پولی که صرف خرید ارز و سکه شد

اختصــاص 20 هــزار میلیــارد تومــان به مــردم برای آنکــه تعهــدات پولــی، مؤسســات مالــی غیرمجاز به پایــان برســد اتفاقــی بود کــه بایســتی از ســوی بانک مرکزی انجام میشــد. حــال اینکه این پول توانســته بــر نقدینگی مردم اثــر بگذارد یا خیــر نیازمند بحث کارشناســی دقیــق اســت. نقدینگــی کشــور طــی این مــدت 24 درصــد رشــد یافتــه بــا ایــن تفاســیر، رقــم 02هــزار میلیــارد تومــان کمتــر از یــک درصــد در نقدینگی مردم اثر داشــته اســت. لذا در گام اول باید گفــت که پرداخــت پول مــردم، تأثیری بــر نقدینگی نداشته است. دوم اینکــه بخش قابل توجهی از نقدینگیها به ســمت خرید ارز و ســکه رفتــه اســت. در حقیقت رشــد قیمتها باعث شــد مردم دیگــر به دولت اعتمــاد نکننــد و نقدینگیهای خود را به ســمتهایی ببرند که در نهایت باعث افزایش بیشتر قیمتها شد. اکنون قیمت سکه و ارز در ساعتهای مختلــف روز تغییــر میکند. دولت باید به ســمتی حرکت کنــد که مانع از بروز نوسان قیمت شود. تعطیلی مؤسسات مالی غیر مجاز یکی از اقدامهای مثبتی بود که دولت انجام داد. اگر این اتفاق نمیافتاد به طور قطع وضعیت اقتصادی کشور و حتی بانکها بســیار بدتر میشــد. اگــر امروز مؤسســات غیرمجاز فعال بودنــد و مثــل گذشــته با نرخ ســود باال ســپردهگیری میکردنــد عمالً پول مــردم را از بانکها خارج میکردند و در مقابل بانکها برای جلوگیری از این کار مجبور میشدند با ورود به یک رقابت ناسالم همان راه مؤسسات را بروند و نرخ سود مصوب را رعایت نکنند. این کار باعث میشد اوالً این پولها از چرخه ســالم اقتصاد خارج شــود و صرف متشــنج کردن بازارها شــود. ثانیاً رشــد فعالیتهای غیرمولد را بهدنبال میآورد و اکنون نیز اگر فعالیت این مؤسســات ادامه مییافت، بنیان اقتصاد کشور دچار بحرانی میشد که میتوانست حتی امنیت ملی را تحت تأثیر قرار دهد. ســاماندهی مؤسســات مالی و اعتباری غیرمجاز، مهمترین اقدامی بوده که بازار پول به آن نیاز داشــته اســت و بانک مرکزی نیز در ســالهای اخیر بخوبی توانســته در این حوزه وارد عمل شــود. وقتی این مؤسسات پروانه و مجــوزی از ناظــر بازار پول نداشــتند، طبیعتاً به سیاســتهای نظارتی و کنترلــی بانک مرکــزی نیز پایبند نبودند اما از چند ســال پیش حضور این مؤسســات در بــازار پــول ایران عمالً نظــام بانکی را به ســمتی برد که باید برای ساماندهی و اصالح آنها اقدام میشد. من معتقدم اقتصاد کشور دچار بههم ریختگی شده است و مجموعهها در کنار یکدیگر قرار ندارند. وقتی تصمیم گیریها به هم پیوســته نیســت و منقطع اســت نمیتوان نتیجه مطلوب از وضعیت اقتصادی برداشــت کــرد. ریشــه افزایش نقدینگی این اســت کــه هر مجموعهای هــر کاری که بخواهــد انجــام میدهــد. اکنــون مؤسســه مالــی و اعتبــاری غیرمجــاز در کشــور فعال نیســت و بانکهــا میتوانند در جــذب نقدینگیها اثر بخش باشــند ولــی ایــن امــر اتفــاق نمیافتــد چرا کــه توانایــی جــذب نقدینگی مــردم را ندارند. در خارج از فضای بانکها بازارهایی شــکل گرفته اســت که میتواند ســوددهی بیشــتر داشــته باشــد لذا دولت چگونه میتواند در کاهش نقدینگی موفق عمل کند. بههــر ترتیــب از آنجا که مردم به دولت اعتمــاد ندارند و این امر به نظام بانکی و سایر بخشها سرایت کرده است پرداخت پول مردم که تعهدات مؤسســات مالــی غیر مجــاز بــود کار مثبتی اســت ولی باید ســعی کرد که اعتماد از دست رفته بازگردد.