کارگروه مشورتی؛ تدبیری برای باز کردن گره CFT
نهادهای مختلف در تصمیمگیری کمیسیون امنیت ملی ایفای نقش میکنند علیرضا رحیمی: هر دو طرف همچنان دنبال این هستند که حرف خود را به کرسی بنشانند
خروجی اولین جلســه کمیسیون امنیت ملی و سیاســت خارجــی مجلس بابت بررسی ایرادات شورای نگهبان به الیحه CFT تشــکیل یــک کارگــروه مشــورتی بــود؛ کارگروهــی بــا حضــور نماینــدگان دولــت، مجمــع تشــخیص و شــورای نگهبان. کارگروهی که قرار اســت تا جای ممکــن اختالفاتــی را که بر ســر ایرادات شــورای نگهبان و محتــوای الیحه وجود دارد رفــع و رجــوع کنــد. بــه جز ایــن اما دیــروز هیــچ تصمیــم محتوایــی درباره الیحــه CFT گرفتــه نشــد. خبرهایــی کــه از کمیســیون امنیــت ملی بــه گوش میرســد هــم حکایــت از آن دارد کــه احتمــاالً روند بررســی ایــرادات شــورای نگهبــان به ایــن الیحه طوالنیتــر از حد معمول باشد. آن طور که دیروز علیرضا رحیمی، عضو هیأت رئیســه مجلس به «ایران» خبر داد، در این جلســه طرفین همچنــان بر موضع خود تأکید داشــتند. بــه گفته او، بررســی یــک بنــد از ایرادات شــورای نگهبــان در ایــن جلســه بیش از یک ســاعت به طــول انجامیــده و در پی آن پیشــنهاد تشــکیل کارگروه مشــورتی برای «خروج از بنبســت» توسط رئیس کمیسیون امنیت ملی مطرح شده است.
کارگروهمشورتیبرایگرهگشایی
در جلســه دیــروز وزرای امــور خارجــه، اطالعــات و معاونــت حقوقــی ریاســت جمهوری، احمد وحیدی و آقامحمدی از اعضــای مجمع تشــخیص مصلحت نظــام، عباســعلی کدخدایی ســخنگوی شــورای نگهبــان و کارشناســان مرکــز پژوهشهــای مجلــس حضور داشــتند. در جلســه دیــروز تنها بنــد اول ایــرادات شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت. حشــمت اهلل فالحــت پیشــه، رئیــس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلــس در همین رابطــه به خانه ملت گفته کــه بخش اعظــم ایرادات شــورای نگهبــان از جملــه نتیجهگیــری کلــی و مغایــرت دانســتن متن الیحه بــا منافع ملی کشــور بــه این بند مربوط میشــود.
ایــن همان بندی اســت که این ســؤال را مطــرح میکنــد که آیــا میتوان شــرطی بــر CFT قائــل شــد یــا خیــر. بــر اســاس توضیحات فالحــت پیشــه «نمایندگان حاضر در کمیسیون، نمایندگان دولت و شورای نگهبان اظهار نظرهای مختلفی در ایــن خصــوص مطــرح کردنــد؛ در نهایت پیشنهاد شــد تا در مورد متنی که باید به رأی گذاشته شود کارگروه مشترکی تشــکیل دهیــم کــه اثر مشــورتی داشــته باشــد لذا ســعی میکنیم نمایندگانی از جریانهــای مختلف کمیســیون امنیت ملی و سیاست خارجی، شورای نگهبان
و دولت بویژه معاونت حقوقی ریاســت جمهوری در این کارگروه حضور داشــته باشند.»
