کاربران فضای مجازی تشکل تازه تأسیس براندازان را به تمسخر گرفتند
«بیبیسی» و «من و تو» در خدمت براندازان
تشــکلی تــازه بــه نــام «فرشــگرد» بــا ادعــای سرنگونی جمهوری اسامی اعام موجودیت کــرده اســت؛ تشــکلی که توســط چهــل فعال سیاســی کمتــر شــناخته شــده خــارج از کشــور تأســیس شــده اســت. آنهــا بیانیــه اعــام موجودیــت خود را روز 26 شــهریورماه منتشــر کردنــد و بــا وجــود کمتــر شــناخته شــده بودن فعــاالن حامــی ایــن تشــکل، خیلــی ســریع درهای رســانههای خارج کشــور بــه روی آنها گشــوده شــد؛ از بیبیســی فارســی گرفتــه تــا شــبکه مــن و تــو و صــدای امریــکا. در فضای مجــازی اما هــر چند نام این گروه به هشــتگی معروف تبدیل شــده اما قسمت عمدهای از آنها کهازاینهشتگاستفادهکردهاندنهبرایحمایت از تشــکل «فرشــگرد» بلکه برای اعام مخالفت یا حتی به تمســخر گرفتن آن دســت به کار شده بودنــد. کمــا اینکه قســمت عمده نوشــتههای موافــق ایــن مجموعــه نیــز توســط کاربــران مجهولالهویه و ناشــناخته منتشر میشود. در این فضا نه تنها فعاالن سیاســی داخل کشــور بلکــه برخــی از چهرههای مشــهور و شــناخته شــدهای که در طول چهار دهه گذشته همواره نیــروی اپوزیســیون و مخالــف نظــام در خارج از کشــور بودهانــد نیــز به ایــن حرکــت تاخته و اصالت آن را زیر سؤال بردهاند.
واکنشهــای مجــازی؛ حمایــت فیکهــا و تمسخر داخلیها
یکی از برجســتهترین قسمت های واکنش فعــاالن مجــازی در فضاهایــی نظیــر توئیتــر بــه تشــکل «فرشــگرد» جایــی اســت کــه ایــن مجموعه با انتشار فرشهای گرد داخل منازل به تمســخر گرفته شــده اســت. عده زیــادی از کاربران مجازی با اســتفاده از هشــتگ نام این تشــکل توضیــح دادهانــد در کجــای خانه خود یــک «فرش گرد» دارند. از این نوع شــوخیها به کرات با این تشکل برانداز در فضای مجازی به چشــم میخورد. از جمله یــک کاربر توئیتر هــم در صفحه خــود این گونه نوشــت؛ فوری، اولین شکاف در تشــکیات براندازی َفَرشگرد: «جمعــی از اعضا با نام فــرش نیمگرد اعام انشعاب کردند.»
امــا خــارج از چارچوبهــای طنزآمیــز کاربــران فضــای مجــازی ابهامــات و ســؤاالت زیــادی را دربــاره ایــن گــروه مطــرح کردهانــد؛ از منابــع مالــی آنهــا گرفتــه تا ســوابق نزدیکی کــه بــا ادعاهــای امروزشــان همخوانی نــدارد. از جملــه همصدایــی برخــی از ایــن افــراد بــا گروههــای تجزیهطلــب در ســالهای اخیــر. عــاوه بــر اینهــا طی همیــن روزهــا فیلمــی از مریــم معمارصادقــی، یکــی از مؤسســین این گــروه هــم بــه طــور گســترده منتشــر شــده که دو ادعــای مهــم در آن مطــرح کــرده اســت؛ اول اینکــه مــردم ایــران بابــت ســخت شــدن شــرایط اقتصــادی خــود خوشــحال هســتند و ایــن وضعیت را باعث افزایش فشــار بر نظام میدانند. او همچنین مدعی شــده که همیشه جنــگ بــرای کشــورها نتیجــه مطلوب داشــته و اگــر مردم ایــران خواهــان وضعیــت بهتری هستند باید به استقبال حمله نظامی خارجی و بمبهایی که روی سرشــان ریخته میشــود، برونــد. این موضوعگیری هم تمســخر شــدید ایــن گــروه را در فضــای مجازی در پی داشــت و هــم باعــث موضعگیریهــای سرســختانه فعاالن داخلی از گرایشهای سیاسی مختلف علیــه دخالــت خارجــی در کشــور شــد. امــا در میــان همــان چهرههای اپوزیســیون و مخالف خارج از کشــور هم حرکت ایــن گروه منتقدین جدی و سرســختی دارد. از جمله فرخ نگهدار، رهبر ســازمان فداییان خلق چهار ســؤال مهم را از این گروه پرســیده است؛ اگر ترامپ فرشته نجــات اســت پــس چــرا خودتــان بــه او رأی ندادیــد؟ اگر شــما به حقوق زن احتــرام دارید پس چرا فحش سکســی میدهیــد؟ اگر مردم دوســت هســتید پس چــرا از تحریــم حمایت میکنیــد؟ اگــر بــه ژن خــوب معتقــد نیســتید چــرا رهبــر ژنتیــک برمیگزینیــد؟ بنیانگذاران «فرشــگرد» ســال قبــل در نامــهای بــه ترامپ خواســتار تحریم ایران شــده بودنــد. همچنین آنهــا در بیانیــه خــود رضــا پهلوی، فرزند شــاه مخلــوع ایــران را محــور حرکت خــود معرفی کردهانــد. مدافعــان ایــن جریــان در فضــای مجــازی اما غالبــاً از کاربران مجهــول الهویه و بــدون نام واقعی تشــکیل میشــوند. مرتضی مبلغ، فعال سیاســی اصاحطلب در گفتوگو بــا ایرنــا، در واکنــش بــه فعالیــت این گــروه در فضــای مجازی، جریان توئیتــری ضد ایرانی را بخشی از تبلیغات دشمن دانسته و گفته است: «برانــدازان تصــور میکنند با جنــگ تبلیغاتی و عملیــات روانــی علیــه ایــران، کار جمهــوری اســامی ایــران تمــام میشــود؛ در حالــی کــه اشــتباه میکننــد.» این فعال سیاســی بــا بیان اینکه «به نظر میرســد که در چند ماه آینده با نزدیک شــدن آبــان ماه که شــروع تحریمهای امریکا علیه ایران اســت، این عملیات از سوی آنهــا تشــدید میشــود»، تصریــح کــرد: «آنها شــروع دور تــازه تحریمهــا در آبــان مــاه را بــه عنوان نقطه عطف تلقی و بنا دارند این نقطه را به یک ماجرای جــدی و جنگ روانی تبدیل کننــد؛ تصور آنها این اســت کــه عوامل داخلی و خارجی نیز دســت به دســت هم میدهند و این فضا را تشدید میکنند.»
درهای بــاز رســانههای خارجی بــه روی گروه تازه تأسیس
امــا از حاشــیههای برجســته تأســیس ایــن گــروه، تمرکــز قابــل توجــه رســانههای خــارج از کشــور نظیــر مــن و تــو، بیبیســی فارســی، رادیــو فــردا و صــدای امریــکا بــود. هــر کــدام از ایــن رســانهها بــه شــکلی عــاوه بر پوشــش خبــر تأســیس گــروه «فرشــگرد»، بخشهــای تحلیلــی زیــادی را بــه آن اختصــاص داده و از این طریق تریبونی برای تأســیس کنندگان آن فراهم کردند. کامبیز نوروزی، فعال رســانهای و نایــب رئیس انجمــن روزنامهنگاران اســتان تهــران در واکنــش بــه همیــن برنامهها ضمن اشــاره بــه اینکه «تلویزیون فارســی بیبیســی مدتهاســتاصــل کاماً
بنیادیًبیطرفــی را کنــار گذاشــته اســت و کامــا جانبدارانــه علیه ایــران حرکــت میکنــد»، نوشــت: «ســقوط تأســف بارتر جدید این است که این تلویزیون پرمدعــا، در ایــن چنــد روزه وقــت زیــادی از برنامههــای خبــری و تحلیلــی خــود را در اختیار چند نفر از اعضای ناشــناخته یک گروه سلطنتطلب تازه پا قرار میدهد که چند نفر خارج کشــوریهای گمنام تشکیل دادهاند، که هیــچ وزنی در سیاســت ایران ندارنــد و پیروان رضا پهلویاند و وطن فروشانه دست به دامن ترامــپ شــدهاند. این گــروه طرفــدار تحریم و مداخلــه نظامی در ایران اســت.» او این اقدام را «بیشــتر شــبیه رپرتاژ آگهی» دانســته و گفته اســت: «بیبیســی فارســی همــه معیارهــای اخــاق حرفــه روزنامهنگاری را کنار گذاشــته و ناشــیانه به تریبون تبلیغ و مشروع سازی فقر و بیماری و خشــونت و جنگ در ایران بدل شده اســت.» نوروزی خبر تشــکیل این گروه را فاقد ارزش خبــری دانســته و نوشــته اســت: «هیچ وقت انتظــار نمیتوان داشــت تلویزیونهایی مثل بیبیســی و من وتو (که از همان اول هم طرفداریاش از خانواده پهلوی آشــکار بود) و ایران اینترنشــنال یا جاهایــی مثل رادیو فردا و ایران وایر و آموزشــکده توانا و آمدنیوز و امثال اینهــا کــه بــا بودجههــای کشــورهای دیگــر کار میکنند، بی طرف بمانند.»