پیشنهاد فارین پالیسی برای کاهش رویکرد تقابلی امریکا با ایران
باوجود مواضع رسمی کاخ سفید علیه ایران و تاش رئیس جمهوری امریکا و حلقــه دولتمردان پیــرو او برای تنگتر کــردن عرصــه تحریمهــا بــرای تهــران خبرها و گزارشهایی منتشــر میشــود که از وجود آشکار مخالفتهای داخلی با ایــن رویکــرد دولت ترامــپ و الجرم عقبنشــینی امریــکا از هــدف به صفر رســاندن صادرات نفت ایــران حکایت دارد. دو روز پیــش بــود کــه پایــگاه خبــری «واشــنگتن فریبیکــن» در گزارشــی از تــاش برخــی مقامهــای دولــت ترامــپ بــرای حفــظ دسترســی ایــران بــه بازارهــای بینالمللــی خبــر داد و نوشــت: «شماری از مقامهای بلندپایه وزارت خزانــهداری امریکا کــه برخی از آنهــا امیــدوار به حفظ توافق هســتهای هســتند، در تاشــند از قطع دسترســی ایــران بــه ســامانه ســوئیفت جلوگیری کننــد.» تاشــی کــه احتمــاالً بــا حضور مدیــران بانکهــای امریکایی در جمع اعضای هیأت مدیره ســوئیفت که مقر اصلــی آن در بلژیک قــرار دارد، مرتبط است. منابع آگاه به دیدار هفته گذشته ایــن مدیران با مقامهای دولت ترامپ برای کسب اطمینان از حفظ دسترسی ایران به سامانه بانکی بینالمللی بعد از اجرایــی شــدن تحریمها علیــه ایران اشاره کردهاند. روز گذشته نیز انتشار مطلبی در «فارین پالیسی» نشان داد که اختاف جامعه مدنی امریکا و دولت این کشور درباره روابط واشــنگتن با تهران و تأثیر آن بر منافــع ملی امریکا میتواند در فاصله میــان تخاصــم و رابطه صلــح جویانه داشــتن تعبیر شــود. فارین پالیســی با ارائه پیشنهادی پیرامون تعامل ایران و امریــکا در حــوزه نفــت بــا تأســیس «صندوق نفتی» در ســوئیس نوشــت: «اگر واشنگتن تمایلی به بهبود روابط خود با تهران داشته باشد، میتواند از عمان و نروژ به عنوان طرفهای ثالث در مذاکرات صلح جویانه با ایران بهره ببــرد. امریــکا میتواند از ایــران دعوت کند تــا دربــاره جایگزینــی تحریمهای نفتــی بــا محدودیتهایــی یکســان بر تخصیص درآمد صــادرات نفت برای هزینههای داخلی مذاکره کند. میتوان یک صندوق ملی نفتی تأسیس کرد تا تنهــا منبع واریز درآمدهای نفتی ایران باشد. سپس میشود این صندوق را در ســوئیس نزد دولت عمــان با ذینفعی ایــران بــه امانــت گذاشــت و مدیریــت منابــع آن را نیــز مشــترکاً بــه عمــان و ســوئیس ســپرد. عمان مسئول فروش نفت ایران به باالترین پیشنهادها باشد و نــروژ وظیفــه اداره درآمدهــای مازاد نفتی و افزایــش آنها در بازارهای مالی جهان را به عهده بگیرد.» فاریــن پالیســی با بیان اینکــه «هدایت تهــران بــه مســیر تعامــل همــکاری با ایــاالت متحــده بــا موفقیــت بیشــتری همراه میبود اگر این دو کشــور در مورد دور نگه داشــتن عرصه تقابل از جریان عرضــه نفت ایــران در بــازار جهانی به توافــق میرســیدند»، افــزود: «ایــاالت متحــده میتوانــد تحریمهــا علیــه ســرمایهگذاری در صنعت انرژی ایران را بــردارد و یک مجوز کلی برای فروش نفت ایران از طریق این صندوق صادر کند. سپس ایاالت متحده و ایران بر سر میزان درآمدی که به طور منظم عمان اجــازه انتقــال آن بــه ایــران را خواهــد داشت به توافق میرسیدند و مازاد آن مبالغ نیز به صندوق تحت نظارت نروژ واریز میشد.» بــه نوشــته فــارن پالیســی، بزرگترین هدف طرح صندوق نفتی، ایجاد تغییر دائمــی در روابــط ایــران و امریکاســت. در حــال حاضــر امریکا تعامــل مؤثری با ایــران ندارد و به همیــن علت هدف تغییر رفتار ایران برایش دست نیافتنی است. الزام ایران به قطع فعالیتهای اقتصــادی نظامی، دشــوارترین بخش ایــن توافــق خواهــد بــود. امســال وزیــر دفاع ایــران اعام کرد کــه طبق فرمان رهبــری، نیروهــای نظامــی اقــدام بــه فــروش داراییهــای اقتصــادی خــود کــرده و بر وظایف اصلــی خود متمرکز میشــوند. ایــن توافــق مزایــای جانبی دیگری نیــز خواهد داشــت. مهمترین آنها دسترســی آزاد به چهارمین ذخایر نفتی و دومین ذخایر گاز طبیعی جهان اســت کــه فایــده زیــادی بــرای اقتصاد جهانی دارد. فرصتهــای جدید برای توسعه طرحهای نفتی پرسود ایران به نفع شــرکتهای امریکایــی نیز خواهد بــود. انتقــال گاز ایــران از طریــق ترکیــه بــه اروپا، یــک مزیت اســتراتژیک برای غــرب و به معنــی کاهش وابســتگی به گاز روســیه خواهد بود. اگر امریکا چنین پیشنهادی به ایران بدهد، خبر آن نقل محافل ایران خواهد شد. فــارغ از اینکــه پیشــنهاد ایــن نشــریه امریکایــی تــا چــه حــد منطقــی و اجرایــی اســت، میتــوان آن را در ادامه عقبنشــینیهای امریــکا از هــدف بــه صفــر رســاندن صــادرات نفــت ایــران ارزیابی کرد. نشــریه االخبــار بــا اشــاره بــه اینکــه واشــنگتن از طریــق اســتثنا قائــل شــدن بــرای برخــی دولتهــا در مورد تحریمها از ســقف عالــی تحریم نفتی ایــران عقبنشــینی کــرده اســت، این عقبنشــینی را حاصــل موانــع پیــش روی دستیابی به چنین هدفی دانست و با اشــاره به عواملــی همچون «عدم همراهی بســیاری از دولتها از جمله دولتهای اروپایی و هند برای پیوستن به تحریمها»، «فشــار بازارها و نیاز آن بــه تقاضای نفت» و «نگرانی امریکا از افزایــش قیمــت نفت» نوشــت: «نیاز امریکاییهــا بــه اقدامــات پیشــگیرانه آنها را بر آن داشــته اســت تا مجبور به امتیازدهی شوند.»