بهبود حال جامعه با ادبیات
نخستین دوره جشنواره ادبیات سالمت برگزار میشود
بعد از تجربه برپایی جوایزی همچون «مهــرگان ادب» و «ســپیدار» و تاش بــرای تشــویق اهالــی کتــاب بــه خلق آثــاری با هــدف جلب توجــه مردم به دغدغههــای محیــط زیســت، ایــن بار مســئوالن فرهنگی در صــدد برگزاری جشــنوارهای بــا عنــوان «ادبیــات سامت» برآمدهاند، وزارت بهداشت بهعنــوان مجــری برپایــی ایــن رویداد ادبــی مهمترین هدف آن را گســترش فرهنــگ پیشــگیری بــه جــای درمــان عنوان کرده است.
بــا وجــود برخــی نقدهایــی کــه از ســوی اهالــی کتــاب متوجــه برگــزاری جشــنوارههای موضوعــی اســت و عــدهای کــه ایــن قبیــل رویدادهــای ادبــی را هدایــت ادبیــات بــه ســوی سفارشینویســی شــدن میداننــد گفتههای مجریان دو جایزه «مهرگان ادب» و «ســپیدار» گویــای ایــن اســت کــه بــا اســتفاده از ابزارهایــی نظیــر ادبیــات میتــوان توجــه مــردم را بــه مســائلی از این دســت جلب کــرد. در چنیــن شــرایطی وزارت بهداشــت و درمــان پزشــکی هــم درصــدد برپایی جشــنوارهای مشــابه، منتهــی با هدف گسترش فرهنگ پیشــگیری از درمان برآمده است.
منتهــی ایــن جشــنواره برخــاف دو رویــدادی کــه به آنها اشــاره شــد از ســوی تشــکلهای خصوصی نشر برپا نمیشود و مجری برگزاریاش همان طــور که اشــاره شــد یکــی از ارگانهای دولتی است.
بهاءالدین مرشــدی، دبیر نخستین جشنواره «ادبیات سامت» مهمترین هــدف از برپایــی ایــن جایــزه را در این خوانــده کــه اهالی قلم جســارت ورود بــه مســائلی را پیدا کنند کــه در ارتباط بــا ســامت جســمی و روحــی جامعه اســت. وی در همیــن رابطــه گفــت: «معاونت اجتماعی وزارت بهداشــت با هدف تاش برای گسترش فرهنگ پیشــگیری به جــای درمان دایر شــده و مســئوالن آن معتقدنــد کــه در ایــن زمینــه، 5۷ درصــد مســائل مرتبــط با ســامت، خــارج از ایــن وزارتخانه رخ میدهــد که اگــر این وظایف بدرســتی انجــام شــود دیگــر نیــازی بــه آن 5۲ درصــدی که درارتباط با درمان اســت نخواهد بود.»
بــه گفتــه مرشــدی، اجتماعــی شــدن نظــام ســامت بحثــی اســت کــه در همیــن رابطــه دنبال میشــود؛ اینکــه نظام ســامت به ســمتی برود کــه مردم با بهــره گرفتــن از ابزارهایی همچون ادبیات آگاه شــده و در مســیر برخورداری از زندگی بهتر گام بردارند. دبیر جشــنواره ادبیات ســامت ادامه داد: «در همین رابطه چندی است که شــاهد برگزاری جشــنوارههای دیگری با عنوان فیلم و شعر سامت هستیم. یکی از اقداماتی که به منظور دستیابی بــه ایــن هــدف انجام شــده، ســاخت ســریال«پریا» بــا هــدف پرداخــت بــه بیماری ایدز بوده و پخش آن از طریق تلویزیون انجام شد.»
در کنــار برگــزاری ایــن جشــنواره بــزودی مؤسســه نشــری هــم دایــر میشــود کــه هــدف آن انتشــار داستانهایی با موضوع سامت برای گروههــای ســنی مختلف خواهــد بود. وی از ســایر ارگانهــا و ســازمانهایی که در زمینه ارتقای وضعیت سامتی مــردم از طریــق ابزارهــای فرهنگــی کاری از عهدهشــان ســاخته اســت هــم درخواســت کرد تــا در ایــن زمینه همکاری کنند. به گفته مرشدی وزارت علــوم و فنــاوری و وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســامی هــم همکاریهــای خوبی در راستای برگزاری نشستهای تخصصــی مرتبــط بــا بخشهــای مختلف این جشنواره داشتهاند.
