تقویتمشارکتمردمدرتصمی مگیریها

مســئول پیگیــری قانــون اساســی معاونت حقوقی ریاســت جمهــوری از تدویــن الیحــه «رفرانــدوم محلــی» خبــر داده است. الیحهای که قرار است موجب افزایش نقش همکاری مــردم در اداره امــور محلــی شــود، بحــث مراجعه بــه افکار عمومی در نظرخواهی را بهطور رسمی در قالب همهپرسی مدنظر قرار داده اســت. این همان اصلی است که اگرچه در قانــون اساســی جمهوری اســامی ایران و آن هم در ســطح ملی و اعمال مربوط به قوه مقننه مطرح شده اما در قوانین عــادی مربــوط بــه شــورای شــهر جایگاهــی نداشــته و برای نخستین بار است که ایده آن مطرح میشود. مراجعــه بــه آرای عمومی امر جدیدی نیســت. شــاید برای اولین بار این مبحث در دوران باســتان وجود داشــته است. در آن دوران زمانی که میخواستند در مورد موضوعی تصمیمی بگیرند، آحاد جامعه جمع میشدند و در مورد آن نظر میدادند. در صدر اسام هم در برخی از موارد شاهد مراجعه به آرا و افکار عمومی بودهایم. اکنون هم این روند در کشورهایی مانند سوئیس جاری و ساری است. در این کشور برای تصمیمسازی با توجه به جمعیت محدودی که در آن وجود دارد و ســازوکاری که در قانون اساســی آن فراهم شــده، براحتی و به کرات به همه پرسی مراجعه میشود. با توجه به چنین تجربیاتی اســت که تدوینکنندگان الیحه رفراندوم محلی طرح موضوع کردهاند یا شــاید قصدشــان این اســت که به نوعی بحث همه پرســی در قانون اساسی را احیا کنند. به این دلیل که در فضای کان و عمومی، اجرای اصل 59 قانون اساســی را قابل دســتیابی نمیدانستند و تصمیم گرفتند که حداقل به شــکل منطقــهای بتوانند آن را بــه کار بگیرند و تجربه کنند. حــال اگر مجلس این الیحه را تصویب کند، قطعاً فرصتی خواهد شد که شهروندان یک شهر در صورت تشــخیص شوراها بتوانند نظرات خود را لحاظ کنند و اعضای پارلمان شهری نیز بر همان اساس تصمیمگیری کنند. نیــاز بــه برگــزاری همه پرســی در ســطح شــهر تهــران را چنــدی پیش بــه وضوح احساس کردیم و آن، زمان نامگذاری خیابانی در تهران به اسم دکتر مصدق بود. کمیسیون نامگذاری شورا برای اینکه نام مصدق را برای یکی از خیابانهای شهر انتخاب کند مردد بود و نمیدانســت که آیا شــهروندان از تغییر نام خیابان نفت به خیابان مصدق اســتقبال میکنند یا تمایل دارند خیابان کارگر شــمالی یا بلوار کشاورز به این اسم تغییر پیدا کند. اما چون سازوکاری برای فهم نظر مردم وجود نداشت نهایتاً یکی دو نفر از اعضای شورا در فضای توئیتری از مردم نظرخواهی کردیم. مواردی از این دســت در شــهر بسیار اســت که میتواند مورد چالش باشد یا اعضای شورای شهر احساس کنند که مسائل مهمی است که باید بتوانند آرای شهروندان را بسنجند. الیحــه رفرانــدوم محلــی ایــده راهگشــایی خواهــد بود کــه البته جــای بحثهای زیــادی هــم دارد. تصمیــم نماینــدگان مجلس بــرای تبدیل به قانون شــدن این الیحه میتواند تأثیر زیادی در نقش دادن شــهروندان در توســعه شــهری داشــته باشــد. به هر حال این مهم گام عملی دیگری اســت در راستای تقویت مشارکت شــهروندان در امور اجتماعی و سیاسی و شرکت دادن بیشتر و البته مستقیم آنها در تصمیمگیریها.