همگراییبیشتر؛توقعازامیدیهایمجلس

یکــی از اعضــای فراکســیون امیــد میگویــد تبعیت از تصمیمــات جمعی در این فراکســیون کم شــده، آسیبی که قاسم میرزایی نیکو معتقد است به هیأت رئیســه فراکســیون برمیگــردد. او ایــن صحبتها را در پــی انتقــاد از نقــش نماینــدگان اصالحطلب در استیضاحهای پی در پی، بدون در نظر گرفتن موضع اعالم شــده فراکســیون مطرح کرده است. خصوصاً بعد از اســتیضاح کرباســیان، وزیر سابق اقتصاد این بحــث بیش از قبل بــاال گرفت؛ دلیــل آن هم نقش پررنــگ برخی نمایندگان اصالحطلــب در برکناری وزیــر بود. چرا که پیــش از آن فراکســیون امید اعالم کــرده بود با این اســتیضاح مخالف اســت اما برخی اعضــا برخــالف این نظر بــه میــدانداری در جریان استیضاح مســعود کرباسیان مشغول شــده بودند. در همــان زمــان برخیهــا این اتفــاق را آغــاز تزلزل در میــان تشــکیالت اصالحطلبان مجلس دانســته بودند. مخصوصاً کــه در پی آن هم الیاس حضرتی اعــالم کرده بــود کــه از عضویت در فراکســیون امید انصــراف داده اســت. اینکــه ایــن اتفــاق در بیــرون مجلس با تعمیق برخی اختالف نظرها در شــورای عالــی اصالحطلبــان و بویــژه میــان دو حــزب مهم اصالحطلب یعنی اتحاد ملت و کارگزاران همزمان شــده بود، میتوانســت برای خیلیها نشانه قوی بر تزلزلفراکسیونامیدباشد. اختالفدراستیضاحها؛رویمنفیروابطامیدیها مجلــس دهم در هفتههای اخیر نشــانههای زیادی از رفتارهــای غیــر فراکســیونی از خــود بــروز داده، مهمترینــش بحث اســتیضاح وزرا اســت؛ جایی که در دو مــورد رخ داده مجلســیها خــالف رأی اعــالم شده فراکســیونهای ســهگانه عمل کردند. اما برای اصالحطلبان موضوع سؤال از رئیس جمهوری هم اهمیت ویژهای داشت. آنجا فراکسیون امید مخالف رأی مثبــت بــه ســؤال و دادن کارت زرد بــه حســن روحانــی بود اما در نهایــت چیزی کــه رخ داد، کامالً عکــس این بود. رأی متوســط 190 نماینــده به چهار ســؤال از پنج سؤال مطرح شده نشــان میداد که در بهترین شــرایط باید حداقل چیزی حــدود نیمی از اعضــای فراکســیون امید از این تصمیم تشــکیالتی سرپیچیکردهباشند.هادیبهاردی،عضوفراکسیون امید و نماینده ارومیه بعد از جلســه ســؤال از حسن روحانــی در همین رابطه گفته بــود که «ما در تجربه کار تیمی ضعیف هستیم منتهی در جلسه سؤال از رئیس جمهوری، سیاست فراکسیون امید این بود که تا جای ممکن از رئیس جمهوری حمایت کند اما در برخیازموضوعاتنمیتوانحمایتکرد.» علی ابراهیمی، دیگر عضو فراکسیون امید هم قبل از جلســه ســؤال از رئیس جمهوری گفته بود: «ما به عنوان فراکســیون حامــی دولت در مجلس معرفی میشویم اما اختالف نظرهایی به وجود آمده که آیا حمایت بیشتر از دولت و وزرا درست است یا خیر؟» مســأله دقیقاًهمین اختالف نظرها اســت که برخی میگویندبهجاییرسیدهکهادامهکاررابرایامیدیها ســخت کرده است. در فاصله کمتر از دو سال تا پایان عمــر مجلــس دهم بــه نظر نمیرســد که انشــعاب خاصی برای تشــکیل فراکســیونی جدیــد در افق این دستاختالفاتدرانتظاراصالحطلبانمجلسباشد. اماچیزیکهمیتواندرخبدهد،دورشدنعناصربدنه فراکسیون امید از دور هسته سخت این مجموعه و