وزیر نفت: هرتصمیمی خالف منافع ایران باشد وتو میکنم

وزیر نفت پشت پرده همکاری برخی از کشورها با امریکا را فاش کرد

گــروه اقتصادی/ بــا نزدیک شــدن به 13 آبان مــاه ســالجاری یعنی موعد اعمال تحریمهــای نفتی امریکا علیه ایران، بازار نفت و بخصوص ســازمان کشــورهای صادرکننده نفــت (اوپک) سیاسیتر شده است.

درحالــی کــه در روز اول تیرمــاه اعضــای اوپــک یکصــد و چهارمیــن نشســت خود را برگــزار کردهاند، فردا (اول مهرمــاه) قــرار اســت نشســت کمیتــه مشــترک نظارتــی وزارتــی نظــارت بــر توافــق اوپــک و غیراوپک )JMMC( در الجزایــر برگــزار شــود. بــا وجودی کــه ایــن کمیته تنهــا برای نظــارت بــر پایبنــدی بــه ســهمیهها و تعهدهــای اعضاســت و ارتباطــی بــا نشســتهای عــادی ســاالنه وزیــران نفت و انــرژی اوپک ندارد، اما پشــت پــرده همکاریهای سیاســی برخی از اعضــای اوپــک همچون عربســتان با امریــکا این نشســت را با حاشــیههای بسیاری همراه کرده است.

کمیتــه مشــترک نظارتــی وزارتــی نظــارت بــر توافــق اوپــک و غیراوپک تنهــا مســئولیت بررســی و نظــارت بر پایبندی اعضا به تعهدهای کشورهای حاضر در توافــق کاهش عرضه اوپک و غیراوپک را به عهده دارد و از لحاظ قانونی حق تصمیمگیــری و تصویب مصوبهای ندارد.

تولیدکننــدگان نفــت عضــو و غیرعضــو اوپــک ســال 2016 توافــق کردنــد تولیــد نفــت خــام خــود را در مجمــوع حــدود یــک میلیــون و 800 هــزار بشــکه در روز کاهش دهند کــه ایــن توافق تــا پایــان ماه دســامبر 2018 معتبر است.

کشــورهای حاضــر در توافــق تصمیــم گرفتنــد بــه منظــور نظــارت بــر حســن اجــرای مصوبههــای نشســتهای اوپــک و نشســتهای مشــترک اوپــک و غیراوپک و بررســی میــزان پایبنــدی تولیدکننــدگان بــه ســهمیهها و تعهدهــا، کمیتــهای متشکل از چند کشورعضو و غیرعضو اوپک تشــکیل دهند کــه هرچند وقت یکبــار نشســتهای فنــی بــا حضــور کارشناســان و نشســتهای وزارتــی با حضور وزیران کشــورهای عضو کمیته برگــزار میشــود. نشســتهای عادی وزیــران نفــت و انرژی اوپک هر ســال 2 بــار در تابســتان و زمســتان برگــزار میشــود، دومیــن نشســت امســال وزیران اوپک یعنی نشســت 175 این سازمان سوم دســامبر 12( آذرماه) در مقر دائمی اوپک واقع در وین اتریش برگزار میشود.

کمیتــه رصــد و نظــارت بــر برنامه کاهــش عرضــه )JMMC( متشــکل از وزیــران کشــورهای کویت، عربســتان، ونزوئال، الجزایر، روسیه و عمان است. امارات هــم به عنوان رئیــس دورهای اوپک در این نشستها حضور دارد.

این درحالی اســت که بیژن زنگنه، وزیــر نفــت در نشســت ایــن کمیتــه کــه روز یکشــنبه 23( ســپتامبر، یکــم مهرمــاه) در الجزایــر برگزار میشــود، شــرکت نخواهــد کــرد و حســین کاظمپــور اردبیلــی، نماینــده ایــران در هیــأت عامــل اوپک، ریاســت تیم ایرانی را بهعهده خواهد داشت.