مرشدی در پاســخ به این سؤال که چه افرادی در هیأت داوران جشــنواره مذکــور حضــور خواهنــد داشــت، گفت:«هنــوز در حــال رایزنــی بــرای انتخــاب داوران بخشهــای مختلــف این جشنواره خواهیم بود و تا دو هفته دیگــر نتایــج آن را اعــام میکنیم. در دو بخش فیلمنامه و نمایشــنامه ســه داور خواهیــم داشــت کــه بعــد از گذر از مرحلــه اولیه آثــار را داوری خواهند کــرد، امــا در بخــش داســتان کوتــاه بهدلیل تعداد بیشــتر آثار، ســه بخش داوری مقدماتــی، نیمهنهایی و نهایی خواهیــم داشــت که بــه احتمــال زیاد این بخش با حضور ۳۱-٤۱ داور انجام خواهد شد.»
از آنجایــی کــه پرداخــت بــه آســیبهای اجتماعــی و بیماریهای خاصــی نظیــر ایــدز همــواره بــا خــط قرمزهــای بســیاری روبهرو بــوده، دبیر این جشــنواره تأکید کرد، تا حد ممکن هیچ سانســور و ماحظهای در انتخاب آثــار نخواهنــد داشــت. او در ارتبــاط بــا چرایــی چنیــن نگاهــی در بررســی آثــار گفت:«مــا در حــوزه ســامت تابو نداریم، هرچقدر مسائل را بپوشانیم و جلو انتشار آنها را بگیریم کار سختتر میشود. اگر چند سال قبل مسأله ایدز را جــدی میگرفتیــم و آن را مخفــی نمیکردیم وضعیت مانند امروز نبود. اصــاً هــدف کلــی مــا از این جشــنواره آگاهی دادن است تا نویسندگان جرأت کنند دربــاره این مباحث بنویســند. ما هیچ تابویی نداریم چراکه ما دســتگاه سانسور نیستیم.»
مســعود امینی تیرانی، مدیر بخش فیلمنامــه این جشــنواره نیــز در ادامه گفت:«پرداخت بــه موضوعاتی نظیر ســامتی و ســالم بودن بیــش از اینکه یــک انتخــاب باشــد، یــک اجبــار در شرایط فعلی است. بنابراین ناچار به ایجاد شرایطی هستیم تا از این طریق سامتی به امری فراگیر تبدیل شود.»
رامبد خانلری، مدیر بخش داســتان جشــنواره نیــز گفــت: «امیــدوارم که در نخســتین جشــنواره ادبیــات ســامت شــاهد اتفاقات خوبی باشــیم تا بعدها از آن بــه نیکــی و مبارکــی یــاد شــود. در ایــن جایزه نیز به خــط قرمزهای وزارت ارشاد احترام میگذاریم اما میخواهیم کــه دوســتان دســت از خودسانســوری بردارند؛ چراکه در بیشتر مواقع ما دچار خود سانسوری میشویم.»
اصغــر نــوری، مدیــر بخــش نمایشنامهنویســی نیز گفــت: «خیلی از نمایشــنامهها در ایــن حــوزه جــای میگیرنــد، چراکــه در اکثــر آنهــا نویســنده بــا مســأله مشــکل دارد کــه در بســیاری مــوارد بــه بــروز اختاالت روانــی میانجامــد. وقتی تاریــخ درام جهان را نگاه میکنیــم، در آثار خیلی از نویســندگان بــزرگ ایــن نشــانهها وجــود دارد. از همیــن رو حتــم دارم دعــوت این جشــنواره باعث میشــود تــا نویســندگان عاقهمنــد آثارشــان را مرور کرده و در نهایت به نوشــتههایی برسند که به این حوزه ربط دارد.»