مردم، قیمت سوخت و رفاه

گفتوگو با علی شمس اردکانی درباره لزوم برقراری گفتوگوی اجتماعی برای اص

گفتوگو با علی شمس اردکانی، اقتصاددان و رئیس کمیســیون انرژی اتاق بازرگانی ایران را با این ســؤال که «چگونه میتوان ســرمایه اجتماعــی کافی بــرای تغییر در ســاختارهای اقتصــادی را به وجــود آورد؟» شــروع کردیم. ســرمایهای که پیش نیازی جدی بــرای بهبود ســطح زندگی و رفاه مردم است. او میگوید: «نیاز اســت تا دولتمردان با برقراری دیالوگی مشــترک بــا مــردم یــک گفتمــان اقتصادی صادقانه به وجود آورند.» او در این گفتوگو توضیــح میدهد که بــرای انجــام اصالحات اقتصــادی چگونــه میتــوان میــان مــردم و سیاستگذار گفتوگو برقرار کرد تا اصالحات اقتصادی در فضایی آرام با سرمایه اجتماعی باال انجام شــود. شــمس اردکانی از تغییراتی صحبت میکند که برای رقــم خوردنش اول باید گفتوگو میان دو بخش را تقویت کرد.

■ در شــرایطی که تحریمهای امریکا بازگشته و فشــارها بــر اقتصــاد ایــران بیشــتر شــده، چقدر نیاز اســت تا تالش شــود بــرای بهبود وضعیت اقتصــادی مردم و سیاســتگذاران به دیالوگی مشترک برسند تا بلکه تغییری در وضع موجود به وجود آورند؟ شــرایط اقتصــادی و سیاســی ایــران عــادی نیست و هم از داخل و هم از خارج مشکالتی گریبــان اقتصــاد را گرفتــه اســت. بهطــور معمــول در این شــرایط حتماً نیــاز داریم که بــرای تغییــرات، مــردم بــا مســئوالن همراه شــوند. از ایــن رو نیــاز اســت تــا گفتوگــوی اقتصادی میان مســئوالن و مردم به درستی برقرار شــود و ســرمایه اجتماعــی کافی برای تغییــر در زیرســاختهای اقتصــاد بــه وجود بیایــد، چــرا کــه در خــأ ایــن گفتوگــو بعید اســت اصالحات اقتصــادی بــدون همراهی مردم با موفقیت مواجه شود. ضعــف گفتمــان نبایــد به گونــهای باشــد که مــردم نداننــد، آیــا تصمیــم ســازان کشــور برنامــهای بــرای شــرایط بحرانــی تدویــن کردهاند یا خیر و مدام هم نگران باشند مبادا مســئوالن تصمیمــی بگیرنــد کــه ســفره آنها کوچکتر شود. تجربه نشان داده که اگر دیوار اعتمــاد بین مــردم و حاکمیت تــرک بردارد، اصالحــات اقتصــادی بــه تعویــق میافتد که تعویــق این اصالحات در درجــه اول به ضرر خود مردم است. مســئوالن نیز بهتر است به درســتی برای مردم توضیح دهنــد که از نظر اقتصــادی در چــه شــرایطی قــرار داریــم. در این صورت اگر دولتمردان شــرایط اقتصادی کشــور را به مــردم توضیح بدهنــد باورپذیری آن بیشــتر خواهــد شــد. بنابرایــن الزم اســت سیاســتگذاران بــه منظور خــروج از دور باطل گفتوگــو میــان دولــت و ملــت بــه تغییــر دیالــوگ روی آورند و گفتوگوهای اقتصادی خود را عامه فهمتر کنند. ■ یکــی از مشــکالت امــروز اقتصــاد ایــران غیرواقعــی بــودن قیمــت انــرژی اســت. با اینکــه افزایش قیمــت ســوخت در نهایت بــه نفع مــردم اســت اما آنــان تا میشــنوند قیمت بنزین قرار اســت واقعیًشود نگران میشوند. سیاستگذار هم طبیعتا مالحظات خاص خــود را دارد و برخی مخالفان دولت هم از این موضوع سوءاســتفاده میکنند. به نظر شــما در خصوص واقعیســازی قیمت سوخت چگونه میتوان دیالوگسازی کرد؟ در شرایط کنونی بشدت نیاز داریم که قیمت حاملهای انرژی اصالح شود. حتی اگر یارانه نقدی دهکهای پایین جامعه افزایش یابد، بازهم ضروری اســت که ایــن اصالحات رقم بخورد. اما الزم اســت سیاســتگذار و تصمیم ســاز بــرای مــردم بدرســتی و بــا زبــان ســاده اقتصــادی توضیــح دهــد و بگوید کــه تثبیت قیمــت انرژی تــا چه انــدازه به ضــرر اقتصاد ملــی و تــک تک مردم اســت. هنــوز خیلی از مردم خبر ندارند که نیمی از جمعیت کشور اتومبیــل ندارنــد و افزایــش قیمت ســوخت ماننــد بنزین بیش از ضرر برای آنها نفع دارد و در واقــع برنــدگان افزایش قیمت ســوخت دهکهایپایینجامعهاند؛یاتوجهنمیکنند کــه ایــن نیمــی از جمعیت ایــران کــه خودرو دارند، کســانی هســتند کــه حداقل بــه اندازه قیمــت یک خودرو شــرایط اقتصادی بهتری نســبت به اقشــار ضعیــف جامعه دارنــد اما یارانه سوخت را آنها مصرف می کنند. وقتی صحبت از اصــالح قیمت حاملهای انرژی و دادن یارانه بیشــتر به اقشــار آسیب پذیــر میشــود، بهتر اســت تــا سیاســتگذار گفتوگویــی صمیمی را با مردم برقرار کند و بخوبی شــرایط را به مــردم توضیح دهد. اعتقاد دارم که اگر مجموعه سیاســتگذاران و تصمیم ســازان بتوانند بــا زبان اقتصادی بــا مــردم صحبت کــرده و آنهــا را بــه لزوم تغییــرات آگاه کند، بــه جای مخالفت حتی