بسترهای خالی و خالقیتهای خاموش
آمــوزش کارگاهــی نما یشنا مه نو یســی شــاید بهتریــن فرصــت بــرای یــک نما یشــنا مه نو یس باشــد کــه بهدنبــال خلــق متن مشــارکتی اســت. منظــورم از متــن مشــارکتی، نمایشــنامهای اســت که نویسنده با مشارکت کودکان و نوجوانان و بیشــتر در کارگاههای نمایشنامهنویســی، در یــک فرآینــد کنــش ـ واکنش (فــردی یا جمعی) یا خاطرهگویی و شخصیتسازی، بــا شــیوه پازلــی یــا خشــتگذاری، شــکل میدهــد. اصطــالح «خشــتگذاری» در هنــر، از معمــاری گرفته شــده، بدین گونه کــه اســتادکار یا بنــا، پایــه دیــوار را خودش میچیــد و دیگــران (شــاگرد بناهــا یــا کارآموزان) خشــتی را روی خشــت پیشین میگذاشــتند و دیــوار آرام آرام باال میآمد و بنــا یــا معمــار جــا بــه جــا مراقــب کار خشــتگذاران بود که دیوار کج قد نکشــد! در آخریــن کارگاهی که با تعدادی نوجوان داشــتم، روی وایت برد نوشــتم: «ســارا در خانه تنهاست. شبی سرد است و باران تند میبارد کســی بــر در میکوبد و بــا صدایی خســته و درمانده التماس میکند که در را به رویش باز کنند...»من «ســارا» را در یک موقعیــت انتخــاب قــرار دادم و از بچههــا خواســتم نمایشنامه را ادامه دهند. در این گونــه موقعیتهــا بچهها ایدههایــی برای پیشــبرد نمایش ارائــه میدهند کــه من از وجود این همه خالقیت خاموش در وجود آنها هم شگفتزده میشوم، هم افسوس میخــورم. بچهها خیلی خالقنــد و کار ما، آمــوزش و پــرورش، خانــواده و جامعــه، فقط و فقط بسترسازی برای شکوفایی این خالقیتهای خاموش اســت. غیر از آنچه مــا در ایــن چنــد دهــه، بهعنــوان نمایــش کودک شاهدش بودهایم، بیشتر یا برآمده از فولکلــور و افســانهها بوده کــه بهصورت زنجیــرهای از تکرارها و کلیشــهها یا شــکل دســتکاری شــده همانهــا کــه بــه صحنــه آمــده یــا آموزههــای آدم بزرگهــا بــوده برای آگاهیبخشی به کودکان و نوجوانان، بواســطه موجــود مظلومــی بهنــام تئاتــر کــودک! اگر مــا نویســندگان، بــه نوجوانان نزدیــک بشــویم و بتوانیــم اعتمــاد آنها را جلب کنیــم، خواهیم دید بســیاری از آنها هر کدام نمایشنامهای نانوشتهاند! ـ نوجوانــی کــه مورد تعــرض قــرار گرفته و نمیتواند بیان کند! ـ نوجوانــی کــه دوجنســی اســت و هــزاران مشکل ناگفته دارد! ـ نوجوانــی کــه در بــازی بــزرگان، قبــل از رســیدن بــه ســن ازدواج بــه مــردی غریبه شوهرش دادهاند! ـ نوجــوان کار، نوجــوان کارتــن خــواب، نوجوان طالق و ....