رأیگیری تمام ایرادات شورای نگهبان بعدازجلسهمشورتی
آن طور که کمیسیون امنیت ملی اعالم کــرده اولیــن جلســه بررســی ایــرادات شورای نگهبان به الیحه CFT با حضور این کارگروه مشورتی در هفته جاری و با میزبانی مجلس برگزار خواهد شــد. اما کار این کارگــروه چگونه خواهد بود؟ آن طور که اردشیر نوریان، عضو کمیسیون
امنیــت ملی مجلــس به «ایــران» گفته قــرار اســت بــه دلیــل اصــرار طرفین بر مواضع خــود درباره الیحــه ،CFT برای پرهیــز از اطاله رســیدگی بــه این الیحه مســائل مــورد اختــالف در کارگــروه یاد شــده بررســی و طــرح شــوند تــا در نهایت تصمیمی که مورد تأیید طرفین اســت، اتخاذ گــردد. نگرانی مجلس در ایــن مرحلــه از دو چیــز اســت؛ یکی گیر افتادن در شکاف اختالفات داخلی خود نمایندگان در این خصوص و دیگری رد مجدد مصوبه مجلس توســط شــورای نگهبــان و اســتمرار مخالفتهــا در مجمع تشــخیص مصلحت نظــام. در واقع مجلســیها نگران این هســتند که با درگیر شدن در این روندها زمان باقی مانده تا 27 بهمن که روز پایانی آخرین فرصــت چهــار ماهــه FATF در پیــچ و خم این اختالفات از بین برود. فرصتی کــه امیدها بــرای تمدیــد آن خیلی هم زیــاد نیســت. اما بــاز هــم امــکان باقی مانــدن اختالفات کامالً جدی اســت. از همین رو فالحت پیشه گفته که «موارد و ایراداتــی کــه به موجــب اختالفات در کارگــروه مذکــور تعیین تکلیف نشــود، مشخص و در مورد آنها بنا بر مصلحت تصمیم گیری میشود لذا ممکن است مجلس بر نظــرات قبلی اصــرار یا آنها را تغییــر دهد کــه در این صــورت موارد بــه مجمع تشــخیص مصلحــت نظام میرود تا نظر مصلحتی داده شــود.» او یادآور شده که «کارگروه مذکور مشورتی اســت، نماینــدگان کمیســیون امنیــت ملی حق دارند در مورد 22 ایراد شورای نگهبــان رأی دهنــد امــا رأی نهایــی در مــورد الیحــه در صحن علنــی مجلس داده میشود.» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجــی مجلــس افــزوده کــه «بــه نظر ایــن جدیتریــن جلســه مشــورتی و اثرگــذار بررســی الیحــه CFT خواهــد بــود کــه در مــورد متــن الیحــه بحــث و بررســی صورت میگیرد. در جلســه آتی کمیســیون امنیت ملی مجلس که بعد از جلسه مشورتی تشکیل میشود، فقط اعضــای کمیســیون و نماینــده شــورای نگهبــان حضــور خواهنــد داشــت تــا در مورد تک تک ایرادات رأیگیری شــود.» محمدجــواد ظریــف هــم دیــروز بعد از جلســه کمیســیون امنیت ملی مجلس در گفتوگو با خانه ملت اظهار نظر کرد کــه «خوشــبختانه گفتوگوهــای خوبی انجــام شــد و ادامه نیز خواهد داشــت تا نمایندگان در صورت امکان به راهکاری دســت یابند که ایرادات شــورای نگهبان برطرف و خواســته قوه مقننه نیز محقق شود.» او گفته است: «وزارت امور خارجه نیــز به عنوان بازوی مشــورتی در جلســه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلــس حضور یافــت و این رونــد برای ارائه مشورت نیز ادامه خواهد داشت.»
موضعپابرجایموافقانومخالفان
بــا این توصیف همچنــان باید گفت که هیــچ تصمیمی بــرای ایرادات شــورای نگهبــان بــه الیحــه CFT گرفتــه نشــده است. خروجی دیروز کمیسیون امنیت ملــی در واقــع طراحــی یــک ســازوکار بــرای رســیدن بــه آن تصمیــم اســت. آن طور کــه نمایندگان مجلــس بعد از جلســه علنی دیــروز میگفتنــد ترکیب مخالفــان و موافقان الیحــه و همینطور اســتداللهای آنها تقریباً هیچ تغییری نکــرده اســت. در این بــاره محمدجواد جمالــی نوبندگانــی، عضــو کمیســیون امنیــت ملی بــه «ایران» گفــت که «هر چند اســتداللهای مختلفی در روزهای گذشته له و علیه الیحه CFT و تصمیم شــورای نگهبان درباره آن مطرح شــده امــا فضــای مجلــس کمــاکان همــان چیزی است که قبالً بوده و تناسب آرای موافقان و مخالفان تغییری نداشــته.» هــم او و هــم نماینــدگان دیگــری چون علیرضــا رحیمی معتقدنــد تغییر این تناســب هم چندان امکانپذیر نیســت و فعــالً صفکشــیها خیلــی ســخت و محکــم بــه نظــر میرســند. رحیمی به «ایــران» گفتــه که «به نظر میرســد هر دو طــرف همچنــان دنبال این هســتند کــه حرف خــود را به کرســی بنشــانند.» معنای این فضا یعنی اصرار مجلس بر مصوبه خود و به طور طبیعی رد مجدد آن توســط شورای نگهبان و رفتن الیحه به مجمع؛ جایی که تصمیمگیری در آن برای CFT پیچیدگیهای خاص خود را دارد. حاال سازوکار پیشنهادی کمیسیون قرار است کاری کند که تمام این مراحل در یک جا طی شــود و الیحه با کمترین اختــالف نظر ممکــن به صحــن بیاید. چیزی که اصالً معلوم نیست موفقیت آن چقدر باشد.