خیز اوپک پالس برای افزایش قیمت نفت

همکاری نفتی عربستان و روسیه، تهدید است یا فرصت؟

دیــدار گــرم والدیمیــر پوتیــن، رئیسجمهــوری روســیه بــا محمد بن ســلمان، ولیعهد عربســتان در نشست ســران گــروه 0٢ در آرژانتیــن ســؤاالت زیــادی را در ذهــن بــازار نفت بــه وجود آورد. اینکه دو کشور چه برنامهای برای آینــده روابــط خود بویــژه در بــازار نفت خواهند داشــت؟ در اجالس آتی اوپک که چهارشــنبه هفته جاری (٦ دسامبر) برگزار میشود، چه اتفاقی خواهد افتاد و اوپــک پــالس تــا چه انــدازه بــا برنامه کاهــش تولید عربســتان همــراه خواهد شد؟ برخــی از منابــع خبــری ایــن دیــدار را چشــمانداز مطمئنی ازهمــکاری اوپک و اوپک پالس در اجالس ٥٧1 ســازمان کشــورهای صادرکننــده نفــت خــام (اوپــک) بــرای کاهــش تولیــد قلمــداد کردهانــد. امــا آنچــه ایــن موضــوع را جدیتر و به واقعیت نزدیکتر میکند، اظهارات رئیس جمهوری و وزیر انرژی روسیه اســت. پوتین میگوید که روسیه بــا اوپک در تمــاس بوده و آماده اســت درصورت لزوم، به همکاری خود با این گروه ادامه دهد. الکســاندر نواک - وزیر انرژی روسیه نیز در همین راستا در حاشیه اجالس گروه 0٢ بــا خالــد الفالح - همتای ســعودی خــود دیدار و دربــاره کاهش تولید نفت در سال ٩10٢ گفتوگو کرد. همینطــور نــواک در مصاحبــه بــا خبرگــزاری تاس درباره احتمال کاهش تولیــد ۴.1 میلیــون بشــکه در روز گفتــه است: «اگر الزم باشد شرکتهای روسی حجم تولید نفت خود را تنظیم خواهند کــرد. اما هنــوز بــرای اظهارنظــر درباره چگونگی تقســیم میــان تولیدکنندگان مشــارکت کننده در توافــق اوپک پالس زود اســت. اگــر تصمیــم دربــاره ایــن میزان کاهــش تولید گرفته شــود، نحوه تقسیم بندی سهمیهها در دیدار وزیران مشــخص خواهــد شــد و شــرکتهای روســی بــرای همــکاری بــا تصمیمــات اوپک پالس متعهد ماندهاند.» امــا همکاری اوپــک و اوپک پالس برای کاهــش تولیــد نفــت خــام بــرای ایران هــم یــک مزیــت و هم یــک تهدیــد به همــراه دارد. اوپــک پــالس کــه همــان ٤1 تولیدکننــده نفــت خــام غیــر عضــو در اوپــک هســتند، از ســال ٧10٢ در برنامههای تعادل بخشــی بازار نفت با اوپــک همــراه بودهاند. مهمتریــن آنها روســیه اســت و اکنــون همراهــی آنها با اوپک و به نوعی با عربستان، با توجه به بازگشت تحریمهای نفتی ایران معنای دیگری پیدا کرده است. ■ برد و باخت ایران در کاهش تولید برخــی منابــع آگاه میگوینــد کــه اوپک و اوپــک پالس به ســرکردگی عربســتان و روســیه در اجــالس ٥٧1 اوپــک حدود یک میلیون و 00٣ هزار بشــکه در روز از تولید خود کم خواهند کرد که با توجه به میزان افزایش تولید کشــورهای شرکت کننــده در ایــن توافــق بیشــترین حجم کاهــش متعلــق به روســیه، عربســتان، امــارات و عراق خواهد بــود. چرا که این کشــورها باالتریــن افزایــش تولیــد را از اواخر ماه مه(خرداد) تاکنون داشته اند؛ بیــش از یک میلیون و 00٥ هزار بشــکه در روز. اآلن هر ٤ کشور در رکورد تاریخی خــود در حــال تولیــد هســتند و همیــن موضــوع بــازار نفــت را با مــازاد عرضه مواجه کرده است. کاهــش تولید ایــن کشــورها میتواند به رشــد قیمتهــای نفت و ثبات بــازار در نرخــی باالتــر کمک کنــد. ایــن موضوع بــرای ایران یک مزیت اســت. اما با این حال منفعت اصلی نصیب عربستان، روســیه و تولیدکننــدگان نفــت غیــر متعارف در امریکا خواهد شد. در ایــن بــاره مرتضــی بهــروزی فــر، کارشــناس انــرژی بــه «ایــران» گفــت: «عربســتان و روســیه بزرگتریــن تولیدکننــده نفــت خــام متعــارف دنیا هســتند و بیشــترین ضــرر را از کاهــش قیمت نفت خام متحمل خواهند شد. لذا حتی بدون دیدگاه سیاسی، همکاری ایــن دو کشــور برای بهبــود قیمت نفت خــام در بــازار قابــل توجیه اســت. برای مثال یک دالر افزایش قیمت نفت خام برای عربستان روزانه بیش از ٧ میلیون دالر درآمــد زایــی خواهــد کــرد و با یک محاسبه سرانگشتی میتوان دریافت که چرا این کشــورها به دنبال کاهش تولید نفت خام هستند. مســلماً این کشورها به دنبال منافع اقتصادی و سیاسی خود در بازار نفت هستند.» او ادامــه داد: «عربســتان و روســیه سیاســت بــازار حداکثــری را نیــز دنبال میکننــد امــا در شــرایط فعلــی کــه بــه دلیل جنگهای خارجی نیازمند منابع ارزی زیــادی هســتند، ترجیح میدهند کــه قیمتهــا را 10 دالر افزایش دهند و به مرز 0٧ دالر برای هر بشــکه برسانند. ضمن آنکه با اتمام دوره معافیتهای خریداران نفت ایــران میتوانند دوباره صــادرات خود را در قیمتهای باالتری افزایش دهند.» قیمت نفت در آخرین معامالت هفته گذشــته کاری بازار به بشکهای ٩٥ دالر و ٦٤ سنت رسیده بود. بهــروزی فــر کاهــش تولیــد نفــت خام توســط ریاض و مســکو را نوعی مقدمه چینــی بــرای حــذف بیشــتر نفــت خام