از بین رفتــن قدرت تأثیرگــذاری آن در مجلس اســت. برای رســیدن بــه گمانههای قویتر و عینیتــر در این خصوص شاید باید تا موعد برگزاری انتخابات هیأت رئیسهفراکسیوندرسالسومصبرکرد. حمایتازنطقاعضاوامیدبههمگرایی اما پس و پیش از استیضاح دو وزیر و سؤال از رئیس جمهــوری میتــوان اتفاقــات و تحوالتــی را یافــت که برعکــس این، تصویــری همگراتــر از امیدیها و اصالحطلبان مجلس ارائه میکند. انتخابات هیأت رئیســه ســوم مجلــس دهم به مــدد کار تشــکیالتی منظم اصالحطلبان بود که برای اولین بار باعث شد تا رقابت ریاســت در پارلمان بعد از 40 ســال به دور دوم کشیده شود و همزمان کرسیهای امیدیها از 3 به 5 افزایش یابد. در روزهای پس از این انتخابات به وضوحمیشداعتمادبهنفسافزایشیافتهدرمیان چهرههــای اصالحطلب مجلس را دیــد که حرف از کارهای بزرگتر میزدند. بعد از آن هم البته گرفتن ریاستکمیسیونهایفرهنگی،آموزشوتحقیقات و ایفای نقش مؤثر در تغییر رئیس کمیسیون امنیت ملی نشان داد آن ژست پیروزمندانه خیلی هم بیراه نیست. پس از ماجرای استیضاحهای اخیر هم شاید حاشیهساز شدن نطق دو نماینده تهران در مجلس بتواند نمونه خوبــی از زنده ماندن همگراییها بین اصالحطلبان بهارستان باشد؛ جایی که وقتی پروانه سلحشوری و غالمرضا حیدری زیر ضرب مخالفان دولت و رقبای سیاســی اصالحــات رفتند، همکاران آنهــا در فراکســیون برای حمایــت از ایــن دو چهره، آستینها را باال زدند و موضعی واحد گرفتند. چشمبهتغییرهیأترئیسه در میانه این دو مجموعه نشــانههای مثبت و منفی از وضعیــت همگرایــی اعضــای فراکســیون امیــد کدامیــک را باید جدیتر گرفت؟ در این میان شــاید بهتــر باشــد باز هــم به ایــن جملــه قاســم میرزایی نیکــو در گفتوگوی دیروزش با «ایلنا» بازگشــت که گفته اســت: «معتقدم تبعیت اعضا یــک مقداری سســت شــده اســت و این موضوع به هیأت رئیســه بازمیگــردد.» به عبارت دقیقتر میتــوان این گونه ارزیابی کرد که اعضای فراکســیون آن طــور که در دو ســال اول مجلس دیده میشــد، دیگــر حامی رأس ایــن مجموعــه نیســتند. رد ایــن موضع را میشــود در عــدم حمایــت تمام قد آنهــا از عــارف در میدان انتقادها و اعتراضها دانســت. چندی قبل محمود صادقی، نماینده تهران این گونه انتقاد کرده بود که «آقای دکتر عارف تاحدودی از جمع نمایندگان جدا هست و مثالً در گروه فراکسیون در فضای مجازی نیز حضورنداردودراینشرایط،طبیعتاًدبیرفراکسیون باید فردی پاشــنه ورکشیده باشــد.» انتقادات بیرون مجلــس امــا از عارف عریانتــر از این بــوده و احزاب و افــراد مختلــف بیپردهتــر معترض وی شــدهاند. شــاید واضــح باشــد کــه ایــن انتقــادات نمیتوانند زمینهســاز ریاســت کس دیگری بر فراکســیون امید جــز عــارف باشــند. هر چنــد پیشبینی میشــود در دور جدید انتخاب اعضای هیأت رئیســه فراکسیون تغییرات بیشــتری دیده شــود. اما حداقل این است که اصالحطلبان بیم آن خواهند داشــت فراکسیون شــکل گرفته از نمایندگان مــورد حمایت آنها دیگر نظــم و کارآمدی خود را از دســت بدهــد و تنها روی کاغــذ معنای خود را حفظ کند. چنــان که در جریان استیضاح وزرا و سؤال از رئیس جمهوری چنین شد.