فرماندار،شورایشهرومردممیتوانندپیشنهادهمهپرسیدهند

جزئیاتی از طرح رفراندوم محلی در گفتوگوی «ایران» با علیاکبر گرجی همهپرسی در شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، اصفهان میتواند منطقهای برگزار شود

علــی اکبر گرجــی، معاون ارتباطــات و پیگیری قانون اساســی معاونت حقوقی نهاد ریاست جمهــوری دیــروز از تهیــه الیحــهای در ایــن معاونــت خبــر داد کــه بــر اســاس آن شــاهد برگــزاری رفرانــدوم در شــهرها خواهیم بود. دربــاره جزئیات ایــن الیحه که البته قرار اســت بعــد از تدونــی نهایــی به دولــت ارائه شــود، با گرجی گفتوگو کردهایم. ■ الیحهای کــه تدوین آن از ســوی شــما اعالم شد، بیشتر شبیه آن چیزی است که در اصل 59 قانون اساســی ایران آمده است. اما نگرانیای که وجــود دارد این اســت که رئیــس جمهوری چندبــار از رفراندوم البته در ســطح ملی حرف زدند و بشــدت با ایشــان مخالفت شده است. آیا این الیحه با نظرات کارشناسان و بخصوص اعضایشوراینگهبانتدوینشدهاست؟ در تدویــن این الیحه با نمایندگان وزارت کشــور و اعضای شــورای شــهر و شــوراهای باالدســتی مشــورت و نشســتهایی داشــتهایم. یعنــی در نشســتهایی نظــرات آنهــا را جویا شــدیم. همچنیــن از برخی نمایندگان مجلس شــورای اســالمی هم دعــوت کردیم اما آنها نتوانســتند در این جلســه شــرکت کنند ولی اعالم آمادگی کردند تا در جلسات بعدی حضور پیدا میکنند. ■ اعضایشوراینگهبانچطور؟ بنــا داریــم کــه از اعضــای این شــورا در جلســه بعــدی دعوت کنیم تا نمایندگانی از این شــورا یا حداقل از پژوهشــکده آن در جلسه ما حضور داشته باشند. ■ اگــر چــه در قانــون اساســی همهپرســی بــه صراحــت آمده اســت امــا در مــورد رفراندوم محلی اشــاره مســتقیمی ندارد. به نظرتان این مشکلسازنمیشود؟ در قانون اساســی جمهوری اســالمی این بحث مطرح شــده که با توجه بــه مقتضیات محلی، اداره امور روســتا، بخــش ...و از طریق همکاری مردم به شــوراهای شــهر و نمایندگانشــان در آنجــا واگــذار میشــود. امــا همــکاری مــردم و مقتضیــات محلــی کلیدواژههایــی هســتندًکه مغفول واقع شــدهاند. همکاری مردم صرفا به زمــان انتخابات ختم نمیشــود. بلکه در زمان کار شــوراها هم این نهاد باید بتواند از پتانسیل همکاری مردم اســتفاده کند. این همکاری هم صرفاً محدود به این نمیشــود کــه بخواهند از طریــق خودیاری و پرداخت عــوارض همکاری کنند. در قانون شوراها و در یک مورد آن هم در بحث روستاها این موضوع مطرح شده که باید از مشارکت مردم محل استفاده شود. ایــن ظرفیتهــا در قانــون شــوراها و قانــون اساســی وجود دارد ما هــم در این الیحه همان ظرفیتهــا را مورد اشــاره قــرار دادیــم. گفتیم که در قانون اساســی بحث رفراندوم در ســطح ملی مطرح شــد و این امر نافی این نیســت که در ســطح محلی هم بتوانیم همهپرسی برگزار کنیــم. قانونگذار مقرر کــرده که در کنار مجلس شــورای اســالمی، ابتــکار قانونگــذاری از طریق همهپرســی را نیــز داشــته باشــیم. مــا در اصل 7 قانــون اساســی و در کنــار مجلس، شــوراهای شــهر و روســتا را به عنــوان ارکان تصمیمگیری و اداره امــور کشــور داریــم. لذا شــوراهای شــهر و روســتا میتوانند از پتانســیل مردم اســتفاده کنند. در خیلی از کشــورهای دنیــا هم این گونه اســت. قبل از اینکه بخواهند تصمیمی بگیرند با توجه به اصل شفافیت، آن طرحها و پروژهها را در اختیــار مردم قرار میدهند و نظرات آنان را جویا میشــوند تا بــا توجه به منافع ذینفعان تصمیمگیری شود. ■ مکانیزم پیشنهاد برگزاری همه پرسی در این الیحه به چه صورت است؟ ســه ســاز و کار را در ایــن زمینــه پیشبینــی کردهایم. اول اینکه هم شورای شهر در مواردی که الزم میداند بتواند از نظرات مردم استفاده کنــد و از آنــان دعوت کند تا نظرات خود را بیان کنند و هم اینکه پیشبینی کردهایم که مقامات دولت مرکزی در محل بتوانند به شــورای شهر پیشــنهاد بدهند در برخی مــوارد نظرات مردم را اخــذ کننــد. اگــر شــورای شــهر با درخواســت مقامــات دولــت مرکــزی در محــل موافقــت کــرد، در این مــورد هم ایــن امکان وجــود دارد کــه به همهپرســی روی بیاورد. عــالوه بر این دو مــورد پیشبینــی شــده کــه مــردم هــم بتوانند درخواست همهپرســی بدهند و از شورای شهر بخواهند که موضوعی را در شورای شهر مطرح و درخصــوص آن تصمیمگیــری کننــد یا اینکه آن را بــه همهپرســی بگذارنــد. البته قرار اســت کــه موضــوع همهپرســی فعــالً فقط در ســطح شــورای شهر و روســتا باشــد و در سطح کالنتر آن کــه شــورای بخــش و شهرســتان و شــورای عالی اســتانها... اســت فعالً مدنظر ما نیست. بــا اینکه نمایندگانــی که از برخــی نهادها برای مشــورت بــا ما آمــده بودند این نظر را داشــتند که ایــن قابلیت وجود دارد که در ســطوح دیگر هم از نظرات مردم استفاده کنیم ولی ما اعالم کردیم که ابتدا این تصمیم را از سطوح پایینتر شــروع کنیم تا نتایج اولیه آن را بسنجیم. البته ایــن موضــوع را هــم پیشبینــی کردهایــم کــه همهپرســی در شــهرهای بزرگی ماننــد تهران، مشــهد، اصفهان ...و که منطقهبندی دارند، به صورت منطقهای برگزار شــود. مثالً فقط مردم منطقه 16 تهران در تصمیمگیری شرکت کنند. ■ برگزارکنندهوناظربرهمهپرسیچهنهادهایی هستند؟ خــود شــورای شــهر امــر اجــرای انتخابــات را برعهــده دارنــد. اما در مــورد نظــارت بحث بر این اســت که آیا از سوی مقامات دولت مرکزی در محــل صــورت بگیرد یــا از طریق شــوراهای باالدســتی. اینها موضوعاتی اســت که در مورد آن بحث و اختالف نظر وجود دارد و امیدواریم که در جلسات بعدی در مورد آن تصمیمگیری شــود. قرار اســت که یک جلســه دیگر با حضور برخــی نمایندگان مجلس و همچنین شــوراها داشته باشیم و این الیحه را نهایی کنیم و برای دولت بفرستیم.