هشدار بجای روحانی

ســخنان رئیس جمهوری اسالمی ایران در جمع رؤسای مجالس ششکشورایران،چین،روسیه،پاکستان،افغانستانوترکیهباچند نکتهقابلتحلیلوتبیینهمراهبود. نخست آنکه ایشان از تحریمهای همه جانبه امریکا علیه ایران با عنوان«تروریسماقتصادی»نامبردند.درتحلیلواژگانیتروریسم به معنای « دهشــت افکنی»، ایجاد ترس در دل دیگران و مختل کــردن امنیــت آنها تا جایی اســت که گاه به حــذف فیزیکی منجر میشود.قرارگرفتناینکلمهدرکنارکلمهاقتصادیبهمعنایآن است که یک دولت بخواهد دولت و ملت دیگری را از راه اقتصادی به وحشــت افکند، علیه آنها ایجاد تهدید کند و در نهایت کمر به نابودیآنهاببندد.بااین تعریفآیاتحریمهایامریکامصداقتروریسماقتصادیاست، بله،اینتحریمهادرطولتاریخبیسابقهاستوتنهامیتوانآنراباتجربهتحریمهایی که در سالهای 90 و 91 شمسی ،آنهم علیه ایران اعمال شد، مقایسه کرد. تحریمهایــی کــه به واســطه برجــام و مذاکراتی که دو ســال طول کشــید میرفــت که به فراموشی سپرده شود اما متأسفانه در دوره ترامپ ادامه پیدا کرد. دولت امریکا از طریق تهدیــد و ارعاب دیگران را به همراهی با تحریمها مجبور میکند. تحریمهایی که فشــار اصلــی را روی مــردم وارد میکنــد و نه روی دولت. کما اینکه به طور کلــی در داخل ایران جدایی بین دولت و مردم وجود ندارد و هر نوع فشار و تحریم چه بر دولت و چه بر ملت به هر حال مجموعه اش ایران را تحت فشار قرار میدهد. رئیسجمهوریایراندرسخنانخودازتأثیرنامطلوباینتحریمهابرامنیتبینالملل ســخن گفت و تأکید کرد که با تضعیف ایران از طریق تحریمها غرب نخواهد توانســت از زیر آوار مواد مخدر، پناهجویان و بمبها و ترورها به ســالمت خارج شــود. این نکتهای غیر قابل انکار اســت. در نمایی بزرگتر بی قانونی مانند زیر پا گذاشتن قطعنامه 2231 شــورای امنیت ســازمان ملــل از طرف امریکا و اعمال تحریم علیه ایــران بر خالف مفاد این قطعنامه به بروز یک بی قانونی عمومی در عرصه حقوق بین الملل دامن میزند که مدام برای جبران آن باید به بی قانونی دیگری متوسل شد و تن به آنارشی در روابط بینالملل داد. آنارشــی که دودش در چشــم همــه میرود و هیچ برنــدهای ندارد. دیگر گفتن از بی قانونی که بر اثر ناچار کردن کشور تحریم شده به یافتن راههایی برای دور زدن تحریمهاپدیدمیآیدراهتازهاینیست.بنابراینهشدارآقایروحانیدراینبارهمبتنیبر اینواقعیتاستکهعمالًآنهاکهازسالحتحریمبرایایجادتهدیدعلیهملتایرانبهره میگیرند به فضای ناامنی و آنارشی دامن میزنند که برای خودشان مشکل ساز خواهد شد و تروریسم و مواد مخدر بخشی از آن است. اما پرســش این اســت که چرا اروپایی که به تازگی تاوان تأثیر ناامنیهای خاورمیانه را در شــهرهای خــود پس داده اســت از آن روند درس نمیگیرد. پاســخ دچــار بودن به توهم تحریم است. امریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی هنوز تصور میکنند میتوانند از طریق تحریمسیاستهاییکجانبهخودشانرابهکشورهاتحمیل کنند.آنهاهنوزباورندارندکه ســالح تحریم یک ســالح بی اثر است و اگرچه ممکن است در کوتاه مدت آثار و نتایجی داشته باشد ولی همین آثار آنها را فریب داده است و تصور میکنند که میتوانند از آن در میان مدت و بلندمدت هم استفاده کنند. غرب زمانی از این رویه دست برخواهد داشت که از این توهم بیرون بیاید و به واقعیتها تن دهد. واقعیت اینکه میتوان با راهکارهایی مانند برجام در مورد موضوعات مختلف به راه حلهای مشترک رسید. راه حلهایی که نتیجهاشمیتواندامنیتپایداردرمنطقهوصحنهبینالمللباشد. نکتــه دیگــری که رئیس جمهوری ایــران یک بار دیگر بر آن تأکیــد کرد چندجانبه گرایی و نیز شــکلگیری امنیت منطقه بود. بعد از فروپاشــی نظام دوقطبی برخی از کشورها از جمله امریکا به دنبال این هستند که یک نظام تک قطبی بر جهان حاکم شود. حال آنکه در درون خــود امریــکا افرادی مانند «ریچاد هاس» رئیس شــورای روابط خارجی امریکا معتقدند روابط بینالملل به ســمت جهان بی قطبی حرکت میکند. دنیایی که در آن همکاریهای منطقهای شکل میگیرد. تئوری چندجانبهگرایی مبتنی بر این فرض است که کشــورها میتوانند بر اســاس منافع مشترکشــان با هم همکاری کنند و در سایه این همکاری منافع بیشتری را به دست آورند. شاید این تئوری شعاری و آرمانی به نظر برسد. اما در باطن تمام شواهد نشان میدهد که باالخره کشورها ناچارند این مسیر را انتخاب کنندوبهجایرودرروییوتخاصمبهسمتهمکاریبروند.البتهقطعاًاینمنافعبهیک اندازهنیست.امامسلماًمیتواندجایگزینخوبیبرایضررهمگانیباشد.