مخاطبان سخنان جهانگیری
مجلــس شــورای اســامی و نماینــدگان آن بــه عنــوان باالترین نهاد مردمی در کشور همواره از جایگاه ویژهای برخــوردار بودهاند. جمــع نماینــدگان ادوار مجلس که روز پنجشــنبه میزبــان آقــای جهانگیــری معــاون اول رئیــس جمهــوری بودند، با طرح نکات بســیار حیاتی و راهبردی از ســوی ایشــان همراه شــدند. در این نشست معــاون اول رئیس جمهوری بــه نکاتی در مورد کاهش ســرمایه اجتماعی و تهدیدهای ناشــی از آن اشــاره کرد و نســبت بــه پیامدهــای آن کــه بــه نظر میرســد بیش و پیــش از هــر چیــز دســتگاه اجرایی و نهادهــای قدرت را هــدف قرار میدهــد، ابراز نگرانی کــرد. در واقع آنان کــه بخشهــای قابــل توجهی از قــدرت اجرایــی در اختیارشــان اســت، باید مخاطب این سخنان و هشــدارهای معاون اول باشند. هشدارهایی که آقای جهانگیری به درســتی نسبت به پیامدهای آن و شدت افزایش بیاعتمادی عمومــی در جامعــه و ابعــاد و پیامدهــای آن پرداخــت و در ایــن نشســت نمایندگان ادوار مجلس که نهادی را برای انتقال تجربههای خود برای بیان دغدغههــای مردم به وجود آوردهاند مخاطب قرار داده تا اهمیت فعالیت نهادهای مدنی را در همراهی با دولت در ایجاد اعتماد عمومی و بازســازی آن گوشزد کنند.
اما واقعیت این اســت که همه نهادهای اجرایی در همه ســطوح که تحت امر ایشان قرار دارند، باید در رفتار خود گامهای عملی و اجرایی را به منظور اعتمادســازی و کاهش شــکاف میان مردم و دولت با رفتارهای خود بردارند و در صدر همه خواســتهها جدی بودن مبارزه با فســاد، رانت و ویژهخواری را بــه نمایش بگذارند. هشــدارهای معاون اول رئیس جمهــوری مخاطبی جز مدیران عالی کشــور در همه سطوح نداشــته است. چرا که مجمع نمایندگان ادوار مجلس تنها ظرفیت مناســبی را برای بیان خواستهها و مطالبات مردم در خود گردآورده اند ولی آنان که میتوانند به مطالبات و خواستههای مردم پاســخ دهند، کســانی هســتند که قدرت اجرایــی و مدیریت ســطوح مختلف قــدرت را در اختیــار دارنــد. بنابرایــن همــکاران معــاون اول در همه ســطوح مخاطب اصلی این هشدارها و این ابراز نگرانیها بودند. البته که این نشست فرصتی بود برای یادآوری مســئولیت خطیر ایشــان و همکارانشان تا هرچه زودتــر و ســریعتر با راهکارهــای عملی و اجرایی و گاه حتی ضربتی در مســیر بازســازی اعتماد عمومی و حفظ سرمایه اجتماعی گام های الزم را بردارند. مــردم فرافکنی را تحمــل نخواهند کرد. آنهــا انتظار دارند کســانی که قدرت اجرایــی را در اختیــار دارنــد، وظایف خود را به گونهای قابل قبول و براســاس مســئولیتها و میزان قدرتی که در اختیار دارند به درســتی به انجام برسانند و در این مسیر نسبت به بازسازی و تحکیم سرمایه اجتماعی و ایجاد اعتماد عمومی اهتمام داشته باشند.
نکتــه مهم دیگری کــه باید از میان ســخنان آقای جهانگیــری مورد توجه قرار دهیم، طرح بحث گفتوگوی ملی است. هرچند ایشان نهادهای مدنی، شــخصیت ها و ســرمایههای نمادین را حلقههایی دانســتند که می توانند در تقویت ســرمایه اجتماعی و شــکلگیری گفتوگوی ملی کمک کنند اما الزم اســت یادآور شــویم که اجرایی شــدن این خواســته از وظایف دولت است. ما همواره نیازمند ســاختارمند شــدن این روابط در جامعه هســتیم. اینکه بین افراد جلسات گفتوگو برگزار شود تا در مواقع بروز بحران و یا حتی احساس وقــوع بحــران چنین نشســت هــا و گفتوگوهایی صــورت بگیرد، بــه تنهایی کفایــت نمیکند. مــا نیازمند زمینههــا و نهادهای الزم برای شــکلگیری این گفتوگوهــا و ایــن نوع تعامل میان جریان ها و گروههای اجتماعی هســتیم. احــزاب و نهادهــای سیاســی از یکســو و نهادهای مدنی از ســوی دیگــر که در سخنان معاون اول رئیس جمهوری هم به آن اشاره شد، ظرفیتهای بسیار مناســبی را برای این نوع ارتباطات اجتماعــی فراهم میکنند. معنی آن این اســت که نهادینه ســاختن این روابط وظیفه دولت اســت تا به طور جدی به آن اهتمام بورزد و وزارت کشــور در این زمینه باید تقویت نهادهای سیاسی و مدنی را به عنوان یک اولویت بیش از پیش مورد توجه قرار دهد.