تال ِشامریکاییبرایحفظبرجام

روایــت اســت روزی مــردی ابلیــس را در خــواب به شــکل یکــی از حوریــان زیباروی بهشــتی میبیند؛ مرد متعجب شده و از او میپرســد تو که به چنیــن زیبایی و لطافت هســتی پس چــرا نقشــبندا ِن ایوا ِن شــاه تو را زشــت و ســیاه رو کشــیدهاند؛ ابلیس هم میخنــدد و میگویــد آن نقشــی کــه از من کشــیده شــده، من نیســتم؛ اما چــه کنم که قلم در ک ِف دشــمن اســت؟ بر اســاس این حکای ِت بوســتان به نظر میرسد که رئیس جمهور سابق امریکا و حواریون او آمدهاند قلم را از دســت دونالــد ترامپ بگیرند تا او «فرشته برجام» را هیوال جا نزند. اگرچه «باراک اوباما» در آخرین نطقش که 9 ســپتامبر جاری ایراد شد، اشاره صریحی بــه ایران نداشــت و تنها از خطراتی ســخن گفــت که با قدرت گرفتــن جمهوریخواهان در کنگــره، منافــع ملــی امریــکا را تهدیــد میکند، اما «جان کــری» وزیر امور خارجه دولت او و «وندی شــرمن» یکی از اعضای ارشــد تیم مذاکــره کننده هســتهای، خیلی صریــح و بی پروا از تــداوم مذاکره با ایران در زمــان ریاســت جمهــوری ترامــپ خبــر دادنــد؛ اظهاراتی کــه به ماننــد آب در النه مورچگان عمل کــرد و خیلی زود نزدیکان و وابســتگان دولتــی رئیس جمهــور فعلی امریکا را به واکنش علنی وا داشت. «جــان فوربزکری» که بارها به خاطر اصرار و ابرامــش به مذاکــره با ایران حتــی با پای شکســته همچنین تالش برای دستیابی به توافق از ســوی ترامپ نواخته شــده اســت اخیــراً در گفت وگویی اعالم کرد که در نروژ و مونیــخ و چنــد جای دیگر بــا محمدجواد ظریــف وزیر امور خارجه ایــران دیدار کرده اســت. او همچنیــن اذعــان کرد کــه رئیس جمهور امــروز امریکا به دنبــال رژیم چنج در ایران اســت. انتشار این سخنان، واکنش شــماری از جمهوریخواهــان و در رأس آن رئیس جمهور موبور امریکا و نزدیکانش را در پی داشت. از یــک طــرف ترامــپ ایــن دیدارهــا را «غیرقانونــی» دانســت؛ از یک ســو «مایک پمپئــو» وزیــر خارجــه امریــکا آن را رفتــار «نامناســب و بــی ســابقه» دانســت؛ از ســوی دیگــر «ســارا پلیــن» جــان کــری را خائن خواند و دســت آخر «هــدر نائورت» ســخنگوی وزارت امــور خارجــه امریــکا آن بخــش از ســخنان کــری کــه ترامــپ را بــه تــالش بــرای تغییــر حکومت ایــران متهم کــرده بود را رد کرد. اما ســاعتی بعد از این ســخنان کــه اغلــب از کانال توئیــت مطرح شد، «مت سامرز» سخنگوی کری خبر داد که هیأت حاکمه امریکا از این مالقاتهای متــداول بیاطــالع نبودنــد. تیــر خــالص مناظــرات رســانهای تیــم ترامــپ و تیــم اوباما، خبر وندی شــرمن از مالقاتهایش بــا ظریــف بــود. معــاون وزیــر امورخارجه پیشــین امریــکا خبــر داد در روزهایــی کــه ظریــف در حــال بررســی گزینههــای ایران در صــورت خــروج امریکا از برجــام بود، او در مونیــخ و نیویــورک با وزیر امــور خارجه ایــران دیدار کرده اســت. ســیر اخبــاری که در چند روز گذشــته درباره ایران، مذاکرات هســتهای و برجــام در رســانههای رســمی و غیــر رســمی امریــکا مطــرح شــده اســت میتواند طلیعه انتشــار اخبار و ناگفتههای دیگری هم باشــد؛ بویــژه در روزهایی که نه فقــط به انتخابــات داخلی امریــکا بلکه به آغــاز دور جدیــد تحریمهــای امریــکا علیه ایران منتهی میشــود؛ آن هم درست چند روز قبــل از آنکه دونالــد ترامپ میخواهد جلســه شــورای امنیتی که وی ریاســتش را برعهــده خواهــد داشــت به تریبونــی برای هدایت افکار عمومی علیه ایران بدل کند. اگرچه عدهای معتقدند سخنان جان کری و دیگر دولتمردان باراک اوباما پیش از هر چیــز ناظر و معطــوف به انتخابــات کنگره امریکاســت و بیش از آن کــه از ح ّبِ ایران باشــد از بغــِض جمهوریخواهــان اســت، امــا طبیعی اســت کــه آنچه در خــالل این مناظــره انتخاباتــی رد و بــدل میشــود، به مرزهای داخلی امریکا همچنین انتخابات کنگــره محصــور و منحصر نمانــد. اخباری کــه در چنــد روز گذشــته از ســوی کــری و وندی شرمن منتشر شــد هر چند میتواند در رقابتهــای انتخاباتــی کارت برنــدهای در اختیــار دموکراتهــا باشــد، امــا پیش از انتخابــات تأثیــرش را در افــکار عمومــی امریکاییهــا و غیــر امریکاییهــا خواهــد گذاشت. امــا آنچــه از تمــام اینهــا مهمتــر بــه نظــر میرســد، تداوم دیپلماسی از سوی بخشی از هیــأت حاکمه امریکا بــرای حفظ برجام اســت؛ هیأتی کــه اگرچه دســتش از دولت کوتاه است اما هنوز کرسیهایی در مجلس نماینــدگان و ســنا دارد و آن گونــه کــه کری عنــوان کــرده، تــالش میکنــد «برجــام» را تــا روزی کــه دونالــد ترامــپ از ریاســت جمهوری خداحافظی کند، زنده نگه دارد.