آبستراکسیون و استعفای نابجا

در آخریــن روز هفته گذشــته در مجلس اتفاق ناخوشــایند و مهمــی رخ داد که با دقت و ســرعت عمل رئیس محترم مجلــس جلــوی آن گرفتــه شــد. قضیــه مربــوط بــه انجام اصالحات الزم از ســوی مجلس برای رفع اشکاالت شورای نگهبــان نســبت بــه الیحــه CFT بــود. نماینــدگان تنــدرو و دلواپس خیلی کوشــیدند که با فضاســازی جلــوی اصالحات این الیحه گرفته شــود و تصویب آن به ســر منزل مقصود نرســد. نکته مهم ماجرا آنجا بود که آقای رئیس جمهوری نیز در سفر استانی خود اعالم کرده بود که رؤسای قوا مهر تأیید بر این الیحه زدهاند. ولی مشکل دلواپسان نه تنها با این خبر حل نشد که آتش تهیهای را علیه آن به اجرا گذاشتند و حتی خیلی صریح و روشن آن را تیر خالص بر امنیت ملی معرفی کردنــد. در هــر حال آنــان تصویب و رد ایــن الیحه را حیثیتی کــرده بودند. به همین منظور هنگامی که در زمان پایانی جلسه علنی مجلس متوجه شدند که تیرشان به هدف نخورده اســت و این الیحه اصالح خواهد شــد، دســت به اقدام دیگری زدند و تعــدادی از آنان کوشــیدند با خروج از صحن علنی، مجلــس را از اکثریت بیندازند و امکان رأیگیری را از میان ببرند. البته با ســرعت عمل رئیس مجلس، دســتور داده شد که دربهای خروجی صحن مجلس بسته و دستور رأیگیری داده شود و به این طریق اصالحیه الیحه مذکور با رأی بســیار باالیی تأیید و تصویب شــد. همچنین در خبری دیگر آمده اســت که نمایندگان اســتان اصفهان در مجلس اســتعفا دادهاند. آنان در اعتراض به نادیده گرفته شدن بودجه برای تأمین آب استان دست به چنین اقدامــی زدنــد. جالب اینکه این نمایندگان از فراکســیون خاصــی نبودند، بلکه آنان اعضای فراکســیونهای گوناگون بودند و با وجود تنوع نگاه سیاســی دست به چنین اقدامی زدند. هر دو اقدام مورد نقد اســت. نه به لحاظ محتوای خواســت آنان، بلکه بهدلیل شیوه انتخاب شده برای رساندن پیام یا رسیدن به هدفشان. بهنظر میرسد که آبستراکسیون یک شیوه و تاکتیک پذیرفتنی برای رساندن پیام یک اقلیت تحت فشار در مجلس است. ولی استفاده از این شیوه و انداختن مجلس از رسمیت کافی، مســتلزم وجود شــرایطی است. اگر قرار باشد که هراقلیتی برای به تصویب نرسیدن لوایح و طرحهای قانونی مخالف میل خودش، مجلس را ترک کند و آن را از اکثریت بیندازد، در این صورت باید پرسید که اساساً برای چه به مجلس آمده است؟ چون در هر مصوبهای، حتماً یک گروه اکثریت هستند و یک گروه اقلیت. قاعده این است که نظر اکثریت اعمال شود و اقلیت حق ندارد در این فرآیند اختالل ایجاد کند.

پس چه زمانی باید آبستراکسیون کرد؟ زمانی که حقوق اقلیت در ابراز مخالفت به رســمیت شــناخته نشــود یا نظامات قانونی مجلس رعایت نگردد و تعدادی از افراد (ولو اکثریت باشــند) بخواهند با جوسازی و نادیده گرفتن مقررات و آییننامه داخلــی مجلس هدف خود را پیش ببرند. در قضیه الیحه اخیر این شــرایط مطلقاً وجــود نــدارد. همه طرفیــن در جریــان موضوعات و نقدهــا و اصالحیههــا بودند و اقلیــت مخالــف، حتی بیش از حد و اندازه معمول به جوســازی علیــه آن پرداخته اســت. بنابرایــن هرگونه اختاللــی در فرآیند تصویــب آن خالف منطق اســت و اگر قرار باشد هرکس و هرگروهی چنین شیوهای را برگزیند، دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شــد. اگرهم آنان معتقدند که این الیحه خالف منافع و امنیت ملی اســت و تیرخــالص به آن اســت، بایــد بدانند که دردرجــه اول اکثریت نمایندگان مخالف این برداشــت هستند و عکس آن فکر میکنند. بعالوه از این نظر نیز کشور صاحب دارد. هنگامی که رهبری نظام حتی نســبت به اجرای قانون بازنشستگی تا این حد حساسیت دارند که اجازه نمیدهند در فرآیند امور اختالل ایجاد شود، در این صورت و به طریق اولی در مصوبات خالف امنیت ملی بسیار بیشترازاین اقلیت منتقد، هم حساس هستند و هم آگاهتر و هم مسئولیتپذیرتر و بموقع اقدام خواهند کرد.

درباره اســتعفای نمایندگان استان اصفهان نیزبیش از این نقد وارد است. اول اینکه ما چیزی بهعنوان نماینده استان نداریم. نمایندگان در اصل نماینده مردم ایران هستند که از طریق مردم منطقه خاصی برگزیده میشوند. بنابراین بیش از آنکه مدافع منافع منطقهای و محلی باشــند (که این دفاع ایرادی هم ندارد) باید مدافــع منافع و مصالح کل کشــور باشــند. اگر قرار باشــد که هر تعــداد نماینده که موضوعی را مخالف اولویتهای خود میدانند، تهدید به استعفا نمایند که در این صورت گفتوگو و بحث بیمعنا میشــود. این بدان معنا نیســت که خواســته این نمایندگان درست یا نادرست است، بلکه هدف تذکر دادن این نکته است که برای رسیدن به هدف خود از شیوههایی استفاده نکنیم که اگر دیگران هم از آن استفاده کردند، ناراحت خواهیم شد.