ایدههای ناتمام یک مدیر برای سینمای ایران

«ایران» با رفتن محمد مهدی حیدریان از سازمان سینمایی مروری بر فعالیتهای او دارد

محمدمهــدی حیدریــان بــا پایــان ســاعت اداری روز 27 آبانمــاه صندلی ســازمان مدیریــت ســینمایی را تــرک کــرد، روز 26 آبــان ماه حســین انتظامی به عنوان سرپرســت ســازمان سینمایی مســئولیت این نهاد را بــه عهده گرفت. محمدمهدی حیدریان مانند دهها مدیر دیگر مشــمول قانــون منع بــه کارگیری بازنشســتگان در مراکــز و ســازمانهای دولتــی شــد و بــه دلیــل محدودیــت قانونی از ادامه مســئولیت بازماند و این جابهجایــی مدیریتــی لزومــاً دخلــی به عملکرد و فعالیتهایش نداشــت. او از زمستان 1395 عهدهدار ریاست سازمان ســینمایی شــد و در ســخنرانیهایش وعدههای متعددی را برای حل و فصل چالشهــای پیــشروی ســینمای ایران مطــرح کرد؛ از آن جمله میتوان اشــاره کرد بــه، کاهــش تصدیگــری دولت در عرصه سینما، تاش برای افزایش سهم ســینمای ایــران از بــازار جهانی ســینما، گسترش بازار سینمای داخلی از رهگذر افزایش شمار صندلی سینماها و عرضه در شبکه نمایش خانگی ...و بخشهایی از ایدههــای او در مواجهــه بــا انبــوه چالشهــای اقتصــادی ســینمای ایران بود در عین حال برای کاهش هزینهها و تنشهای ناشی از سیاستهای نظارتی در عرصــه ســینما نیــز اردیبهشــت مــاه 1396 در معاونــت نظــارت و ارزشــیابی ســازمان ســینمایی، کمیتــهای را بــرای پیگیــری آثــار توقیــف شــده و در محاق مانــده تشــکیل داد، کمیتهای کــه از دل چالــش و نــزاع بــر ســر اکــران و عرضــه «عصبانینیستم»رضادرمیشیانشکل گرفت و در آغاز امیدهای بسیاری را رقم زد اما آن چنان که باید و شاید نتوانست در تســریع و تســهیل صــدور مجــوز فیلمهای دارای مشکل مؤثر عمل کند. در ایــن گــزارش در گفتو گو بــا فعاالن ســینمایی ســعی کردهایم ارزیابــیای از یک ســالو نیم مدیریــت محمدمهدی حیدریان بر ســازمان ســینمایی داشــته باشیم. ■ مماشات با حوزه هنری

کمبــــــود صندلیهــــــای ســــــینما، سالهاســت منشأ بســیاری از چالشها و رقابتها و نزاعها در عرصه سینمای ایــران اســت، در حالی که اگــر فضاهای نمایش فیلم در کشور به قدری کافی در اختیار بود نخست آنکه دامنه ادعاهای ســینماگران منتقــد بــه وجــود مافیا در زمینــه اکــران کوتاه میشــد دیگــر آنکه نهادی مانند حوزه هنری نمیتوانست بــا داشــتن امتیــازی در این زمینــه و در اختیار داشــتن سالنهای ســینما عماً در عرصــه مدیریــت و اکــران فیلمهــا اعمــال حاکمیــت کنــد؛ موضوعــی که ابوالحســن داوودی کارگــردان بــه آن اشــاره کرد و به گزارشگر «ایران» گفت: «در بررســی عملکــرد حیدریــان چنــد نکتــه را میتــوان گفــت، یکــی اینکــه نمیتــوان تمایــز و اتفــاق ویــژهای در دوره مدیریــت او در عرصــه ســینمای کشــور نشــان داد. من از ســالهای دهه 60 ایشان را میشناسم، مدل مدیریتی او همانگونــه بود و منتها پختهتر از قبل عمــل کــرد و ایــن پختگــی مؤثر بــود.» محمدمهــدی حیدریــان، در واپســین ســاعتهای مســئولیتش از مجتمــع درحال اتمــام «لوتوس مال» به عنوان بزرگتریــن پردیــس ســینمایی جنــوب تهران بازدید کرد. حضوری نمادین، گو اینکه مهمتریــن نکته کارنامه او همین مســأله باشــد و محمدمهدی حیدریان بخواهــد بر آن تأکید کنــد؛ او آنچنان که وعده کرد کوشــید تا شماِر صندلیهای ســینما افزایــش پیــدا کنــد و از ایــده و فعالیتهــا در ایــن عرصــه حمایــت کنــد، ابوالحســن داودی کارگــردان در ایــن بــاره گفــت: «یکــی از نکتههــای قابــل اعتنــا در کارنامــه او تــاش برای افزایــش ســالنهای ســینما در تهران و شهرستانهای مختلف بود، هرچند ما هنوز تا رفع کمبــود و تبعیض در زمینه ســالن ســینما در مناطق مختلف کشور با کمبودهــا و چالشهای جدی روبهرو هســتیم. هرچــه در ایــن زمینه کوشــید صندلیهای بیشــتری را اضافه کند، در مواجهــه با مجموعه نهــاد حوزه هنری و ســالنهای ســینمایی کــه در اختیــار دارد ضعیف عمل کرد و به اعتقاد من مهمترین ضعف او در مواجهه با حوزه هنری و مدیران سینمایی آن نهاد بود و مــدام با این جریان موازی با مماشــات برخورد کرد.» ■ عملکردی مؤثر و کارنامه خوب

