ریشه فساد و رانتها با ارز تک نرخی از بین می رود
صاحبنظران اقتصادی در گفت و گو با «ایران» از آثار 6 فرمان رئیس جمهوری میگویند
این بار دولت مبارزه با فساد را از بدنه خود آغاز کرد. شــنبه شــب رئیــس جمهوری بــرای پایــان دادن به تخلفهــا و حرف و حدیثهایی که در دولت مطرح است به وزیران خود دستور داد که هماهنگیهای الزم بــرای معرفی متخلفــان، برخورد با آنها و خشــکاندن ریشــه فســاد و رانتها داشتهباشند.بهاعتقادکارشناساندستور آغاز مبارزه با فســاد از دولت، قابل تقدیر اســت ولی چرا باید چنین مشــکالتی در کشــور ایجاد شــود کــه رئیــس جمهوری بخواهــد به وزیران خــود تذکر دهد. ثبت ســفارش 6400 خــودرو در شــرایطی کــه واردات خــودرو ممنــوع و ســایت ثبــت ســفارش خودرو بسته اســت، استفاده از ارز دولتــی و فروش کاال به قیمت ارز بازار آزاد، احتــکار و اختفای کاال، موضوعات و چالشهایی نیســت که براحتــی بتوان از آنها در این شرایط گذشت.
امــا کارشناســان اقتصــادی 6 فرمــان رئیــس جمهــوری را کــه محــور پرونــده تخلــف واردات و ثبــت ســفارش خودرو بــود به اشــکال مختلــف تحلیــل کردند. یکی از کارشناســان اقتصادی، آشــفتگی مدیریــت و اقتصاد دولتــی را دلیل تذکر رئیس جمهوری به وزیران دانســت. وی گفت: زمانی که منافذ رانت باز باشد بروز هــر گونه تخلــف قابل پیشبینی اســت. اقتصاد باید شفاف باشد تا رانت خواری فرصتسوءاستفادهپیدانکند.
نــگاه دیگــر ایــن اســت کــه با دســتور دادن نمیتوان از پس مشــکالت برآمد. مشــکالتی کــه ایــن روزهــا از آن صحبت میشــود گویــا ریشــه چنــد ســاله دارد و اکنــون برخــی از آنهــا ســر از پوســته خود درآورده اســت. اکثر کارشناسان و فعاالن اقتصادی، معضالت به وجود آمده را در نرخ ارز و سه قیمتی بودن آن جستوجو میکننــد. آنهــا میگوینــد اگر قیمــت ارز تــک نرخی بــود، قطعاً فســاد اقتصادی تقلیــل پیــدا میکرد.زمانیکــه معــاون اول رئیــس جمهوری قیمــت ارز را 4200 تومــان اعالم کرد خیلــی از صاحبنظران اقتصادی نســبت به ایــن قیمت واکنش نشــان دادند. چرا که قیمت واقعی نبود و دولت میبایســت با قیمــت ارز آزاد به ســمت تک نرخی شدن حرکت میکرد. البتــه هنوز هم دیر نشــده اســت و دولت بــرای آنکــه از ادامــه فســادها جلوگیری کند میتواند به ســمت ارز تک نرخی اما واقعی برود که شــاید قیمت واقعی این روزهــای ارز در حدود 7 هزار و 200 تومان باشــد. وقتی ارز به شــکل یارانه پرداخت شــود از بــروز رانت، نمیتــوان جلوگیری کرد. بدیــن جهت اگر دولــت میخواهد قیمــت کاالهــای اساســی و ضــروری را کنترل کند به جای ارز یارانهای، به صورت ریالی یارانه دهد. در این صورت فساد به کمترین حد خود میرسد و دیگر خبری از گرانفروشی و احتکار هم نیست. ■ فسادعاملشکستدرجنگاقتصادی
امــراهلل امینــی اســتاد دانشــگاه عالمه طباطبایی هم به «ایران»میگوید:فرمان رئیس جمهوری بــه وزرایش اتفاق خوبی است.ما اکنون در جنگ اقتصادی هستیم ونبایدهیچاشتباهیکنیم.جنگتنهاتوپ و تانک نیست. رفتاری که امریکا با ما دارد کمتــر از جنگ نیســت. با فســاد و رانت در کشور در جنگ اقتصادی شکست خواهیم خورد.بر این اساس همه بخشهای نظام بایــد بــا یکدیگر همســو، هماهنــگ و هم هدف باشند تا بتوانند ترکشهای دشمن را خنثی کنند.دولت در مقطع فعلی باید رویکردی کارا و جنگی به خود بگیرد.
وی تأکید کرد: وزیــران دولت هم به مثابهفرماندهانجنگیاقتصادهستند. اگر میخواهند مانند گذشته عمل کنند هیــچ موفقیتی عاید کشــور نمیشــود. معتقدم وزیرانــی که نمیتوانند چنین رویکردی به خود بگیرنــد باید از دولت خداحافظــی کنند. امینی بــا بیان اینکه در جنــگ اقتصادی نیاز بــه خودروهای لوکــس و خارجــی نداریــم و حتــی تولیدات غیرضرور باید به سمت تولید کاالهای مورد نیاز مردم سوق پیدا کند، افزود:بانکها باید در کنار تولید باشند و به آنها تسهیالت بدهند و از طرفی سایر بخشهــا از جمله قــوه قضائیــه باید با قاطعیتوتخصصپروندههایتخلف را پیگیری و به نتیجه برساند.
وی تأکیــد کــرد: معتقــدم ارزی که این روزهــا صف کشــی بــرای آن وجــود دارد یا ســکههایی کــه در ســطح باال پیــش خرید شــد با پولی اســت که از خارج کشــور آمده است.کشــورهای متخاصــم بــرای آنکه به ایران ضربه بزنند از تمام روشها استفاده میکننــد. باز هــم توصیه میکنــم اقتصاد دولتــی و نفتــی نمیتوانــد حرکــت رو بــه جلویی داشته باشد و همواره درجا میزند. ■ باخواهشنمیتوانبافسادمبارزهکرد
ابراهیم بهادرانی عضو اتاق بازرگانی ایران هــم در گفت و گو با «ایران» درباره فســاد ســتیزی که دولــت از خود شــروع کرده اســت و از وزیران خود خواســته که ســریعتر پرونده تخلفها بخصوص در حــوزه خودرو شــفاف و مشــخص شــود، گفت: وقتی ارز ســه نرخی شــود هرگونه تخلفــی صــورت میگیرد و قطعــاً هیچ مرجع نظارتی نمیتواند مانع آن شــود. افــرادی که میبینند بیــن ارز دولتی و ارز آزاد اختــالف قابــل توجهی وجــود دارد بهدنبال سوءاستفادههای مالی میروند و میبینیــم همواره موفق هــم بودهاند. وقتــی دولــت ارز یارانــهای میدهد باید آن کاال را مشــمول قیمتگــذاری کنــد. نمیتــوان بــا خواهــش از دریافتکننده ارز خواســت که قیمتها را بــاال نبرد آن هم در شــرایطی که همه بهدنبال سود و افزایشپولخودهستند.ویخاطرنشان کرد: ما در قیمت گذاری، مقررات و حتی قوانیــن شــفافیتی نمیبینیــم و همواره بخــش خصوصــی ایــن مهــم را تذکــر داده اســت.حال امیدواریــم در راســتای سیاســتهای رئیــس جمهــوری و 6 فرمان ارائه شــده که یکی از آنها خطاب به معــاون اول رئیس جمهــوری درباره شــفافیت است، دســت پیدا کنیم.وقتی قوانین شفاف و روشن باشد دیگر فردی با رانت و اطالعات انحصاری نمیتواند سوءاســتفاده کند.بهادرانی گفت: تصور میکنم تغییر قوانین و حرکت به سمتی که بتواند ثبــات اقتصادی را برای کشــور رقــم بزند باعث شــده رئیس جمهوری شــخصاً در برخی مقولهها ورود کند و از وزیــران خود بخواهد که هماهنگ عمل کننــد و فاصلههــای تصمیمگیــری بین وزیران حل شود.