50 درصد اراضی آبی کشور «شور» شده است
هشدار رئیس انجمن علوم خاک ایران
«خــاک» مهجورتریــن موضــوع در میــان رسانههاســت، در میان ســاختارهای اداری و دولتــی هــم. ایــران براســاس آمــاری کــه «منوچهــر گرجــی» رئیــس انجمــن علوم خــاک ایران به خبرنــگار «ایران» میدهد، ســاالنه دو میلیــارد تــن فرســایش خــاک دارد. یک میلیارد آن در دل ســدها رســوب میشود و زمین های کشاورزی پایین دست را بااســتفاده میکنــد و یــک میلیــارد آن هم به ریزگردهای کشــنده تبدیل میشود و ســامت شــهروندان بیــش از ۲۳ اســتان را بــه خطر میانــدازد. با وجــود این گرجی میگوید: ««خاک» در ساختار ایران متولی حفاظت ندارد.» او آب پاکی را روی دســت همگانهممیریزدومیگوید:«بدونتوجه به خاک، امکان ندارد که مشــکل «آب» در کشور حل شود، یعنی درحالی که در کشور برای مدیریــت «آب» وزارتخانه وجود دارد اما برای حفاظت از بســتر آن یعنی خاک، هیچ تشــکیاتی حتی در حد یــک «اداره» هــم وجود نــدارد. البتــه آنطور کــه گرجی میگوید وزارت جهادکشاورزی به تازگی در اباغیهای خواســتار تشکیل اداره کل خاک شــده اما هنوز اجرایی نشــده است. از سوی دیگر هم الیحه خاک بعد از ۲۱ سال خاک خــوردن در راهروهای مجلس، به تازگی به شوراینگهبانرفتهاست!گرجیمهمترین معضلخاککشورراازبینرفتنزمینهای حاصلخیز کشاورزی کنار شهرها میداند و میگوید: «توسعه شهرها، ساخت و سازها، شــهرکهای ســنتی، واحدهای مســکونی ...و بیشــترین خســارت را بــه خــاک وارد میکنند.» او بســیاری از ســاخت و سازها را ضرورینمیداندومیگوید:«دراینمسیر فقط عــدهای دارند پول بــه جیب میزنند اما هزینهاش برای نســلهای آینده بســیار باال اســت.» گرجی یادآوری میکند:«ایران زمین برای ســاخت مســکن کم نــدارد اما بــرای کشــاورزی زمیــن محدود اســت. این
زمینها۲۱ هزار سال محصول دادهاند، باید ۰۱ هزار سال دیگر هم محصول بدهند.» او فرســایش خاک را یکی دیگر از تهدیدهای خاک کشــور میدانــد و میگوید: «ایــران از کشورهای اول در فرسایش خاک است.» به گفته او، این فرسایشها یا ریزگرد میشود و ســامتی انسانها را بهخطر میاندازد یا به شکلسیابهاسدهاراپرازرسوبمیکند. رســوب خــاک همیــن االن هــم ظرفیــت ذخیره آبی ســد «ســفید رود» منجیــل را از یک میلیــارد و ۰۰8 میلیون متر مکعب به ۰۰9 میلیون متر مکعب کاهش داده است. گرجــی این کاهــش را یک خســارت بزرگ برای کشــتزارها، شــالیزارها و اراضی شمال کشــور میداند. او درباره شور شدن زمینها هم هشــدار میدهد و میگوید: «بســیاری از کشــاورزان امــروز زمین هایشــان را با آب شــور آبیاری میکنند. ایــن نمکها کم کم در خــاک تجمع و بعد از چند ســال به یک بحران تبدیل میشــود.» براســاس آماری
کــه او میدهــد در حــال حاضــر ۰5 درصد اراضی آبی کشــور دچار مشکل شوری شده اســت. گرجــی میگویــد: «البتــه درجــات شــوری خاکهــا متفــاوت اســت.» گرجی مشکات حال حاضر خاک ایران را بهدلیل عدم مدیریت صحیح میداند و میگوید: «زمینهــا از مــواد و عناصــر آلــی تخلیــه میشود. باید کود دامی به آنها داده شود اما مدیریتنمیشودوزمینهایزراعیبیش از حــد شــخم میخورند.»گرجی تصویب قانونخاک،تهیهنقشهخاککشورواجرای برنامه ملی برای افزایش ماده آلی خاک را از جملــه برنامههــای ضروری و اورژانســی میداند. به گفته گرجی، بخشــی از خاک با فرسایش سیابی و آبی و از طریق رودخانه از کشــور خارج میشــود تا این ســؤال پیش بیاید که چرا برخاف نظر کارشناسان روی آبهــای مرزی ســد زده میشــود اما هیچ کس نگران خاکی که از طریق روان آبها از کشورخارجمیشود،نیست؟!