افزایشسرانهمطالعهدرگروهمراهی نظامآموزشی

بــا وجود همه مشــکالت و بیمهریهایی که متوجه صنعت نشــر و اهالی کتاب اســت، ایــن یار دیرینه همچنــان از جمله مهمترین شــاخصها برای سنجیدن سطح فرهنگیمان به شمارمیآید.امااینکهچراکتابیکهدربازارنشرمانگاهزیر00۲ نســخه منتشر میشود همچنان از چنین جایگاهی برخوردار است به نقشــی بازمیگردد که از دیرباز در شکل دهی و حتی حفظ تمدن بشــری داشته است.کتاب ابزاری مهم در جهت نظمدهــی به ذهن آدمیســت و حتی صحیح اندیشــیدن را به انســان میآموزد، زبــان را منتقل میکند و بیهیچ اغراقی میتوانمدعیشدکهبزرگترینمعلمیستکهازوجودش بهرهمندیم. جالب است که این ویژگی را با چنین میزانی از اثرگذاری در هیچ یک از دیگررسانههایارتباطجمعینمیتوانیافتوقدرتهیچکدامبهاندازهکتابنبوده ونخواهدبود.بااینحالمسألهایکهگاهنگرانیکارشناسانفرهنگیرابهدنبالداشته این است که وسایل ارتباط جمعی نوین نفوذ غیرقابل کنترلی به زندگی مردم، بویژه نســل جوان پیدا کردهاند و عرصه را برای کتاب تنگ کردهاند. شــبکههای اجتماعی و فضــای مجازی بخــش قابلتوجهی از زمان کاربران خــود را میبلعند، با این حال جالب اســت بدانید که بخش قابلتوجهی از چیزی که این رسانهها عرضه میکنند کتاب و محتوای آن است. بنابراین بهتر است خیلی هم نگران نباشیم و بدانیم همان طور که کتاب طی ســدهها و دهههای مختلف جایگاه خود را در تمدن بشــری حفظ کــرده حاال هم راهی برای حیات خود پیدا میکند، اگر با دقت بیشــتری به اطالعات مبادله شده در فضای مجازی توجه کنید خواهید دید که بخشی از آثار مکتوب در آن میان کاربران مبادله میشوند، منتهی در شکلی جدید و متناسب با مخاطبان امروز. کتــاب خــود را در فضای دیجیتال بازســازی کرده و به راهش ادامه داده اســت. با این حال نمیتوانم منکر این شوم که مطالعه کتاب تنها در شکل سنتی و چاپیاش است که برای روح و روان خوانندهاش آرامش بهدنبال میآورد. با این حال برخالف برخی دوستانکهمخالفانتشارکتابدرقالبهایجدیدهستندمعتقدمکهاتفاقاًایننفوذ روزافزون تکنولوژی منجر به حذف تدریجی آثار نه چندان با ارزش میشود و ناشران ناچار به گزینش بیشتری در انتخاب میان عناوین مختلف برای انتشار به شکل چاپی میشوند.آثار نه چندان فاخر به مرور به فضای مجازی منتقل میشوند که به گمانم این را میتوان رهاوردی از دنیای مدرن برای مخاطبان کتاب دانســت. با اینکه تأکید دارم کتــاب برخالف نگرانی برخی دوســتان حذف نشــده و راه خود را حتــی در انواع جدید تکنولوژی پیدا میکند اما این دلیل نمیشــود که مسئوالن فرهنگی-آموزشی در انجام مسئولیتهای خود برای گسترش کتابخوانی کوتاهی کنند. رسانهها و نظام آموزشــی باید تالش کنند تا مــادران و پدران جوان متوجه ضــرورت کتابخوانی برای فرزندانشان شوند، قبول دارم که شرایط اقتصادی سخت شده اما حتی در این اوضاع و احوال هم نباید به خودمان حق حذف کتاب از سبدخرید برای کودکانمان را بدهیم. در این بین انتظار من بهعنوان یکی از اهالی کتاب از مسئوالن نظام آموزشی این است که در دورههای ضمن خدمت و حتی پیش از خدمت معلمان خود سرفصلی برای ضرورت توجه به کتابخوانی بگنجانند، بی شک تا زمانی که معلمان ما اهمیت این مســأله را درک نکرده باشــند قادر به تربیت دانشآموزانی پرسشــگر و اهل مطالعه نخواهندبود.