دیپلماسی؛ بعد مهم بازدارندگی در عصر نوین بینالملل

ایــن از نابختیاریهــای امریکاســت کــه برای توجیه نقض قطعنامه ۱3۲۲ شورای امنیــت و دفــاع از یکجانبــه گرایــیاش در خــروج از برجــام، مجبور میشــود به همان محلــی مراجعه کند که مرکز اصلی چندجانبه گرایی و محل صدور قطعنامه ۱3۲۲ در حمایــت از برجام اســت. اینجاســت کــه باید گفت دیپلماســی پاســخگو اســت و بــا دیپلماســی میتــوان از هر ناشدنی و ناممکن، امری ممکن ساخت و این اغراق نیست، حتــی امریکای ترامپ نیــز، با همه قدرت و هیمنه پوشــالی، خــود را بی نیاز از دیپلماســی نمیبیند، هرچنــد از آن طرفی نمیبندد. مقایســه دو ســخنرانی رئیس جمهــوری امریکا با رئیــس جمهــوری کشــورمان در آغازین روز اجــاس مجمع عمومی و نقدها و نیش و کنایهها و تمسخرها در برابر سخنان ِمتوهمانــه، خودخواهانــه و متکبرانــه ترامــپ؛ در مقایســه با ســخنان منطقی، متین و متکی بر حقوق بینالملل و مبتنی بر اصول عدالت و انصاف از سوی رئیس جمهوری کشورمان؛ خود گویای درســتی راه و طریق کشورمان در استفاده صحیح از همه ابزارهای قدرت نرم خود از جمله قدرت دیپلماســی اســت. شکست مفتضحانه ترامپ در سخنرانی نمایشیاش در شــورای امنیــت، با محوریت موضوع هســتهای و اتهامات همیشــگی علیه کشــورمان که با واکنشهای بســیار دیدنی و قابــل تأمل از ســوی اعضــای دائم و غیردائم شــورای امنیت در دفــاع از برجــام و مخالفــت بــا یکجانبــه گرایــی امریــکا مواجه شــد؛ نشــان داد که با استفاده هوشــمندانه و مدبرانه از فرصتهایــی کــه دیپلماســی در اختیار ما قــرار میدهد، میتوان حتی قدرت بی منطق و زیاده خواه و هژمونیطلبی مانند امریکای ترامپ را نیز تأدیب کرد. کافی است تا یکبار دیگــر به ســخنان اوو مورالــس، رئیس جمهوری کشــور فقیر ولی مستقل و با اراده بولیوی، درهمین جلسه شورای امنیت و در فاصلــه دو صندلی با رئیس جمهوری مغرور و مســتکبر امریــکا، بیندازیــم تا ببینیــم چگونه میتوان بــه مدد تعامل مثبت و فعال با کشورهای دنیا در برابر امریکا ایستادگی کرد. آنجا که مورالس با اشاره به مداخات تاریخی امریکا در ایران و نقــش آن درکودتای 8۲ مرداد ۲33۱ و توطئههای مســتمر این کشــور در دوران ۰4 ســاله پس از انقاب اســامی؛ خروج این کشور از برجام و تحمیل تحریمهای ظالمانه را با شدت و قوت تمام «محکوم» کرد. این نوشــته در ســتایش از دیپلماسی و اقســام مختلف آن در عصر روابط بینالملل در هزاره ســوم میادی اســت. هرچند در اثربخشــی و کارکرد دیپلماسی بخصوص در بعد مقابله با جنگ افروزی و یکجانبهگرایی قدرتِهژمون تردیدی نیست، امــا مســلماً نمیتوان بــه نقش عوامــل و مؤلفههــای قدرت، ازجمله انسجام سیاسی، استحکام اقتصادی و اقتدار نظامی؛ در مواجهه با قدرت هژمون بیتوجه بود.