ترامپ زیر ضرب دموکراتها
دموکراتها اکثریت مجلس نمایندگان ایاالت متحده را در دست گرفتند همراه با تحلیل ها و گفتارهایی از کارشناسان داخلی و خارجی
از سهشــنبه گذشــته اوضــاع بــرای رئیسجمهــوری امریــکا ســختتر شــده اســت؛ دموکراتها پساز 8 سال اکثریت مجلــس نماینــدگان ایــاالت متحــده را در دســت گرفتنــد و جمهوریخواهانهمچنانسنارادراختیاردارند؛میوهپیروزیکه کام دو حزب را شیرین کرد، اول به یکدیگر پیغام همکاری دادند. دونالدترامپکهنتیجهانتخاباتمیاندورهایرا«پیروزیبزرگ» خوانده بود، پرچم سفید را باال برد و برای همکاری با دموکراتها اعالم آمادگی کرد. نانسی پلوســی از رهبران حزب دموکرات هم
کهاحتماالًبرکرسیریاستمجلسنمایندگانامریکامینشیند گفتهحزبشآمادههمکاریباجمهوریخواهاناست.امادرپس این اعالم آمادگی همــکاری، تهدیدهایی هم نهفته بود. ترامپ گفته اگر دموکراتها بخواهند با تحقیقات او را زیر ضرب ببرند، مقابله بهمثل خواهد کرد. پلوسی هم جواب داده حزبش پیگیر نظارت بر دولت خواهد بود اما دنبال دعوا نمیگردد. رویارویی ترامپ با دموکراتها در همین حد خالصه نشد: ترامپ از دوره ریاست جمهوری باراک اوباما بهعنوان «رژیم اوباما» یاد کرده و در اظهارنظر دیگری گفته «هیچ وقت اوباما را بهدلیل ضعیف
نگه داشــتن ارتش امریکا نخواهم بخشــید.» بیانیه اوباما پس از انتخابات سهشــنبه نیز نشــان میدهد که او دست از مبارزه با ترامپ نشســته: «تالش ما ادامه خواهد داشت. تغییری که ما نیاز داریم تنها از طریق یک انتخابات به دســت نمیآید، بلکه این یک آغاز اســت. سهشــنبه رأیدهندگان سراســر کشور این روند را آغاز کردند و من به جریان شکل گرفته بسیار امیدوارم.» جدال ترامپ با دموکراتها حتی به عرصه رســانهها نیز کشید؛ تنها ســاعاتی پس از اعــالم نتایج انتخابــات، رئیس جمهوری امریــکا بــا خبرنــگار ســیانان وارد مجادلــه لفظی شــد و به او
گفت: «تو بیادب و گســتاخی... ســیانان با اخبــار دروغی که پخش میکند، دشــمن مردم است.» در جریان این بگو مگوی کمسابقه، یکی از کارمندان کاخ سفید، سعی کرد میکروفون را از دست خبرنگار سیانان بگیرد. پس از این نشست خبری جیم اکوستا اعالم کرد مجوز ورود وی به کاخ سفید «تا اطالع ثانوی» لغو شــده اســت. ســیانان با اســتناد به برخی نظرسنجیها در امریــکا خبر داده بــود ۱۷ درصد از طرفــداران دموکراتها بر ضــرورت اســتیضاح ترامپ تأکید کردند.
