پشتیبانسرمایههایملی

1.زندهیاد دکتــر رضا نیازمند -1396( )1300 مدیــری کمنظیــر و انســانی اخالقمــدار در عرصه اقتصــاد ایران بــود. او در کتــاب «تکنوکراســی و سیاستگذاری اقتصادی در ایران» هم درباره سرگذشــت خود و تالشهایی که بــرای راهاندازی و نوســازی صنایع کشــور انجام داده، ســخن گفته و هم روایتهــا و تحلیلهایــی خواندنی را در ســرفصلهایی چون:«حــزب توده و مشــکالت کارگری»، «فراز و فرود محبوبیت مصدق»، «کار بــا ابتهاج در ســازمان برنامه»، «عالیخانی یک وطنپرســت دانشــمند»، «تأسیس ســازمان گسترش و نوســازی صنایع» ...و مطــرح کــرده اســت. همچنیــن، خاطــرهای از جلســات شــورای اقتصاد تعریف میکند که به نظرم با توجه به نقدی که بیان کرده، بســیار جای اندیشیدن دارد. او میگوید:«برای من جالب بود که ببینم درباره امور مهم کشــور چگونه بحث میشود و شاه چقدر به مسائل وارد است، مشکالت را چگونه میبیند و چگونه تصمیمگیری میشود. او میگوید در ابتدا متوجه شدم که شاه از حافظه بسیار خوبی برخوردار اســت و فکر میکردم که حافظه قوی صفت خوبی است اما بتدریج دریافتم که این حافظه قوی موجب میشود که اســتعداد تحقیقی و اســتداللی را از شــاه بگیرد و شاه را به جای اینکه فردی اســتداللی بکند تا در هر موردی به قسمت اســتداللی مغــز خود رجــوع کنــد، او را تبدیل به فــردی کرده است که متکی به حافظه خود است. البته در مواقع معمولی این حافظه، شــاه را در ســطحی باالتر از وزیران و نخستوزیر قــرار مــیداد و برتــری او بــه روشــنی آشــکار میشــد، ولی در مواردی که درباره مطالب مشکل و غیرمعمول بود و مشکل فقط از راه اســتدالل و اســتقالل رأی باید حل شود، شاه بسیار ناتــوان بود و در مقابل اســتدالل وزیری کاردان قدرت تحمل نداشت. در چنین مواردی تسلیمشدن برای شاه مشکل بود و اگر تســلیم اســتدالل وزیرش میشــد از آن وزیر کینه به دل میگرفت و بزودی او را طرد میکرد.» نیازمنــد در ادامــه بــه دو نمونه میپردازد. نخســت، بمباران اطالعاتی یک وزیر جوان (بر اساس عدد و رقم) از سوی شاه که آن وزیر را برای همیشه به سکوت و فرمانبرداری (چنانچه دلخواه شاه بوده) وامیدارد و دوم، برخورد تند شاه با وزیران و مدیرانــی همچــون دکتــر عالیخانــی، دکتر یگانــه و خداداد فرمانفرماییــان کــه از دانــش، تجربــه و قــدرت بیــان خوبــی برخوردار بودند و شاه به خاطر اینکه توانایی بحث و گفتوگو با آنها را نداشــته، سرانجام با بهانه تراشی آنها را از کار برکنار میکند. نیازمند با دقت کمنظیری این ضعف و نقص، یعنی «اســتداللگریزی» را که البته یک مسأله فرهنگی در جامعه ماســت، نشــانه میرود. به تعبیری، کســانی که نتوانند برای ســخن و ادعای خودشــان دلیل ارائه کنند، برای پیشبرد کار و خواســته خودشــان روشهای خشــونتآمیز و غیراخالقی را جایگزین میکنند! 2.در هــر نظــام اقتصــادی معیــار موفقیــت این اســت که در برنامهریزیها به رشد اقتصادی (کمیت) و توسعه اقتصادی (کیفیت) اندیشــیده شــود. بنابراین باید بر دانش اقتصادی، مدیریت علمی و بهره از متخصصان تکیه شــود تا براســاس آن افزایــش ثــروت ملی و رفاه مردم شــکل گرفتــه و بتدریج بــا ایجــاد شــغل و رونق اقتصــادی، میــزان فقر کاهــش یابد. اگــر بــه ســیر زندگی و کارنامــه اجرایــی و مدیریتــی دکتر رضا نیازمنــد دقــت کنیــم، بــه نقــش ســازنده او و کســانی کــه در ساختار اقتصادی تأثیر بسیار سودمندی داشتند پی میبریم. مدیرانــی کــه از ســرمایههای ملــی پشــتیبانی میکردنــد و با برنامهریزیهای علمی و سیاســتگذاریهای عاقالنه بستری مناســب بــرای افزایش ثــروت ملــی فراهم کردنــد و فضایی را شــکل دادنــد تا شــخصیتهای خالقی ماننــد محمدتقی برخــوردار، محمدرحیــم متقــی ایروانی، حســن تفضلی ...و بتوانند مجال کار بیشــتری یابند و صنعت و تجارت کشــور را رونق دهند. خوشبختانه با کوشش پژوهشگرانی دلسوز و همت نشر «گام نو» ما اکنون میتوانیم با زندگی و کارنامه آن شخصیتهای کارآفریــن نیز بیشــتر آشــنا شــویم. شــخصیتهایی پرتالش کــه بــا پشــتیبانی مدیرانــی کاردان و وطندوســت کــه یکی از برجســتهترین آنها زندهیاد دکتر رضــا نیازمند بود، در جهت رونــق اقتصــادی ایــران و افزودن بر ســرمایه ملــی، خدمات بزرگی انجام دادند.