نیرویجوانی اعتماد و سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی، زاده کنش و واکنشهای افــراد اســت و محصول آشــنا بودن و آشــنا شــدن آدمیان با یکدیگر. سرمایه اجتماعی بــر چشمداشــتهایی اســتوار اســت کــه از آشــنایی جــان میگیــرد و در اکثــر مواقــع با گــذر زمان پایدار شــده و گســترده میشــود. این ســرمایه دارای ویژگی اعتمــاد متقابل، تعامل اجتماعی، احســاس هویت جمعی و گروهــی اســت. ســرمایه اجتماعــی کــه در شــبکهای از گروهها و تیمها ایجاد میشــود، به حســن نیت اشــاره دارد که توســط تــار و پود روابــط اجتماعی تولید میشــود و میتواند باعث تســهیل عمل یا کنش فرد شــود و بر حســب شرایط و نوع گروه یا شبکهای که در آن پدید میآید، متغیر و متنوع باشد. جوانــان که طبق مصوبه شــورای عالــی جوانان دورهای اســت با دامنــه ســنی 15 تا 29 ســال، یکــی از چند زیرگــروه و زیرجمعیت مهــم جامعه هســتند که بواســطه ســهم مهمی کــه در تغییرات اجتماعــی دارنــد و نیــز نســبت بــه ایــن تغییــرات، از حساســیت بیشــتری برخوردار هســتند، همواره توجه به نســبه بیشتری را به خــود جلب کردهاند. این گروه جمعیتی ســهم مهمی در تولید و باز تولید سرمایه اجتماعی دارند. براســاس نتایــج بســیاری از تحقیقات بیــن ســرمایه اجتماعی و امیــدواری بــه آینــده در جوانــان رابطــه مســتقیم و معنــیداری وجــود دارد. همچنیــن بیــن ابعــاد ســرمایه اجتماعــی (اعتمــاد اجتماعــی، هنجارهــای اجتماعــی و شــبکه اجتماعــی) و امید به آینده رابطه مثبت و معنیداری دیده شــده اســت. امید جوانان بــه آینــده از اعتمــاد اجتماعــی (بهعنوان یکــی از ابعاد ســرمایه اجتماعی) متأثر میشود. نتایــج یافتههــای فراتحلیــل مربوط به ســرمایه اجتماعی نشــان میدهــد هــر انــدازه افــراد در ســاختار، دارای ســرمایه اجتماعی باالتری باشــند (به این معنا که ایــن متغیر بهعنوان مجموعهای از ذخایر ارزشمند مانند اعتماد متقابل، حمایتهای اجتماعی، روانــی و مالــی، وجــود شــبکههای خویشــاوندی، حــس تعلــق و وابســتگی و مشــارکت در جنبههــای مختلــف زندگــی اجتماعــی برای افراد وجود داشــته باشــد) ســامت روانــی و اجتماعی آنها در جامعــه جدیــد در وضعیــت بهتری قــرار خواهــد گرفت و در نتیجه احســاس امیدواری مثبتی به آینده خواهند داشت. بر این اســاس میتوان گفت وجود ســرمایه اجتماعــی در میان جوانان بســیاری از ترتیبات رسمی و کنترلهای قانونی را غیر رسمی و با هزینه کمتر به انجام میرســاند. همچنین ســطح باالتر ســرمایه اجتماعــی در میــان جوانــان موجــب اعتمادورزی، مشــارکت در تشکیل گروهها و انجمنهای شــهری، موجب پیدایش وضعیت روانی کارا و پویاتر خواهد شد. اعتمــاد کــردن جوانان بــه یکدیگر در قالــب ســرمایه اجتماعی، نوعــی متضمن خوش بینــی و به این مفهوم اســت که این افراد حتــی در غیــاب ســازوکارهای قانونــی نیــز بــا دالیــل اخاقــی به تعهدات خود پایبند میمانند. از طرفــی هرچــه افــراد بــه لحــاظ اجتماعــی منزویتــر باشــند، از ســامت روانــی پایینتــری برخــوردار خواهنــد بــود؛ در واقع ســرمایه اجتماعی با نقشی که در ســامت روانی دارد میتواند عوامــل اســترسزا را در زندگی کاهش داده و خطــر این عوامل را کم کند. شــواهد زیــادی وجــود دارد که نشــان میدهد فقدان شــبکههای حمایتکننــده و گسســت روابــط بیــن فــردی و افــول اعتمــاد بیــن فــردی، قــادر اســت از تظاهــرات توانمندیهــای فــردی در عرصههــای اجتماعــی بــازداری کنــد؛ در واقــع، بیاعتمــادی و گسســت اجتماعی، فرصت جرأتآوری و خود ابرازی را از انسان میگیرد.