نوسان ارزی چه تأثیری روی حوزه نرم افزاری گذاشته است

پرسش «ایران» از فعاالن حوزه فاوا

قیمــت دالر کمــاکان در بــازار دارای نوسان اســت و هنوز قیمت ثابتی پیدا نکــرده. برخــی معتقــد هســتند که در بیــن صنایــع فــاوا، صنعت نــرم افزار از تأثیــرات منفــی نوســان ارز در امان مانــده اســت اما فعــاالن ایــن عرصه ایــن موضــوع را قبول ندارنــد. آنها در گفتوگــو با «ایران» اعــام کردند این تصور اشــتباهی اســت که نوسان ارزی روی صنعــت نــرم افــزار و اپلیکیشــن تأثیــرات منفــی نگذاشــته اســت، چرا که صنعــت نرم افــزاری تنها نوشــتن برنامه نیست، بلکه با حوزههای دیگر مانند ســخت افــزار، بــازار بینالمللی ...و مرتبط است و افزایش قیمت دالر بر آن بیتأثیر نبوده به طوری که حتی برخــی از شــرکتهای کوچک و بزرگ در آستانه ورشکستگی قرار دارند. ■ کاهشسرمایهگذارومرگاستارتاپها مجید حصارکی کارشــناس حوزه نرم افــزار ســازمانی معتقد اســت نوســان ارزی بــرای برخــی شــرکتهای نــرم افــزاری فرصــت و بــرای برخــی دیگر تهدیــد ایجــاد کــرده اســت. حصارکی گفــت: برای شــرکتهایی که در زمینه صــادرات محصــوالت نــرم افــزاری فعالیــت میکننــد فرصــت خوبــی پیــش آمده و ســود آنها چندیــن برابر شــده اســت امــا شــرکتهایی کــه در بخــش واردات نــرم افــزاری فعالیت میکننــد بــا چالشهــای زیــادی در خصــوص فــروش محصــوالت خــود مواجه شدهاند بخصوص شرکتهای کوچک که در آستانه ورشکستگی قرار دارند. حصارکــی کاهــش ســرمایهگذاری در بخــش اســتارتاپهای نرم افــزاری در شــرایط کنونــی را از دیگــر مشــکات عنــوان کــرد و افــزود: از آنجایــی کــه شــرایط دارای ثبــات نیســت و ســرمایهگذاران نیز بهدنبال برنامهای بــرای ســودآوری هســتند بــه همیــن دلیــل حاضر نیســتند ســرمایهگذاری کنند چرا که میترسند استارتاپ حوزه نرم افزاری نتواند به سودآوری برسد. ایــن روزها اســتارتاپها بهدلیــل نبود سرمایهگذار در حال نابودی هستند. ایــن کارشــناس حــوزه نــرم افــزار ســازمانی به تأثیر منفی نوسان ارزی روی تبلیــغ و بازاریابــی نیــز اشــاره کــرد و گفــت: نــه تنهــا بازاریابیهای آفایــن پرهزینه هســتند، بلکه دیگر تبلیغات آناین نیز مقرون به صرفه نیســت چون با نرخ روز ارز محاســبه میشــود و شــرکتها مجبور هســتند بــرای تبلیغــات محصول خــود چند برابــر مبلــغ پیشبینــی شــده را بــه ریال بپردازنــد. البته باید گفت وقتی شــرکتی نتوانــد برای محصــول خود تبلیغــات کــرده و بازاریابــی کنــد در ادامه کار با شکست مواجه میشود. وی بــا بیــان اینکــه جــذب و نگهداری نیــروی انســانی نیــز از نوســان ارزی بیتأثیــر نمانــده اســت، گفــت: نخبههــای این حوزه با شــرایط کنونی نمیتواننــد برنامهریــزی کننــد و بهدنبــال مهاجــرت هســتند از ایــنرو در صورتــی که اســتارتاپی هم بخواهد بــه هر طریــق بــه کار خــود ادامه دهد با مشــکل نیــروی خبــره مواجه شــده است. حصارکــی افــزود: نوســان ارزی روی زیرســاخت ارائــه خدمــات نیــز تأثیــر منفــی گذاشــته اســت. نــه تنهــا تمام شــرکتهای نــرم افــزاری اعــم از اســتارتاپ ...و بــه زیرســاخت (ماننــد ســرور، ســخت افــزار و...)بــرای ارائــه خدمــات خــود نیــاز دارند، بلکــه باید لیســانسهای نــرم افزارهــا را نیــز خریــداری کنند به همیــن دلیل دچار مشکل شدهاند. ■ کاهش سود برای بقا شاهین طبری یکی از فعاالن صنعت نــرم افــزار نیز با بیــان اینکه بــازار نرم افــزاری بیشــتر در داخل کشــور اســت پــس شــرکتهای داخلــی حــوزه نرم افــزار با ریال کار میکنند، گفت: با این حال نوســان ارزی موجب شــده خرید ابزارهــای الزم در این صنعت (مانند رایانــه ،)...