســتقبال کنیــم و بــا نقــد مواضع کســانی کــه معتقدنــد مردم صاحــب حــق و رأی در تعییــن سرنوشــت خــود نیســتند آنهــا را در جایــگاه صاحبــان اصلــی قــدرت و محرمان یگانــه حکومت بنشــانیم. برخــالف این روزهــا کــه هر روز دملــی از اعتراض در واکنش به مشــکالت ریز و درشــت در شهرهای مختلف سر باز میکند، شفافیت سبب خواهد شد که خواستهها به نحو منطقیتر و عقالییتری مطرح شــود. خواســتههایی که راه برآوردنشان بی شک از مسیر اعتماد و دلبستگی مردم به نظام حاکم عبور میکند.