آیا مردم با حیوانات مهربانتر شدهاند؟
تـــا همین چند وقت پیـــش لباس بچه فروشـــی بوده، قبلترش کافه، حاال پت شـــاپ است؛ فروشـــگاه لوازم حیوانات خانگی. این، یکی از چندین پتشـــاپی اســـت کـــه در فاصلـــه زمانیًکوتـــاه در منطقه شروع به کار کرده. قبال به ندرت میشـــد چنیـــن فروشـــگاههایی دیـــد. معموالً شمال شهر فعالیت داشتند و مشتریانشان هم ظاهراً متمول بودند، حاال امـــا وضعیت فرق کـــرده، آنطور که حامد الویری فروشـــنده پت شـــاپ حوالی پل سیدخندان میگوید، مردم از هر قشـــری بـــه نگهـــداری حیوانات خانگـــی عالقهمند شـــدهاند. بـــه گفته او بعضـــی رانندههـــای تاکســـی خطی زیر پل ســـیدخندان از مشـــتریان پر و پا قرصش هستند.
بـــرای آنهایـــی کـــه مثـــل مـــن حیـــوان خانگـــی نداشـــتهاند، ورود به چنیـــن مغـــازهای مســـاوی اســـت بـــا چرخـــش مـــداوم نـــگاه بین قفســـهها کـــه محتویاتشـــان غریـــب و به چشـــم ناآشناســـت. قوطیهـــا و پاکتهایـــی که عکس ســـگ یا گربه روی آنهاســـت و اطالعـــات مـــن در این زمینـــه آنقدر محدود اســـت کـــه تنهـــا از روی عکس و نوشـــته میتوانـــم حـــدس بزنم این غذای سگ است و آن یکی مال گربه.
مشـــتریان مغـــازه دو دســـتهاند؛ بعضیهـــا آنقـــدر سابقهشـــان در نگهداریًاز حیوان خانگی زیاد اســـت که دقیقـــا میدانند چـــه میخواهند و خودشان ســـراغش میروند و بعضی دیگـــر مثل آقایـــی که مشـــغول خرید بـــرای ســـگ دوماههاش اســـت، تمام آنچـــه الزم اســـت از فروشـــنده ســـؤال میکنـــد تا بـــرای حیوان بخـــرد. خانه، سبد، برس مو، غذای مخصوص سگ پودل دو ماهه، اسباب بازی و چند تکه دیگر که ســـر جمـــع 560 هـــزار تومان برایش آب میخوَرد.
هزینه نگهداری از حیوان خانگی به گفته الویری کامالً متغیر است و بستگی دارد. بـــا حداقـــل هزینه هم میشـــود حیوان خانگی داشـــت. کسی میتواند با ماهـــی 20 هزار تومان حیوان خانگی نگه دارد و کس دیگری خیلی بیشتر از اینها هزینه کند. حتی به گفته او با توجه به اینکه قیمتهـــا افزایش پیدا کرده، خیلیهـــا دارند حیوان خانگیشـــان را عادت میدهند غذای خانگی بخورند. میگویـــد: «مردم در کل بـــه نگهداری حیوانـــات خانگی عالقهمند شـــدهاند چون آگاهیشـــان باالتر رفته و فرهنگ نگهـــداری از حیوانـــات خانگی پررنگ شـــده و باورهای اجتماعـــی غلطی که قبالً جا افتاده بوده، تقریباً از بین رفته؛ مثـــل اینکه فکر میکردند گربه شـــوم است یا باعث نازایی زن میشود. برای همین هم هست که تعداد پتشاپها زیاد شـــده، دقیقاً بحث عرضه و تقاضا است.»