زنگنه بــه تازگــی در گفتوگویی با مؤسســه خبــری پالتــس و خبرگزاری بلومبرگ دربــاره موضع ایران در این نشســت گفته اســت که اعتقــاد داریم که کمیته مشــترک وزارتــی نظارت بر توافــق کاهــش عرضــه نفــت اوپک و غیراوپــک حــق تصمیمگیــری ندارد. ایــن کمیتــه اختیــار قانونی نــدارد و از نظر حقوقی دارای صالحیت نیســت کــه درباره هیچ مســألهای به تصمیم برســد و نظارت آن هــم تعیین کننده نیست. ■ هــر تصمیمی کــه منافــع ملی مــا را تهدید کند وتو میکنم

وزیــر نفــت درایــن گفتوگــو بــا بیــان اینکه«کمیتــه نظارتــی اوپــک و غیراوپــک از نظــر حقوقــی حــق تصمیمگیــری نــدارد»، گفــت: بدون لحظــهای تردیــد، بیگمــان مــن هــر تصمیمی را که منافع ملی ما را تهدید کنــد وتــو میکنــم. بــدون لحظــهای تردیــد. وتــو به ایــن معناســت که آن تصمیم قانونی نیســت.این نهاد تنها نظارت و بررســی میکند و به نشست وزارتــی گــزارش ارائــه میدهــد و این کمیته حق تصمیمگیری ندارد. ■ اوپک قربانی یک جریان خزنده

زنگنــه تصریــح کــرد: تحلیــل من اکنــون ایــن اســت کــه اوپــک قربانــی جریانــی خزنــده اســت کــه همزمــان نتیجــه همــکاری بــا امریــکا و ترس از قانــون ضــد اوپکــی مطــرح شــده در کنگــره امریــکا، نوپــک )NOPEC( اســت؛ آنها اوپــک را قربانــی میکنند و به آهســتگی، بدون اعالم علنی این مسأله، آنها قصد دارند تعداد زیادی از کشــورهای تولیدکننــده را گردهــم آورنــد و مجمعی ایجــاد کنند تا جای اوپــک را بگیــرد.در عمــر نزدیــک بــه 60 ســاله اوپک، چنین شرایطی بارها اتفاق افتاده اســت، فراز و نشیبهای بیشــتری هــم در آینده وجــود خواهد داشــت. شــما نبایــد اوپــک را تنهــا به دلیل ترس قربانی کنید.

وزیــر نفــت بــا بیــان اینکــه«از دیــد مــن اوپــک یکــی از بزرگتریــن موفقیتهــای جهان ســوم اســت، نه تنهــا بــرای تولیدکنندگان نفــت بلکه سازمانی است که میتواند در اقتصاد جهــان کارآمد باشــد»، گفت: کســانی هســتند کــه میخواهنــد آن را منحــل کننــد و میخواهنــد بیدلیل این نهاد (کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپــک) را بزرگتر از آن چیزی که هست جلوه دهند.

وی افــزود: روســیه بــرای مدتــی کمــک کــرد و در وضــع کنونــی، آنهــا مشکل ما نیستند؛ آنها کمک کردند و ســپس آن دوران منقضی خواهد شد و آنهــا هــر چــه بخواهند طبــق منافع ملــی خــود به عنــوان کشــوری که یک تولیدکننــده نفــت غیــر عضــو اوپــک اســت، همــکاری میکننــد، امــا من از کشورهای عضو اوپک انتظار بیشتری دارم و بویــژه در وضع کنونی درســت نیســت که دو عضــو به ســردمداری و ایفــای نقــش رهبــری در جریــان ضد ایرانــی بپردازند.ایــن کار نــه در عالم همســایگی و نــه در عالــم همــکاری، صحیــح نیســت. آنهــا این مــوج ضد ایرانــی را پــی میگیرنــد و ســپس در همــکاری بــا امریکا همســو میشــوند تــا بــه ایــران آســیب بزننــد و برخــی کشــورهای غیــر عضو اوپــک را با خود نیز همراه میکنند که الزاماً عمق این پیچیدگــی سیاســی را درک نمیکنند و دیگر جنبههایی کــه نمیخواهم در اینجا توضیح دهم.

وی ادامــه داد: اوپــک و برخــی کشــورهای غیرعضــو اوپــک همســو با رویکــرد امریــکا فعالیــت میکنند، متأســفانه بخشــی از دبیرخانــه اوپک هــم در ایــن جهــت حرکــت میکند و مــا متوجــه این مســأله هســتیم و من به این وسیله میخواهم به دبیرخانه تذکــر بدهــم کــه دربــاره بخشــی از فعالیتهــای خــود، مراقــب باشــد و بــه آنهــا یــادآوری میکنــم کــه اوپک سازمانی مستقل است و زیر مجموعه وزارت انرژی امریکا نیست و مسئوالن اوپک باید به این مسأله توجه کنند.

وی افــزود: آنها بایــد علنی مطرح کننــد و بگوینــد: «امریکا بــا ما تماس گرفتــه و به ما گفته اســت کــه تولید را افزایــش دهیــم و ما هیــچ راه دیگری نداریــم جــز این کــه ایــن کار را انجام دهیم.»