بــی اغراق بزرگتریــن بازنده انتخابات میان دورهای 6 نوامبر ایاالت متحده که در واقع یک همه پرسی سراسری درباره عملکرد دوساله رئیس جمهوری امریکا بــود، دونالــد ترامــپ اســت زیــرا نتایج انتخابات نشــان داد به لطف اقدامهای افراطــی آقــای رئیــس جمهــوری در دو ســال اخیر، محبوبیت جمهوریخواهان در بیــن مــردم امریــکا کاهــش یافتــه و بــرای نخســتین بــار پــس از 8 ســال جمهوریخواهان مجبور شــدند اکثریت مجلــس نماینــدگان را بــه دموکراتها واگذار کنند. زنان و اقلیتها نیز که در دو سال گذشته بارها هدف حمالت ترامپ قــرار گرفتهانــد، در انتخابــات سهشــنبه گذشته شگفتی ساز شدند. اگرچــه بســیاری از رســانههای جهــان کنفرانس خبری روز چهارشــنبه گذشته دونالد ترامپ و بگو مگوهای از سر خشم او با خبرنگار سیانان و لغو مجوز ورود ایــن خبرنگار بــه کاخ ســفید را بهعنوان نخســتین واکنش ترامپ به شکست در انتخابات میــان دورهای امریکا معرفی کــرده و در صدر اخبــار خود قــرار دادند امــا آقای رئیس جمهــوری خیلی پیش از ایــن؛ یعنــی ســاعت 6:21 صبــح روز چهارشــنبه با انتشــار یک پیام توئیتری بــه نتایــج انتخابات واکنش نشــان داده و بهجــای آنکــه به شکســت اذعان کند، به خاطر نتیجه انتخابات مجلس ســنا، خــود را پیــروز این همه پرســی دانســته و نوشــته بــود: «شــب گذشــته بهخاطــر پیــروزی بزرگمــان پیامهــای تبریــک بســیار زیــادی دریافت کردم که شــامل کشورهای خارجی (دوستان) که منتظر نتیجه و امیــدوار به توافقهای تجاری با مــا بودند، بــود. حاال همــه میتوانیم به سر کارهایمان برگردیم.» ■ ترامپدرجستوجویمقصر ترامپ در کنفرانــس خبری خود نیز بار دیگــر از نتایــج انتخابات بهعنــوان یک «موفقیت عظیم» نام بــرد اما در ادامه بدون استفاده از واژه «شکست»، تقصیر را بــه گــردن جمهوریخواهــان انداخت و گفــت، نماینــدگان جمهوریخواهــی کــه در رقابتهــا از او فاصلــه گرفتنــد و او را بــه ســخنرانیهای تبلیغاتــی خــود دعوت نکردند، مقصر واگذاری اکثریت مجلــس نماینــدگان بــه دموکراتهــا بودنــد. او بــا ادبیاتــی تهدیدآمیــز کــه نشــانگر خشــم درونــیاش از نتایــج انتخابــات بــود، خطاب بــه دموکراتها گفــت، اگــر آنهــا بخواهنــد با بــه جریان انداختــن پروندههــای تحقیقــات بــه رئیس جمهــوری امریکا ضربه بزنند، او هــم مقابله به مثل خواهد کــرد و آماده رویارویی با دموکراتهاست. ترامــپ در حالــی حاضــر بــه پذیــرش شکست در انتخابات میان دورهای نشد و کوشــید حفظ اکثریت در مجلس ســنا توســط جمهوریخواهان را برجسته کند که باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق، به انتخابات میاندورهای 2010 بهعنوان «یک شکســت مفتضحانه» اذعان کرد و جــورج دبلیو بــوش، رئیس جمهوری ســابق امریــکا نیــز انتخابــات 2006 را «شکست سخت» خواند. ■ پاسخ دموکراتیک زنان و اقلیتها به ترامپزنستیزواقلیتستیز البته ترامــپ در انتخابات میان دورهای هفتــه گذشــته تنهــا از دموکراتهــا شکســت نخورد بلکه از اقلیتها و زنان نیز شکســت خــورد زیرا برای نخســتین بــار در تاریــخ امریکا، یــک زن امریکایی ایرانیتبــار بهنــام «آنــا اســکمانی» بــه مجلــس نماینــدگان راه یافــت، بــرای نخســتین بار دو زن سرخپوســت (بومی امریکایــی) بهنامهــای «دب هالنــد» و «شــریس دیویــدز» و دو زن مســلمان بهنامهــای «الهــان عمــر» از ایالــت مینهســوتا و «رشــیده طالــب» از ایالــت میشــیگان به کنگــره راه پیــدا کردند، در دو ایالت ماساچوســت و کانکتیکات نیز دو نماینــده زن سیاهپوســت برای اولین بــار از ایــن ایــاالت راهــی کنگره شــدند. آریزونــا و تنســی نیــز برای نخســتین بار صاحب سناتورهای زن در کنگره شدند. «آلکســاندریا اوکازیــو کورتــز» نیــز زنــی اســت کــه توانســت در انتخابــات پیروز شود و لقب جوانترین نماینده کنگره را بگیرد. همچنین