Iran Newspaper

نظریهعمومی­جادو

-

«نظریــه عمومی جــادو» نام کتابی اســت از مارســل موس جامعهشناس فرانســوی که با ترجمه حسین ترکمننژاد از سوی نشر مرکز منتشر شــد. جادو بهعنوان پدیده اجتماعی از قــرون اولیه و در میان اقوام بــدوی تا قرون اخیر و در میان پیشرفتهتری­نشهرهاوشهر­وندانشایعا­ست.نویسندهکتا­ب بهعنوان انسانشــنا­س و جامعهشــنا­س که ســالها با امیل دورکیم تحقیقات گســتردهای در این عرصهها داشــت، تنها چیزی که در برنامه کاوی خــود قرار داده، نشــان دادن این اســت کــه جادو در میان ســایر پدیدههای اجتماعی بجز دین از چه جایگاهی برخوردار اســت؟ روابط آن با قانون، آداب و رسوم، اقتصاد، زیبا شناسی و نیز زبان هرچند جذاب هم به نظر برسد، در این اثر موضوع بحث وی نیست. مارسل موس معتقد است جادو هیچ خویشاوندی با هیچ چیز جز دین از یک ســو و علم و فناوری از ســوی دیگر ندارد. مارســل موس مینویســد: تردیدی نیســت که جادوگران مخصوصاً در جوامــع ابتدایی وظیفه تشریح بخشی از علم را به دوش کشیدهاند. جادوگران که در یونان و هند و جوامع دیگر کیمیاگر، طالعبین و پزشک نیز بودند، بنیانگذارا­ن و ترویجدهندگ­ان نجوم، فیزیک و تاریخ طبیعی نیز هستند. میتوان تصور کرد که سایر علوم سادهتر هم پیوندهای تبارشناختی مشــابهی با جادو داشتهاند. بیشک ریاضیدانان مدیون تحقیقاتی هســتند که دربــاره مربعهای جادویــی و ویژگیهای جادویــی اعداد و اشــکال انجام میشــده اســت. این خزانه ایدهها کــه تحت لوای جــادو گردآوری شــده بود، مخزن بینظیری بــود که علم مدتها از آن تغذیــه میکرد. جادو به علم خدمت میکرد و جادوگران به دانشــمندا­ن خدمت میکردند. هیچ بعید نیست که درهمین مدارس جادو سنت علمی و شیوههای پژوهش عقانی برای نخستینبار شکل گرفته باشد. در الیههای زیرین تمدن جادوگر همان دانشمند اســت و دانشــمند همان جادوگر. کتاب نظریه عمومی جادو با یک پیشگفتار به قلــم مترجم و دیباچهای از نویســنده در پنج فصل تحت عناوین منابع و زمینه تاریخــی جادو، تعریف جادو، عناصر جــادو، تحلیل و تبیین جادو و نتیجهگیری تألیف و تدوین شــده است. مترجم کتاب درفرازی از مقدمه تأکید دارد: اهمیت اثر حاضر در این است که به انحال مقوله جادو کمک میکند. با این همه چنین ادعایــی بــه هیچوجه گزافه نیســت. نیاز به این انحــال را باید در تاریخ گذشــته مردمشناسیی­افت.

 ??  ??

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran