حاشیه ای بر طرح تشدید مجازات اسید پاشان خسارات معنوی قربانیان اسید پاشی جبران پذیر نیست

قانــون مجــازات اســالمی جــرم اسیدپاشــی را وفــق مــاده 614 به عنوان ضــرب و جــرح در نظــر گرفتــه اســت کــه ابتداییتریــن و قطعیتریــن حــق مجنیعلیه، حق قصاص اســت؛ یعنی آســیب دیــده میتوانــد اســیدپاش را قصاص کند.

ولــی در مــواردی که امــکان قصاص وجــود نداشــته باشــد یــا شــاکی اعــالم گذشــت کنــد، چنانچــه اقــدام مرتکب موجــب اخــالل در نظــم و صیانــت و امنیــت جامعــه یــا بیم تجــری مرتکب یــا دیگــران گردد بــه 2 تا 5 ســال حبس محکــوم خواهــد شــد و در صــورت درخواســت مجنیعلیــه مرتکــب بــه پرداخــت دیه نیز محکوم میشــود و در صورت عدم پرداخت دیه، مرتکب وفق مــاده 969 قانون مجازات اســالمی باید متحمل مجازات حبس شــود. به علت اهمیت جرم اسیدپاشــی برای متهمین بــه چنین جرمی صــدور قرار بازداشــت موقت نیز الزامی اســت.به موجب ماده واحده، در صورتی که اسیدپاشــی منجر به مرض دائمی یا فقدان یکی از حواس یا موجب قطع یا نقصان یا از کار افتادن عضــوی از اعضــای مجنیعلیه شــود با توجــه به حذف عناوین جنحه و جنایت از حقــوق کیفــری ایــران عمــل مرتکب مستوجب 2 تا 10 سال حبس است.

مقنــن همچنیــن در ذیــل ایــن ماده منجــر شــدن اسیدپاشــی به هــر صدمه دیگری را نیز مســتوجب حبس از 2 تا 5 ســال دانســته اســت که برای تحقق این قســمت، نتیجــه وارده بایــد بــه صورتی باشــد که اطــالق صدمــه بــر آن ممکن بــوده و در نتیجه در صورت وارد نشــدن هیچ ضرب یــا جرمی و تنهــا به صورت عمــل فــرد تنهــا بــر اســاس شــروع بــه اسیدپاشــی قابــل مجــازات خواهــد بود کــه البتــه مجــازات در هر دو مــورد فوق یکسان است.

هر چند که بر اساس قانون هر فردی عمداً با پاشیدن اسید یا هر نوع ترکیبات شــیمیایی دیگر موجب قتل کسی بشود بــه مجــازات اعدام و اگــر موجب مرض دائمــی یا فقــدان علیه گــردد به حبس جنایی محکوم میشــود؛ امــا با توجه به شــرایط فعلی نیازمند تشــدید مجازات اسیدپاشی هســتیم.نمایندگان مجلس شــورای اســالمی بایســتی بــا هماهنگی ســایر قوا و یــاری متخصصــان امر بویژه روانکاوان، جامعهشناسان و حقوقدانان به قید فوریت، نسبت به وضع مقرراتی اقدام کنند که بتواند اوالً در پیشــگیری و عدم تکــرار موارد مشــابه، مفیــد و مؤثر باشــد، ثانیــاً در اصــالح و تنبــه مجــرم و منع سایر افراد مستعد به ارتکاب جرم، نافع و کارآمد باشند، ثالثاً برطرف کننده حداکثــر آســیبها و خســارات مــادی و معنــوی وارده بــه افــراد بزه دیــده بوده و منحصــر بــه پرداخــت مقطعــی و محدود دیــه مقرره نباشد.خوشــبختانه طــرح تشــدید مجــازات اسیدپاشــی نیز در مجلــس شــورای اســالمی از جانــب برخــی از نماینــدگان پیگیــری میشــود کــه معتقــدم بــه ســبب گســتردگی این جرم و اینکه به دفعات شــاهد تکرار این مسأله و مصیبت هستیم، قانون تشدید مجازات اقدامی بســیار ارزشمند در این زمینه خواهد بود.

آنچه تشــدید مجازات اسیدپاشان را توجیه میکند، تفاوتهای آسیبی است که قربانیان جرایم اسیدپاشــی متحمل میشــوند. واقعیت این اســت که قانون اسیدپاشــی کنونــی منطبق بــا جرایمی چــون چاقوکشــی و آســیبهایی اســت کــه در نزاعها به قربانیان وارد میشــود. در قانــون فعلــی وقتی مســأله قصاص مطرح میشــود ، مجازاتش مانند سایر جرایم در نظر گرفته میشود.

در ایــن قانون مجــازات فــردی که با چاقــو شــخصی را مــورد ضــرب و جرح قــرار داده بــا فردی که اسیدپاشــی کرده اســت؛ برابــر و یکســان اســت و ایــن در حالی اســت که زخم چاقــو قابل ترمیم اســت اما خســارت وارده از طریق اســید جبرانناپذیر اســت. بنابراین ما نیازمند تعییــن مجازاتهــای ســنگینتری علیالخصــوص بــرای اشــخاصی کــه امــکان دســتیابی بیشــتری به ایــن آلت مجرمانه دارند هستیم.

همچنیــن بایســتی عالوه بــر تعیین حبسهــای طوالنــی مــدت بــا درنظــر گرفتــن میــزان آســیب وارده بــه اندام و نیــز در نظر گرفتن اهمیــت عضو مانند صورت بزه دیده، مجازات تشدید شود.

در قانون جدید بایســتی درباره نحوه عرضــه و فــروش ضابطهمنــد ترکیبات شــیمیایی، راهکارهایــی درنظــر گرفتــه شــود و از ســوی دیگــر، جبران خســارت معنــوی بــزه دیده نیــز عالوه بــر جبران خســارت مــادی، بــه اســتناد تبصــره مــاده 14 قانــون آییــن دادرســی کیفری پیشبینی شود.

فرض کنید زنی که مورد اسیدپاشــی قــرار گرفتــه و تمــام چهــرهاش دگرگون شــده و زیباییــش را از دســت داده و بــه صــورت نامتعارفــی درآمــده اســت؛ باید عالوه بر خســارت مادی؛ خســارت معنوی نیز طلب کند.

همچنیــن راهکارهایــی در زمینــه تأمیــن هزینههــای درمان بــزه دیده در بودجه ساالنه کشور در نظر گرفته شود.