برونسپاری؛ اولین قدم در توسعه تحقیقات کاربردی
محمدجــواد آذری جهرمــی وزیــر ارتباطات و فنــاوری اطالعات از تغییــرات در نقش پژوهشــگاه ارتباطات و فنــاوری اطالعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایــران) خبر داد و اعالم کرد که در فرآیند تحوالت وزارت ارتباطات، نقش مرکز تحقیقات مخابرات باید از تحقیقاتبهمدیریتتحقیقتغییرپیداکندتامابتوانیمازتمامیظرفیتهایعلمی و تخصصی فاوا در کشور استفاده کنیم. در خصوص این اظهارنظر وزیر ارتباطات مبنی برتغییرنقشمرکزتحقیقاتمخابراتازتحقیقاتبهمدیریتتحقیقمواردزیرقابل ذکر اســت. پژوهشــگاه بهعنوان بازوی مشاوره وزارتخانه اســت که باید با ایفای نقشی مؤثر در راستای گسترش و بهبود پژوهش و تولید دانش، زمینه تحقق اهداف مربوط به فناوری اطالعات و ارتباطات در سند چشمانداز 20 ساله و برنامههای توسعه پنج ساله را فراهم آورد. با توجه به این چشمانداز، رسالتهایی همچون جهت دهی، توسعه و بهبود تحقیقات در حوزه ICT برای کمک به صنعت در رسیدن به اهداف چشمانداز 02سالهکشور،ترسیمگسترههایتحقیقاتیجدیددرحوزه ICT مطابقمرزهایدانش و ارتقای توانمندیهای پژوهشگاه از طریق مدیریت تحقیق، برونسپاری و درونسپاری فعالیتهایپژوهشی،حمایتازمشارکتبادانشگاهها،مراکزعلمیکشوروپارکهای فناوری، همکاری و حمایت از تحقیقات صنایع مرتبط و بخش غیردولتی، همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی در ســطح بینالمللی، جذب و انتقال فناوری و بومی کردن آن، ایفای نقش مشــاور مــادر برای وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات و شــرکتهای تابعه و تهیه استانداردهای ملی و تأیید نمونه تجهیزات و خدمات در حوزه ارتباطات و فناوری اطالعات را میتوان در نظر گرفت. طبق موارد ذکر شده، میتوان گفت که ذات فعالیتهای مرکز، بسترسازی و مدیریت تحقیقات در زمینه فاوا است و این اظهارنظر وزیر را نیز میتوان اینگونه برداشت کرد که باتوجه به بازخورد فعالیتهای مرکز، اشاره وزیر بر پررنگ شــدن نقش مدیریت تحقیقات اســت. نکته قابــل و حائزاهمیت این استکهمرکزتحقیقاتبایدیکمرکزمانیتورینگفعالیتهایفاواباشد،ازیکطرف تحوالت فناوری روز دنیا را رصد کند و از طرفی نیازهای کشور را تشخیص و براساس آن نیازها،تحقیقاترابرونسپاریکند.آنچهدراینفرایندمهمبودهایناستکهاوالًمرکز تبدیل به یک مرکز تحقیقاتی با نیروهای کارآمد و فعال شود که همواره چندین قدم از شــرکتها و فعاالن حوزه فاوا جلوتر باشند.دوم اینکه الزم است پروژههای تحقیقاتی را به شرکتهای کارآمد و با نیروهای متخصص بهعنوان بازوهای فعال در حوزههای مختلف تحت حمایت واگذار کند. مشکل برونسپاری در این گونه فعالیتها، واگذاری پروژهها براســاس روابط خاص اســت. اگرمجموعه وزارت ارتباطات و مرکز تحقیقات رویهای مناســب برای تمامی فعاالن و شــرکتهای خصوصــی متقاضی فعالیت در زمینههایــی که مرکــز مخابرات اعالم کرده، تهیــه و ابالغ کند، میتوانــد اولین قدم در توســعه تحقیقات کاربردی باشــد. گرچه فعالیــت مرکز تحقیقات مخابــرات تاکنون ارزشــمند بوده است، ولی برای کشــوری مانند ایران انتظار میرود تحقیقات کاربردی بیشتری را تولید کرده و نیازهای روزافزون کشور در حوزه فاوا را برطرف کند. در آخر اینکه مرکز تحقیقات مخابرات باید بتواند هم ظرفیتهای حوزه فاوا را در کشور شناسایی و هم زمینه مشارکت و استفاده از این ظرفیت را در توسعه حوزه فاوا فراهم کند. بهعنوان یک پیشــنهاد برای ایجاد مرکز تحقیقات یا مباحث مربوط به مدیریت تحقیقات در حوزه فاوا بهتر است به تجربه کشورهای پیشرو نیز نگاهی بیندازد چراکه یقیناً میتواند کمک بسزایی در طراحی این روندها در کشور کند.