تغییر یک محله با یک کتاب

فرقــی نمیکند کجا دنیا آمده باشــی؛ شــمال شــهر یــا حاشــیه اتوبانی در پایینتریــن نقطه تهران. مهم این اســت کــه تو میخواهی بــا زندگیات چــه کنی یا چه تأثیری روی دور و برت داشــته باشــی. حمیــد بابایی جوان 33ساله خاک سفیدی معلم و نویسندهای است که با کتابش مسیر خیلی از جوانهای محلــه را تغییر داده؛ رمان «خاک ســفید» او را خیلی از بچه محلهــا خواندهاند و نه تنها تغییر مســیر دادهاند بلکه هم به محلهشــان عالقمند شدهاند، هم به مطالعه.

چــه انگیزهای باعث شــد ســراغ موضوع خاکســفید و نوشــتن کتابی درباره این محله بروی؟

مــن در همین خاکســفید و جایی کــه به آن «جزیره» گفته میشــد، به دنیــا آمــدهام. با وجود اینکه ســال 79 ایــن جزیره از بین رفــت اما هنوز فرهنگ آن ســالها بر این منطقه حاکم است و همه ما یک خاکسفید ذهنی داریم. مــن دوســت داشــتم موضــوع اجتماعــی خشــونت شــهری را دنبــال کنــم و متأســفانه خاکســفید همیشــه در ایــن موضــوع زبانــزد بــوده درحالــی کــه خشــونت در مناطــق دیگــر تهــران هــم وجــود دارد. زمان دانشــجویی وقتــی همکاســیها متوجــه میشــدند بچــه خاکســفید هســتم، از مــن فاصلــه میگرفتنــد و کســی بــاور نمیکــرد مــن اهــل ایــن منطقــه باشــم و گاهــی مجبــور میشــدم بگویــم اهــل تهرانپارس یــا جــای دیگــری هســتم. همــه اینهــا باعــث شــد رمــان خاکســفید را بنویسم.

چه شخصیتهایی در این رمان به تصویر کشیده شده؟

شــخصیتهای ایــن رمــان بر اســاس واقعیــت شــکل گرفتهانــد. اکبر و بتول از بچههای خاکســفید هســتند. بچههایی کــه بعضی از آنها فوت کردنــد و بعضی هم هنــوز در همان حوالی زندگی میکنند. پویا پســری اســت که از شــهرک غرب به این منطقه میآید و یک دختر ارمنی که از مجیدیه آمده. در این کتاب ســعی کردم این واقعیت را نشان بدهم که خاکسفید آن گونه که در اذهان شکل گرفته، بد نیست و نباید به مردم این منطقه برچســب زد. ســعی کردم نقد اجتماعی کنم کسانی را که با برچســب زدن باعث شــدند اســتعدادهایی که در همین منطقه زندگی میکردنــد، رشــد نکننــد و از بین برونــد. جوانــان زیادی در ایــن منطقه هســتند کــه اهــل مطالعه و بااســتعداد هســتند امــا به خاطر برچســب خاکسفیدی استعدادشان پرورش پیدا نمیکند.

تأثیر این رمان روی جوانان منطقه چطور بود و چگونه آنها را تشویق به مطالعه این کتاب کردی؟

بعــد از انتشــار این رمان، تعدادی از جوانان محله خاکســفید آن را در کانالهــای تلگرامی و اینســتاگرام معرفی کردند و بــه این ترتیب خیلی از جوانــان محلــه آن را خواندنــد و جالــب اینکــه وقتــی با برخــی از آنها صحبــت میکنــم، میگوینــد شــخصیتهای این رمــان خیلی بــه آنها شــباهت دارد. بعــد از مدتی متوجه شــدم که مســیر زندگــی تعدادی از همیــن جوانها که هنوز هم با همان فرهنگ گذشــته زندگی میکردند، تغییــر کــرده و تصمیمهای جدی برای زندگیشــان گرفتهانــد. در میان آنهــا تعدادی از جوانــان بودند که در نوجوانی مجبــور به ترک تحصیل شــده بودند و بعد از مطالعه رمان تصمیم به ادامه تحصیل گرفتهاند. من 6 ســال اســت که معلم هســتم و خیلــی از دانشآمــوزان میدانند کــه اهــل خاکســفیدم. عــاوه بــر آن چنــد ســالی اســت کــه در یکــی از فرهنگســراها کارگاه داستاننویســی برگزار میکنم و به عنوان یک جوان که در خاکســفید رشــد کرده، توانســتهام تا حــدودی نگاههــا را به آنجا عوض کنم.