استیضاحظریف و چارچوب منافع ملی
ایــران ما هم اکنون در شــرایط فشــار خاصی قرار گرفته که با همه فشــارهای 40 ســال گذشته فرق دارد. بــرای ایــن وضعیت میتوان ســه شــاخصه مهــم را درنظــر گرفت؛ اول اینکــه امریکاییها به عریانترین شــکل ممکن سیاســت خود در قبال ملــت و نظــام سیاســی ایــران را مشــخص کــرده و بیتوجــه بــه بازتابهــای منفــی آن در ســطح افکار عمومی جهان در پیشــبرد آن تأکید خاصی دارند. آنها در ادوار قبلی حداقل سعی میکردند فشــارهای خــود را در بســتهبندیهای سیاســی خاصی ارائــه دهند که در منظر افکار عمومی مشــروع به نظر برســد. حــال آنکه اکنون دست چدنی خود را کامالً از دستکش مخملی بیرون آوردهاند.
شــاخصه دوم ایــن شــرایط تغییــر وضعیــت برخــی بازیگــران خاورمیانــه در مواجهه با کشــورمان اســت. تا جایی کــه میبینیم با وجود همه دهههایی که از ایجاد دولت نامشــروع صهیونیســتی در فلسطین اشغالی میگذرد در یکی دو سال گذشته برخی کشورهای مرتجــع تعــارف خــود را کنــار گذاشــته و همپیمانی با ســردمداران تلآویــو علیــه ایــران را آشــکار نمودهانــد. آن هــم در شــرایطی کــه بخشهــای زیــادی از خاورمیانــه در حــدود هفت ســال گذشــته به واســطه حضور قدرتهای فرامنطقهای و تحت تأثیر سیاســتهای ارتجاعــی برخــی حــکام خلیجفــارس توســط تروریســتها شــخم خــورده اســت. بیآنکــه در برخــی برهههــا حتــی ایــن قدرتهــای منطقهای شــرمی از آشکار شــدن روابط خود با گروههای تروریستی داشته باشند.
شــاخصه ســوم هم امــا نگاه متفــاوت دنیا و بخصــوص اروپا به کشــورمان در میانه این معادالت اســت. اروپا بــه عنوان همپیمان ســنتی امریــکا همــواره دنبالــهروی ایــن کشــور در مقابله بــا ایران بــوده اســت. حال آنکــه هم اکنــون تقابل دیدگاه جــدی دو قدرت درخصــوص ایــران کامــالً آشــکار شــده و حتــی به ســطح شــورای امنیت سازمانملل هم کشیده است.
چنیــن شــرایطی همزمــان بــرای ایــران دارای فرصــت و تهدیدهــای خــاص خــود اســت کــه بحــث آن مجــال دیگــری را میطلبــد. در اینجــا تنهــا میتــوان بــه ایــن نکتــه اشــاره کــرد که هوشــیاری دیپلماتیــک ایــران میتوانــد امــکان طراحــی بــازی جدیــدی به ما بدهــد که طی آن فاصله اروپا و امریــکا به نفع ما افزایش پیدا کند.
همچنیــن در ایــن فرآینــد امــکان انــزوای امریــکا و متحــدان منطقــهای مرتجع آن نیز به هیچ عنوان دور از ذهن نیســت.
در ایــن وضعیت طرح بحث اســتیضاح وزیــر امور خارجه که در واقــع نفــر اول اجرایــی کشــورمان در رویدادها و تحوالت پیشــرو با مختصات یاد شده میباشــد، در بهترین حالت یک کجسلیقگی و در حالتی بدتر از نگاه بدبینانه رفتن به مســیری مغایر منافع ملی است.
بــدون شــک اســتیضاح از حقــوق قانونــی نماینــدگان مجلــس اســت و محــدود کردن این حق به هر وســیلهای مذموم اســت. اما به همان اندازه هم اســتفاده نابجا از آن در شــرایطی که مشــخص اســت سازگاری با منافع ملی ندارد، مذموم است.
دســتگاه دیپلماسی کشور در این شرایط به اندازه کافی از خارج از کشــور در معــرض فشــار قــرار دارد. مضافــاً اینکــه ما هــم اکنون در آســتانه تصمیمگیریهــای مهــم و سرنوشتســازی در عرصــه بینالملــل از ســازوکار همکاری اقتصــادی با اروپا گرفتــه تا تثبیت صلح در منطقه و موضوع FATF هستیم.
از اســتیضاح کننــدگان آقــای ظریــف بایــد پرســیدًکــه برهــم زدن تمرکــز دســتگاه دیپلماســی در ایــن شــرایط واقعا چــه آورده و منفعتــی بــرای کشــور خواهــد داشــت؟ آیا بــا ایجاد حاشــیههای وقتگیــر و انرژیبر توان دســتگاه دیپلماســی برای حضــور در این عرصههــا کاهــش پیدا نمیکنــد؟ خصوصــاً اینکه واضح اســت در ایــن شــرایط بــا پیش کشــیدن این طــرح و حتــی به فــرض محال، جابهجایــی آقــای ظریف از پســت وزارت خارجه، مســیر سیاســت خارجی دولــت تغییری نخواهد کرد و آن چیزی نمیشــــــــــــود که مدنظر استیضاح کنندگان است.