همان موقع پســـر جوانی با ســـگش وارد مغازه میشـــود و حامد مشـــغول توضیـــح دادن بـــه او میشـــود. تأکیـــد میکنـــد کـــه اصـــًال نبایـــد حیـــوان را تنبیـــه کنی، حتـــی اگر جایی کـــه نباید، دستشـــویی کند چون بوی هورمونی را که هنگام عصبانیت در انســـان ترشح میشـــود، میشناســـد به خاطر اینکه بینـــیاش 002برابـــر قویتر از ماســـت و بعد برای اینکه بـــا صاحبش لج کند، همـــان کار را تکرار میکنـــد. یادت هم باشـــد باید وقتـــی کار خوبـــی میکند، تشویقش کنی.
برای تشـــویق کردن حیوانات، انواع خوراکیها وجود دارد. بیســـکوئیتهای شکل استخوان، شیرینیهای مخصوص ...و که هربستهاش چیزی بین 50 تا 80 هزار تومـــان قیمت دارد و بـــرای هربار تشـــویق، تنها یکی از محتویـــات داخل بسته را باید به حیوان داد.
شـــاید شـــما هم فکر کنیـــد تنهایی آدمها باعث شـــده به ســـوی نگهداری حیوانـــات پیـــش برونـــد امـــا بـــه گفته الویری 90 درصد مشـــتریها، خانواده هســـتند و حیـــوان را کنار بچههایشـــان نگـــه میدارنـــد. همه چیز بســـتگی به این دارد که چطـــور از حیوان نگهداری کنید، غذای مناسب بخورد و واکسنش را بموقـــع بزنـــد و قـــرص ضدانگلش را بخـــورد و مراقبتهای پزشـــکیاش انجـــام شـــود، هیـــچ مشـــکلی ایجـــاد نمیکنـــد؛ از ایـــن جهـــت دقیقـــاً مثل انســـان اســـت که وقتی به دنیا میآید، باید واکسن زد و از او نگهداری کرد.
غذای حیوانات هم وارداتی اســـت و هم داخلی. قیمت محصول داخلی تقریبـــاً 70 درصـــد قیمـــت محصـــول خارجـــی اســـت. خانم نســـبتاً مســـنی که حیـــن صحبت وارد میشـــود، برای جوجه تیغی غـــذا میخواهد که غذای گربه مناســـبش اســـت. میگویـــد این طفلک دســـت یـــک آقای معتـــاد بود که انداختـــش توی جوی آب و پســـرم آورد خانه و حـــاال داریم نگهداریاش میکنیـــم. فیلـــم جوجه تیغـــی را هم که اســـمش را خسرو گذاشـــته، نشانم میدهد و قربان صدقهاش میرود.
هزینـــه غـــذای حیوانات به نـــژاد و اندازهشان بستگی دارد. سگ 4 کیلویی با فعالیـــت نرمـــال روزی 67 گرم غذا نیاز دارد که قیمت یک بسته یک و نیم کیلویی آن 110 هزار تومان اســـت. البته این گرانترین برند اســـت که فرانسوی اســـت و بهتریـــن غذاهـــای موجود در ایران هم اروپایی هستند.
«ما اینجا مشـــتری داریـــم که فقط ماهـــی 400 ،300 هـــزار تومـــان بـــرای حیوانش لباس و اسباببازی میخرد. لباسهـــا از 40 هـــزار تومـــان شـــروع میشـــود، تا کاپشـــن 120 هـــزار تومانی کـــه اســـتفاده از لبـــاس هـــم بســـتگی بهنـــژاد ســـگ دارد. اآلن کـــه هوا ســـرد است بعضی نژادها که خیلی در خانه بودهاند، تحمل ســـرما را ندارند و باید کاپشن بپوشند.»
مشـــتریها امـــا فقـــط صاحـــب حیوانـــات خانگـــی نیســـتند؛ هســـتند کســـانی کـــه غـــذا میخرنـــد و بـــرای حیوانـــات تـــوی خیابـــان میگذارنـــد. حتـــی کســـانی نقـــل میکنند کـــه قبالً وقت غـــذا دادن به حیوانـــات، دیگران برخورد بدی میکردند اما اآلن بهشان میگویند خدا خیرتان بدهد.