صنــوف مختلــف ســینمای ایــران بــا چالشهــای متعــددی روبهرو هســتند و لزومــاً همــه صنفهــا بر ســر موضــوع یا موضوعهایــی منافــع مشــترک ندارنــد و منافع متعارضی دارند و بیشــک بخش مهمــی از تفــاوت نگاه فعاالن ســینمایی نســبت بــه عملکــرد مســئوالن میتواند ناشــی از همیــن تعارضهــا باشــد؛ امــا بیشــک همــه اصنــاف از افزایش ســهم ســینما از ســرانه مصرف اقــام فرهنگی خانوادههــای ایرانــی و همچنیــن حضور آثار ســینمای ایــران در بازارهــای جهانی اســتقبال میکننــد. اقتصــاد متزلــزل ســینمای ایران بیش از همیشــه به رونق و امیــد نیاز دارد در شــرایطی که پولهای کثیــف حیــات آن را تهدیــد میکنــد، بــه اعتقاد علی ســرتیپی، ایده حیدریان برای تحقــق این رؤیاهــا بود. ایــن تهیهکننده و پخــش کننده پیشکســوت ســینما در این بــاره میگویــد: «به اعتقــاد مــن او در این مدت کوتــاه خوب عمل کــرد و اقدامها و برنامههایــش مؤثــر واقع شــد. حیدریان بــا توجــه به شــناخت خوبی که از ســینما داشــت و ســالها تجربــه در ایــن عرصه، بسیاری از چالشها را بخوبی میدانست و برنامههای بلند مدتی برای حل و فصل آنهاپیشگرفتوبهاعتقادمنکتهمتمایز و یــژه کارنامه او در ایــن دوره، برنامههای بلنــد مدتی اســت کــه پــی ریخــت. از آن جملــه میتــوان بــه برنامههایــش برای ســاخت محصول مشــترک ســینمایی با کشورهای دیگر، ایجاد کمپانیهایی برای عرضــه و پخــش آثــار ســینمای ایــران در جهان، تسهیل و تسریع روند شکلگیری کمپانیهــای تولید فیلم در کشــور اشــاره کرد.» این فعال ســینما در پاســخ به این سوال که از 20 نمره به مدیریت حیدریان چــه نمــرهای میدهــد؟! میگویــد: «بــه نظــرم 18 نمــره منصفانــهای اســت و بیشــک اگــر فرصــت بیشــتری داشــت میتوانستمؤثرترعملکند.» ■ یکیمثلهمه

چالشهــای ســینمای ایــران متعــدد و مطالبــه فعــاالن ســینمایی و مخاطبهای هنر هفتم بســیار اســت و شــمارِ زیــادی از مطالبههــا و چالشها در گــذر ادوار و زمانهــا انباشــت شــده است؛ طبیعی است که یک فرد در دوره کوتــاه مســئولیت نتواند همــه انتظارها را بــرآورده کنــد، موضوعــی کــه خســرو معصومی ســینماگر به آن تأکیــد کرد و به گزارشــگر «ایران» گفــت: «دورههای کوتاه مدیریت، فرصت تدوین و اجرای برنامههــای بلنــد مــدت نمیدهــد. تــا وقتی در بر این پاشــنه میچرخد، فرقی نمیکند چه کســی مدیر باشــد. به نظر من محمدمهدی حیدریان دراین دوره کوتــاه، کاری بهتــر از ایــن نمیتوانســت بکند، گذشــته از این من معتقدم همه مســئوالن ســینمایی مثل هم هستند و چندان تفاوتی ندارند؛ همه خوب حرف میزننــد و کــم عمــل میکننــد. از میان همه معاونان و مسئوالن سینمایی، من فقــط مدیریت زنــده یاد ســیفاهلل داد را میپســندیدم و میپســندم، او فردی دموکــرات بــود و بــه حرف ســینماگران گوش میداد.» محمدمهدی حیدریان در حالی که ریاســت ســازمان سینمایی را هــم ترک میکرد؛ وعــده دیگری داد، او 22 آبــان ماه در جشــنواره فیلم کوتاه تهران گفت: «ســینما از ابتدای امســال دوره جدید خود را بر مبنای یک برنامه شــروع کرده و قطعــاً این برنامــه ادامه پیــدا خواهــد کــرد؛ چــون وزیــر محتــرم ارشــاد و دیگر همــکاران بر این هســتند که برنامه را دست کم تا آخر این دولت ادامــه دهیــم و از ایــن بابــت نگرانــی نداریم.» باید دید جانشین او در ریاست سازمان سینمایی این راه را خواهد رفت یا خیر؟!