وزیر نفت در پاســخ بــه اینکه «آیا شــما به عنــوان یــک عضــو بنیانگذار اوپــک، دربــاره ایــن ســازمان نگــران هســتید؟»، گفــت: بلــه مــا نگــران هســتیم، امــا بیشــتر دربــاره خــود ایــران. من این ســازمان را برای ایران میخواهم، نه برعکس. ما ســازمانی ایجــاد کردیم کــه جهان ســوم تاکنون از آن ســود بــرده اســت. این ســازمان همچنان میتواند نقــش ایفا کند، اما جهان تغییر میکنــد و تحوالتی دارد. مــا نباید یکــی از اصول یعنــی قدرت را فرامــوش کنیــم. نفــوذ در جهــان از قــدرت میآیــد، نــه از اســتدالل و این موضوع بسیار مهم است.

وزیر نفت در پاســخ به اینکه «اگر نشســت آینده کمیته مشترک وزارتی نظارت بــر توافق اوپک و غیراوپک به تصمیمی برســد که فراتر از پیشــنهاد مصــوب باشــد، آیــا اوپــک رویکــردی درباره آنچه باید انجام شود، دارد؟»، گفت: باطل است. این نامعتبر و یک تصمیم باطل است. چنین تصمیمی غیر قانونی است.

وزیــر نفــت در پاســخ بــه اینکــه «دیــدگاه شــما دربــاره توافــق کنونــی اوپک و استمرار آن چیست؟»، گفت: توافــق واقعاً دیگر وجــود ندارد. تمام شده است.

وی افــزود: برخــی اعضــای اوپک، برخــالف هــر موضوعی که خودشــان گفتهانــد و بر خــالف شــعار خود ضد سیاســی کــردن اوپــک، در واقــع آنهــا دارند کل ســازمان را سیاسی میکنند بــا ایــن هــدف کــه خواســته امریــکا را اجرایی کنند. و آنها زمینه را برای آنها (امریکا) فراهم میکنند. وقتی که آنها میگوینــد «ما برای تضمین (عرضه) بازار آماده هســتیم» منظــور آنها این اســت کــه «امریکا، ایــران را هر چه که میخواهــی تحریم کن و مــردم ایران را نابود کن و این مشــکلی نیســت. ما در کنــار تو هســتیم.» از دید سیاســی، معنایــش این اســت. ایــن موضوع به معنــای همکاری با امریــکا در تحریم ایران اســت. زنگنه در پاسخ به اینکه «تحریمها و وضــع کنونی چه تفاوتی با وضــع در ســال 2011 دارند»، گفت: در آن زمــان بــا تحریمهــای شــورای امنیــت ســازمان ملــل متحــد روبهرو بودیم. اکنون تنها قلدری امریکاست و در آن زمــان تحریمهای چند جانبه و بینالمللی بود. اکنون هیچ کشوری بــه جــز اســرائیل و دو کشــور دیگر در منطقه با امریکا نیست.

وی ادامــه داد: امریکاییهــا بشــدت تالش میکنند تا جلوی رشد قیمتها را تــا ماه نوامبــر بگیرند، اما اگــر نگاه کنیــد، روند کنونــی قیمتها اکنون افزایشی است و آنها با مداخله قیمت را پایین میآورند، اما اگر آن را به حــال خود بگذارند، روند قیمت رو بــه افزایش اســت و به افزایــش ادامه میدهد.

این عضو کابینه دولت در پاسخ به اینکــه «آیا امریــکا میتواند صادرات ایــران را صفر کند و یــا اینکه این یک بلــوف اســت؟»، تصریــح کــرد: مــن فکر میکنــم که بهواقع آقــای ترامپ بــدون مشــورت بــا کارشناســان حتــی درون دولت امریــکا چنین تصمیمی را گرفته که صــادرات نفت ایران را به صفــر برســاند، مصرانه و سرســختانه هــم درصــدد اجرای آن اســت. اکنون بهتازگــی متوجــه شــدهاند کــه ایــن تصمیــم شــدنی نیســت، بنابراین در پــی آن هســتند کــه حتــی بــرای یــک مــاه هــم کــه شــده بهطــور نمادیــن صــادرات ایــران را بــه صفر برســانند، بنابرایــن آقای ترامــپ بهطور جدی و با همه قوای خود درصدد صفر کردن صادرات نفت ایران است.