برای نخستین بار یک همجنسگرا در امریکا فرماندار شد. برخالف رئیس جمهــوری امریکا که در روزهــای اخیر تمام تالش خــود را برای کم اهمیت جلوه دادن نتایج انتخابات میان دورهای هفته گذشــته کرده است، بســیاری از ناظــران و رســانههای جهان این نتایج را حائز اهمیت دانســتند زیرا به عقیده آنها ســمت و ســوی وقایع دو ســال آینــده امریکا و جهــان تحت تأثیر ایــن انتخابــات خواهــد بــود. تحلیلگــر شــبکه خبــری ســیانان چهارشــنبه گذشــته در گزارشــی در این باره نوشت: «صبح چهارشــنبه که رهبــران جهان از خواب بیدار شوند، دو سؤال از خودشان خواهنــد پرســید: -1 عمــر ریاســت جمهــوری ترامــپ چقدر طــول خواهد کشــید؟ -2 آیــا نســخه ترامپــی امریــکا مانــدگار اســت؟» اشــاره ایــن تحلیلگر به ســختیهایی بود که ترامــپ از ژانویه 2019 و با آغاز به کار کنگره جدید خواهد داشت زیرا همانطور که نانسی پلوسی، رئیــس احتمالــی مجلــس نماینــدگان جدیــد امریــکا گفــت، دموکراتهــا در دوره جدید فعالیت مجلس نمایندگان «جســورانه ترین» خواستهها را پیگیری خواهند کرد. جســورانهترین خواستهها میتواند درخواســت اســتیضاح رئیس جمهوری باشــد. دموکراتها همچنین میتواننــد جلوی برنامههــای ترامپ را بگیرنــد و مانــع اجــرای آنها شــوند یا از طریق کمیتههای مختلــف بر عملکرد دولت او نظارت کنند. ■ پیامتبریکاوباما اوباما نیز که در روزهای آخر رقابتهای انتخابــات میــان دورهای فعالیتهــای خــود بــه نفــع دموکراتهــا را افزایــش داده بــود و چند ســخنرانی توفنده کرد، بــا انتشــار بیانیــهای در توئیتــر، پیروزی دموکراتهــا در کســب اکثریت مجلس نماینــدگان را تبریــک گفــت و نوشــت: بــدون شــک موفقیــت دموکراتهــا در باز پسگیری کنترل مجلس نمایندگان، چندیــن فرمانــداری و مجلسهــای قانونگــذاری ایالتــی بیشــترین توجه را بــه خود جلب خواهد کــرد اما مهمتر از چیزهایی که پیروز شــدیم این اســت که چهطــور در جریان این انتخابــات پیروز شــدیم. مــا در حقیقــت بــا رقابــت در نقاطــی که مدتهــای طوالنــی در آنجا رقابــت نداشــتیم و بــا انتخــاب تعــداد بیســابقهای از زنــان و ســربازان جــوان جنگهــای عراق و افغانســتان، موجی از نامزدهای اقلیــت و گروهی از رهبران جوان برجســته توانســتیم در انتخابات میان دورهای ســال 2018 میالدی پیروز شویم. هرچه امریکایهای بیشتری رأی دهنــد رهبران منتخب ما بیشــتر شــبیه امریکا خواهند بود. ■ آغــاز فصل دشــوار سیاســت خارجی برایترامپ خبرگــزاری آسوشــیتدپرس نیــز در گزارشی به اثرات پیروزی دموکراتها در مجلس نمایندگان بر سیاست خارجی امریکا اشاره کرد و نوشت، انعکاس این نتایج از مسکو تا پکن تا ریاض است زیرا دموکراتهــا کــه اکنون تقویت شــدهاند میتوانند تحقیقاتــی جدید را در ارتباط با امپراطوری تجاری بینالمللی ترامپ و مراودات سیاســی او با دیگر کشورهای جهان انجام دهند. دموکراتهــا میتواننــد بــر موضوعاتی نظیــر 18 آرم تجــاری کــه چیــن طــی ماههای اخیر برای شــرکتهای مرتبط با ترامپ و دختــرش ایوانکا صادر کرده تمرکزکنند. دموکراتها همچنین میتوانند پرونده دخالــت احتمالــی روســیه در انتخابات 2016 امریــکا را بــا قــوت هرچــه بیشــتر پیگیــری کنند. هرچند که هفته گذشــته و پــس از انتخابات میــان دورهای، جف سشــنز، دادســتان کل امریــکا بــه طــور اجبــاری اســتعفا کــرد و ایــن نگرانــی را بــه وجــود آورد کــه ممکــن اســت ایــن اســتعفای اجبــاری باعث بســته شــدن پرونده «روسیه – ترامپ» شود. همچنین اصالً بعید نیســت کــه روابط جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان زیــر ذرهبیــن دموکراتهــا قــرار بگیــرد. بویــژه اکنــون کــه محمد بن ســلمان به خاطــر پرونده قتــل جمال خاشــقجی، روزنامه نــگار منتقد ســعودی در کانون توجــه جهانــی و البتــه در مظــان اتهام است.