آرایش و پیرایش ایرانیان

آرایشــگران ایــران در آرایــش و پیرایــش ســر و ریــش مهــارت قابــل تحســین دارنــد. آنــان ســر را چنــان بــه هنجــار و مالیم میتراشــند کــه آدمی احســاس نمیکند موی ســرش را میتراشــند. آرایشگران به هنگام تراشــیدن ســر تیــغ را از باال بــه پاییــن میآورند و این کار را چنــان به روانی انجام میدهند که آدم میپندارد تیغ را بدون تماس با موی سر حرکت میدهنــد. در کار خویــش آن قدر اســتادند که در مدتــی بس کوتــاه مــوی ســر را میســترند. آنان پیــش از شــروع به کار چند دقیقــه موها را مالش میدهنــد. آن گاه با آب خیس میکنند و ســپس بــه کار میپردازنــد و در نظــرم چنیــن مینماید اتخاذ همین روش موجبات ســرعت عمل آنان را فراهــم میآورد. آرایشــگران بــه هنگام اصالح کــردن آب گرم بــهکار نمیبرند و همیشــه از آب سرداستفادهمیکنند.تشتآبزیرچانهمشتری نمیگذارنــد، اما ظرف کوچکی که بــه اندازه یک کاســه آب میگیــرد کنار خــود قــرار میدهند. به هنگام شروع به کار دست خویش را در آب آن فرو میبرندوبهصورتمشتریمیمالند.آرایشگران ایران بسیار تمیزند. به هنگام تراشیدن سر، موها را در یک گوشــه روی هــم میریزند و لبه تیغ را با موهایــی که باید بتراشــند پاک و تمیــز میکنند. بنابرایــن بــرای پــاک کردن تیــغ هرگــز پارچهای روی دوش مشــتری نمیگذارند و در آخر کار لبه تیغ را با انگشــتان خود پاک میکنند و من بر این اعتقادم که گرمی و خشکی و لطافت هوای ایران یکی از موجبات ســهولت کار آرایشــگران اســت. رسم استادان سلمانی ایران بر این است که پس از اصالح کردن ناخنهای دست و پای مشتری را میگیرند و این کار را نه با قیچی، بلکه با وسیله ای شبیه آنچه جراحان برای خالی کردن پای دندان بــه کار میبرند انجام میدهند. ســپس بــازوان و یکایک انگشــتان را به جلو میکشــند و سر و بدن را یکی پس از دیگری با فشــار مالیم به راســت و چپ میچرخانند و این نرمشهای مطبوع حال خوشی در انسان ایجاد میکند. آرایشگران هر روز از صبحگاهان در حالی که آیینهای گرد و دسته دار به قطر چهار شست در دست دارند از خانه بیرون میروند و در حال عبور آیینه را بهدســت کســانی که تصور میکنند وقت اصالح ســر و صورتشــان فرارســیده اســت میدهنــد. از این بابــت مزدی به ایشــان تعلق نمیگیرد اما اگر کســی را اصالح کنند، ســه یا چهار سو مزد به ایشان داده میشود و آنــان کــه پنج شــاهی مزد اصالح ســر و صورت خود میدهند در شــمار افراد متشــخص و عالی مقاماند. سفرنامهژانشاردن-ج2،صص:198 892و