مصالحه،راهکاردولتفرانسه

در دو هفتــه اخیــر فرانســه شــاهد اعتراضهایی گســترده به برخی سیاســتهای اقتصــادی دولت امانوئــل مکرون بوده اســت که واکاوی آنها نیازمند بررســی این سیاستها است و تنهــا از این منظر اســت کــه میتوان بر چگونگی شــکلگیری این اعتراضها واقف شد. افزایش بهای ســوخت در فرانســه که تبدیل به موتور محرکه اعتراضهــای اخیــر در فرانســه شــده اســت، از ســوی دولت مکرون با هدف کاهش ســوختهای فســیلی لحاظ شــد. اما بــرای مردم، مشــکالت اقتصادی آنها که روزانه با آن دســت و پنجه نرم میکنند، مهمتر از مســأله ســوختهای فســیلی اســت. ضمــن آنکــه آنــان به جــز مســأله ســوخت، اعتقــاد دارنــد، سیاســتهای اقتصــادی دولت مکــرون به گونهای تنظیم شــده کــه خواســتههای ثروتمندان را برآورده میکند. سیاســتهای اقتصــادی مکرون بر پایه پاییــن آوردن هزینههــای عمومی بنا نهاده شــده اســت. در همین راســتا هم هســت که در نظر دارد با افزایش مالیاتها بتواند کســری بودجه را برطرف کرده یا حداقل کم کند و به نوعی به اقتصاد فرانسه که در حالت رکود است، رونق بخشد. اما مالیات بر ارزشهای افزوده و سایر مالیاتها که بخش دیگری از اعتراض مردم را تشــکیل میدهد، باعث شــده است قدرت خرید مــردم فرانســه و بویژه طبقه متوســط کاهــش چشــمگیری بیابد. اما سیاســتهای لیبرالی عموماً بر اقشــار ضعیفتر جامعه فشــار وارد میکند و همین باعث شــده است نه تنها محبوبیت مکرون در تنها یک سال و نیم تنزلی بزرگ را شاهد باشد که در این مدت بارها اعتراضهایی علیه سیاستهای او نیز شکل بگیرد. امــا تظاهــرات اخیــر کــه بــه تظاهــرات و جنبــش «جلیقه زردهــا» معروف شــده اســت، با تظاهــرات و اعتراضهای همیشــگی فرانســه یــک تفاوت بــارز دارد. در فرانســه همــواره حرکتهای اعتراضی از ســوی اتحادیهها پیگیری میشــدند. اما در این دوره از اعتراضها، اتحادیهها نقشــی در شــکلگیری اعتراضات نداشتند و حرکتهــای خودجــوش مردمی بود که منجر به ظهور این اعتراضات شــد. علت آن نیز به احزاب موجود در فرانســه برمیگردد. در عرصه سیاســی امروز فرانســه احزاب ســنتی سوسیالیســت و گلیست دچار تشتت هستند و وجهه قبلی خود را از دست دادند، احزاب افراطی چپ و راست که در رأس آنها مالنشون و مارین لوپن هســتند نیز پایــگاه قدرتمندی ندارنــد. بنابراین هیچ پدیدهای در عرصه سیاســی فرانســه وجــود نــدارد کــه بتواند رهبری ایــن اعتراضها را در دســت بگیــرد. البته گروههای افراطی راســت و چــپ به دنبال بهرهبرداری از این اعتراضها هســتند. اما موضع آنها قوی نیست. با این حال نمیتوان گفت این اعتراضها ممکن اســت منجر به اتفاق بزرگی در فرانســه یا عقبنشــینی مکرون از سیاســتهایش شــود. او در اعتصابهای قبلی هم که از سوی کارگران راهآهن فرانسه و همچنین تظاهراتهای مربوط به قانون کار صورت گرفت، عقبنشــینی نکرد. طوری که حتی پس از آن بود که قوانینی را بــه تصویب رســاند که اخراج کارگــران را برای کارفرماها ســادهتر میکرد و به آنها امکان میداد با هزینهای پایینتر دســت به اســتخدام کارگرانی بیشــتر بزنند و به این ترتیب بیکاری در این کشور را تا حدودی حل کند. امــا بــرای آقای مکرون بهتر آن اســت کــه همان طور که در چند هفته اخیر نشــان داده، دســت بــه مصالحــهای قابل توجه بــا معترضان بزند. بویژه کــه میداند در ایامــی کــه تا پایان دولت وی باقی اســت، با توجه به سیاســتهای اقتصادی خود باید منتظر چنین اعتراضهایی باشــد. چند روز پیش نخســت وزیر فرانسه اعالم کــرد اگر در نتیجه افزایش بهای نفت، بهای ســوخت نیز باال رفت، دولت مالیات بر سوخت را افزایش نخواهد داد و با این ترفند تالش کرد به مصالحهای هرچند کوچــک با معترضان دســت یابد. اما این امتیــاز کوچکتر از آن بود که معترضان را راضی کند. آقای مکرون برای بازگشــت آرامش به خیابانهای پاریس، نیازمند اعطای امتیازهای بزرگتر به معترضان است.