و هزینههای جــاری (مانند اجــاره )...و یــا خریــد ســرویسهای ضــروری آنایــن گــران شــود بــه ایــن ترتیب ســود شرکتهایی که در داخل کشــور خدمات ارائــه میدهند کاهش یافته است. طبــری بــا بیــان اینکــه نوســان ارزی بیشــترین تأثیــر منفــی را روی بخــش فروش نرم افزار گذاشته است، گفت: قــدرت خرید شــرکت و ســازمانهایی کــه مشــتریان نــرم افزارهــا هســتند، پاییــن آمده اســت به همیــن دلیل در شــرایط کنونی با اینکه مدت ها اســت فروشندگان قیمتهای نرم افزارهای خــود را افزایــش ندادهانــد، حاضــر نیســتند خریــد کننــد. شــرکتهای کوچــک و بــزرگ حــوزه فــروش هــم مجبورند محصوالت خود را با قیمت پایینتر به مشــتریان عرضه کنند تا با تمام مشکات به فعالیت خود ادامه دهند. ایــن فعــال بــازار، مشــکل مهــم را از دست دادن نیروی انسانی عنوان کرد و افــزود: نیــروی انســانی کــه از خــارج بــه کشــورآمده و ماهــی 4 هــزار دالر میگیرد چــون ارزش پول پایین آمده در شــرایط کنونی کار در خارج از کشور را مقرون به صرفهتر میبیند از ســوی دیگر شــرکتها نیز نمیتوانند حقوق آنها را افزایــش دهند به همین خاطر شــرکتها در حــال از دســت دادن نیروی متخصص خود هستند. وی در ادامــه گفت: در شــرایط کنونی صــادرات میتوانــد راه حــل خوبــی باشــد اما این روزها صحبت از اقتصاد بر مبنای صادرات بیشــتر شــعار بوده و خیلی شــکل عملی به خــود نگرفته است. ■ کمک برای ورود به صادرات عمــاد رحمانــی یکــی از فعــاالن حوزه نــرم افــزار در بازیســازی نیــز گفــت: صنعــت گیــم نیــز از تأثیــرات نوســان ارزی بینصیــب نمانــده اســت چرا که ابزارهایــی که برای تولید یــک بازی نیاز اســت بسیار گران شــده به طوری که اگر زمانــی برای خریــد ابزارها و مــواد مورد نیاز، 3 هزار دالر برابر با 7 میلیون تومان پرداخــت میکردیم اکنــون این رقم به 30 میلیــون تومان رســیده و دیگر برای بازی ساز مقرون به صرفه نیست. رحمانــی افزود: بــا افزایش نــرخ ارز و نبــود ثبات در بــازار امکان شــرکت در نمایشــگاهها و جشــنوارههای خارجی معتبــر ماننــد آلمــان و فرانســه ...و وجــود نــدارد چون هزینه ســفر به این کشــورها بســیار افزایش یافته اســت و بــرای شــرکتهای خصوصــی مقرون به صرفه نیســت که چنین هزینههای سنگینی را متحمل شوند. ایــن فعال عرصه اپلیکیشــن موبایلی با بیان اینکــه در بهترین حالت هزینه تولیــد بازیهــای ایرانــی به نــدرت به بــاالی 500 میلیــون تومان میرســد و قیمت محصــوالت نیز افزایش نیافته است، گفت: به این ترتیب چطور یک بازی ســاز و توســعه دهنده اپلیکیشن میتواند هزینههای سفر و دیگر کارها مانند دوبله که خود 15 میلیون تومان هزینــه در بر دارد را بپردازد. البته باید به این هزینهها، هزینههای بستههای تبلیــغ 20 هزار یورویــی 360( میلیون تومان) ...و را نیــز افزود. پرداخت این هزینههــا برای شــرکتهای بازی ســاز یا توســعه دهندههای اپلیکیشــن یک شوخی است. رحمانــی راهــکار بــرون رفــت از ایــن شــرایط را کمــک دولت بــرای ورود به حوزه صادرات عنوان کرد و افزود: باال رفتن قیمت ارز یک حســن دارد و آن نیز صادرات اســت کــه میتواند برای کشــور ارزآوری داشــته باشــد بنابراین اگر دولت به شــرط مشارکت در سود، بــه اســتودیوهای خوب معتبــر کمک کند تا بتوانند بازیهای خوبی را تولید و وارد بازارهــای جهانی کنند میتواند بــه ارزآوری و درآمد زایــی کمک کند. به عبارتی پروژهای که در داخل کشــور تولیــد میشــود و با هزینــه دالری وارد بــازار جهانــی میشــود به ایــن ترتیب میتوانــد ارزآوری خوبی بــرای دولت در پی داشته باشد.