بعضیها هم هســـتند که حیوان را فقط بـــرای نمایش اســـتفاده میکنند. مثل کســـانی کـــه ســـگ را در ماشـــین میگذارند و با ســـرعت میرانند. قرنیه چشم سگ خیلی حســـاس است و اگر در آن ســـرعت یک مگس به چشمش بخـــورد، باید چشـــم کال تخلیه شـــود. تجربه ثابـــت کرده کـــه اینهـــا معموالً بدتریـــن مراقبتهـــا را از حیوان دارند. یکی با ماشینش نمایش میدهد، یکی بـــا موبایل، یکی با لباس مارکدار و یکی هم با حیوان خانگی.
پت شاپ دیگر در همان محدوده و در خیابان جلفا، کوچکتر از قبلی است. آن هم خیلی وقت نیست باز شده. قبالً بنگاه معامالت ملکی بـــوده و به گفته خانم فروشنده، اوضاع کاسبیشان بد نیســـت. البته به گفته او واردات سخت شده و غذایی که سالی سه بار میآمد، اآلن سالی یک بار میآید اما همه چیز بســـتگی به عشـــق آدمها به حیوانات دارد. او خودش حیـــوان خانگی دارد و هزینه نگهداری از آن برایش بین 70 تا 100 هزار تومان در ماه اســـت. میگوید: «االن فرهنـــگ نگهـــداری از حیـــوان خانگی بیـــن مردم جا افتـــاده و مردم با حیوانـــات مهربانتر شـــدهاند، حتی اگر خودشـــان حیوان خانگی نداشـــته باشند.»
مشـــکل وارد نشـــدن جنس را یکی دیگـــر از فروشـــندگان پـــت شـــاپ در خیابان خرمشـــهر هم عنـــوان میکند. این پت شـــاپ هم مدت نســـبتاً کمی اســـت که شـــروع بـــه کار کـــرده. عالوه بـــر اینکه واردات مشـــکل پیـــدا کرده، گـــران شـــدن کاال هم هســـت. جنســـی کـــه تا همین چند وقـــت پیش 30 هزار تومان فروخته میشـــده، اآلن 90 هزار تومان قیمـــت دارد. به گفته او بیشـــتر کاالها از ایتالیا و آلمان وارد میشـــوند و همیـــن بحـــث گرانـــی، باعث شـــده بعضی فروشگاهها جمع کنند و تغییر شـــغل بدهند. میگوید: «بعضیها را دیدهام کـــه مثالً گربهشـــان را در پارک رهـــا کردهاند چون تـــوان نگهداریاش را نداشـــتهاند و بعد بالفاصله پشیمان شـــدهاند و رفتهاند برش گرداندهاند به خانه. اآلن تمایل مردم به نگهداری از حیوان خانگی زیاد است. حتی دیدهام کســـانی را که به حیوان خانگی بیشـــتر از بچهشان رســـیدگی میکنند. حیوان محبـــت میخواهـــد و آن را چندبرابـــر به شـــما برمیگرداند. اگر حیوانی را با حداقل امکانات در خانه داشته باشید و به او محبـــت کنید، خیلی بهتر از این است که با امکانات زیاد و مثالً در خانه دو هزارمتری باشد و محبت نبیند.»
آقایـــی حـــدود 60 ســـاله همـــراه همســـرش از ماشـــین پیاده میشـــود. در صنـــدوق را بـــاز میکنـــد. نایلونـــی بـــزرگ درمیآورد و مشـــت مشـــت از محتویاتش کنار کوچـــه میگذارد. این کار همیشـــگی اوســـت و بارها دیدهام. میگوید این طفلکها اآلن که هوا سرد شـــده غذا هـــم کمتر گیرشـــان میآید. گربههـــا انـــگار آشـــنایی عزیـــز را دیده باشند، ســـراغش میآیند و دور و برش جستوخیز میکنند.