محمدفاضلی:ملزوماتمبارزهبافسادفراهمنیست
فســاد مقولــهای پیچیده اســت و هیچ وقــت پایان نمیپذیــرد از ســویی مــا در کشوری زندگی میکنیم که میتوان آن را کشور نمیشگان - بر وزن جنوبگان - نامید.
محمــد فاضلی کــه در همایــش «مبارزه بــا فســاد در ایــران نظــام منــد یا مــوردی؟» در دانشــکده مدیریــت دانشــگاه تهــران ســخن میگفــت اظهــار داشــت: برخــی ایــن ســؤال را طــرح میکننــد کــه آیــا فســاد سیســتماتیک در ایران وجود دارد، اگر فساد را بــه معنــای متغیرهایــی بگیریــم کــه بــه صــورت سیســتماتیک فســاد ایجــاد میکند فســاد سیســتماتیک داریــم امــا اگــر فســاد سیســتماتیک را بــه این معنــا بگیریم که آیا افــراد یــا شــبکههایی هســتند که بــه صورت نظام مند درگیر فســاد هســتند دستگاههای امنیتی در این باره میتوانند داوری کنند اما مردم معتقدند که فســاد نظاممند در کشور وجود دارد.
وی با اشــاره بــه این که ملزومــات مبارزه با فســاد در ایــران فراهم نیســت گفــت: اگر بهطــور جــدی میخواهیم با فســاد در ایران مبارزه کنیم اول از همه باید نظام ســنجش فســاد داشــته باشــیم. ما درباره نــرخ تورم و رکــود و بیــکاری و دههــا متغیــر دیگــر آمار و اطاعــات داریــم امــا نظام ســنجش فســاد نداریم در حالی که ســه چهار دهه اســت در دنیا نظام سنجش فساد برقرار شده است.
فاضلی با طرح این سؤال که چرا سنجش فســاد مهم اســت گفت: اولین کار ســنجش ایجاد حساســیت اســت. هر بار که مرکز آمار ایــران و بانــک مرکــزی شــاخصهایی چون تورم و بیکاری را طرح میکند حساسیتها و نقاط چالش زا را معلوم میکند در حقیقت ســنجش فســاد معلوم میکند کــه روی چه نقاطی باید متمرکز بود. از ســویی ســنجش فساد ابزار مقایسه دستگاهها و استان هاست که بدانیم میزان فساد در ایالتها و استانها و دستگاهها چقدر است.
وی به ضرورت اســتقرار سازمان متولی رســمی سنجش فساد در کشــور پرداخت و گفــت: هیچ ســازمانی در این کشــور متولی ســنجش فساد نیست و همه آن سازمانها از مســئولیتهای خــود در ایــن زمینــه شــانه خالی میکننــد. از همین روســت که مــا دربــاره میــزان فســاد در دســتگاههای مختلــف کشــور چیــزی نمیدانیــم امــا اگر ســنجش فســاد در کشــور صــورت گیــرد میتوان فهمید کــه مهمترین صورتهای فساد کجاست.
فاضلــی بــا بیــان ایــن کــه ســنجش شــاخصهای حکمرانــی عامــل مهارکننده فســاد اســت گفــت: در دنیــا شــاخصهای حکمرانــی مبنــای ارزیابــی دولتهــا و سیاســتهای حکومتها قرار میگیرد. این که مــا بهطور کلی فســاد را در ایــران ببینیم مســألهای را حــل نخواهــد کــرد بلکه فســاد را بایــد بهطــور مشــخص در دســتگاههای مختلــف از جملــه بانکهــا، قــوه قضائیــه، آمــوزش و پــرورش ...و دنبــال کــرد ایــن در حالــی اســت که ما بــا فســاد به عنــوان یک مقولــه جزئــی روبــهرو نمیشــویم. اشــکال مــا ایــن اســت کــه در ایــن کشــور مفســدان گلوگاههای فســاد را در نظــام بانکی و نظام گمــرک و نظام مالیاتی ...و میشناســند اما هنــوز مــا به شناســایی فهرســتی از فســادها در دســتگاههای کشــور نرســیدهایم. از سوی دیگــر ســازمانهای حاکمیتــی و دولتــی گزارشهایــی بــا مبنای شــفافیت بــه مردم نمیدهنــد و گــزارش دهــی آماری بــه زبان عامه فهم وجود ندارد بهطوری که حتی وقتی جزئیــات بودجــه اعــام میشــود 98 درصد مردم نمیتواننــد از جزئیات بودجه چیزی متوجه شوند.
وی افــزود: مطابــق اســتاندارد بانــک جهانــی، ۵2 درصــد GDP در هــر کشــوری مالیاتهــای آن کشــور اســت ایــن یعنی اگر ایــران 1500 هــزار میلیــارد تومــان درآمــد ناخالص ملی دارد حدود 375 هزار میلیارد تومــان باید درآمد مالیاتی داشــته باشــد در حالــی کــه مجمــوع درآمدهــای مالیاتــی ما 120 هــزار میلیــارد تومــان- یــک ســوم رقم استاندارد - است.