ایران از بازار برشمرد و گفت: «عربستان و روسیه با کاهش تولید در شرایط کنونی و ایجاد یک ظرفیت مازاد تولید برای ٣ ماهه دوم ســال ٩10٢ این دلگرمی را به امریــکا میدهنــد کــه در صــورت اتمام دوره معافیتهــای نفتی بازار با کمبود عرضــه مواجه نخواهد شــد. لــذا حذف ایران از بازار راحتتر خواهد بود.» او بــا بیــان اینکــه ظرفیــت مــازاد برای ایران یک تهدید خواهد بود، اظهار کرد: «متأســفانه ایــن کاهش تولیــد هم یک وزنه در سمت ترامپ، رئیس جمهوری امریکا به شمار میرود. مگر آنکه تا آن زمان اتفاقی در بحث تحریمهای ایران

و یا در میزان تقاضای نفت خام در سال ٩10٢ رخ دهــد که متأســفانه این بخش چشــمانداز مثبتــی هم نــدارد. حتی به نظــر میرســد کــه بــا مــازاد عرضــه نیز مواجه باشیم.» ■ بایدتحریمهارالغوکنیم ســیدمهدی حســینی، کارشــناس ارشد انــرژی میگویــد کــه در صــورت کاهش تولیــد کشــورهای عضــو و غیرعضــو در اوپک ایران بایــد برای لغو تحریمها در فرصت جدید ایجاد شده اقدام کند. او بــه «ایران» گفــت: «از زمانــی که رأی دیــوان دادگســتری الهــه آمــد، بایــد در رابطــه بــا رفــع کل تحریم اقــدام جدی

میکردیــم. بــه لحــاظ اینکــه حکــم باالترین دستگاه قضایی بینالمللی که بــه موجب فصل دوم منشــور ســازمان ملــل متحد بــه وجــود آمــده، غیرقابل اســتیناف و الزم االجراســت. شــاید هم دولــت در حــال کار روی آن اســت امــا چندان جدی به نظر نمیرسد.» حســینی اذعــان کــرد: «بایــد از ســفیر ســوئیس بخواهیم به امریکا اعالم کند که حــق ایــن کار را نــدارد. اگر هــم الزم شــد ضمانــت اجرایــی احــکام دیــوان دادگستری الهه، شورای امنیت سازمان ملل متحد است و میتوانیم به شورای امنیت سازمان ملل متحد برویم.»