زبالهتوریستها،آهوانجزیرهسرخراخفهکرد

گزارش «ایران» از تخریب جزیره هرمز توسط گردشگران

فعــاالن حــوزه محیــط زیســت از در معرض انقــراض قرار گرفتن، جبیر(آهو) هــای جزیــره هرمــز خبــر میدهنــد. آنها نمیداننــد چنــد جبیــر در جزیــره وجــود دارد امــا میگوینــد برخــالف ســالهای گذشــته این گونه به ندرت در جزیره دیده میشــود. «میثم قاســمی» معــاون فنی محیط زیســت هرمزگان هم در گفتوگو بــا «ایران» تعــداد جبیرهای هرمــزگان را اعالمنمیکندامااوهمحضورگردشگران را باعــث بــه حاشــیه رانــدن جبیرهــا و تغذیــه آنهــا از زبالههــا میدانــد. خفگی براثــر مصــرف زبالههــای جزیــره یکــی از علل مرگ آهوان هرمز اســت. آنطور که «مریم اقبالــی» دبیر تشــکلهای محیط زیســت اســتان هرمــزگان، بــه «ایــران» میگوید:«زبالــه تنهــا یکــی از پیامدهــای حضور گردشگران بیشــمار و بیضابطه در هرمز است.» نــگاه افکارعمومــی را ایــن بــار هــم مرگ یکــی از جبیرهــای جزیره بهســمت هرمز چرخانــد. فعــاالن حــوزه محیط زیســت مــرگ این جبیــر را بهدلیل خــوردن زباله ســمی میدانند اما قاسمی میگوید: «به احتمــال قــوی تغذیــه از علوفه تــازه رس ســمی باعث مرگ جبیرها شــده است.» بهگفتــه «مریــم اقبالــی» فعــال محیــط زیســت زبالهها نتیجه حضور گردشگران اتوبوســی اســت کــه بیشــتر از هرجایــی از تهــران و بعــد هــم از شــیراز میآینــد. او میگوید:«بــه این گردشــگران، مســافران استانهاینزدیکچونکرمانوشهرهای اطــراف را هم اضافه کنیــد.» گاهی اوقات تعــداد مســافران جزیــره از تعــداد دو هــزار نفــری جمعیــت آن باال میزنــد. او میگوید:«تصــور کنید که هر گردشــگر دو بطــری پالســتیکی آب را در جزیــره جــا بگــذارد.» آنها البته زبالههای بیشــتری را در هرمز جا میگذارند اما این تنها زخمی نیســت که بــه آهوهــا میزننــد و میروند. زبالهها همه جای جزیره را زخم زدهاند. از ســواحل گرفته تا کوههای آن که خود یکی از دالیل جذب گردشگر هستند. مسئوالن هم چاره را در سوزندان زبالهها میدانند! کجــا؟ در زیســتگاه جبیرها، دشــت آهوان هرمز! عکسهای زیادی از تردد و نشخوار جبیرهای جزیره در میان زبالهها در دست است. اقبالی میگوید: «جبیرها از بوتهها و درختچههاتغذیهمیکنند.»بوتههامحل دفــن زباله شــدهاند تا طعمــه حریق این بیتدبیری ومدیریت غلط شوند. بهگفته اقبالــی، بازیافــت زبالــه در جزیــره انجام نمیشود. کمترگردشگری خود را مقید به بازگرداندنزبالههامیداند. ■ ورود51تا02گردشگراستاندارداست تعداد گردشــگران جزیره به گفته فعاالن حوزه محیط زیســت بعضی اوقات آنقدر زیادمیشودکهبومیهاامکانترددراحت در جزیــره را از دســت میدهنــد. همیــن شلوغیها و درگیری بومیها و گردشگران ســال گذشــته باعث مرگ یک توریســت شــد. اقبالی برگــزاری تورهای صدنفــره را یکــی از دالیــل ایــن اتفاقات تلــخ میداند و مــی گوید: «اکوسیســتم حســاس جزیره نیاز به ســفرهای مسئوالنه و اســتاندارد در حد 15 تا 02نفر را دارد. نباید بیشــتر از این تعداد گردشــگر وارد جزیره شود.» بهگفته اوهجومگردشگرهمینوضعیتشکننده را هم برای هنگام و قشــم به وجــود آورده اســت. گردشــگر هــر روز زخمــی کاریتــر بــه محیــط زیســت جزیــره میزنــد. هیچ منطقه ممنوعهای برای حضور گردشــگر در جزیــره وجــود نــدارد. آنهــا هرجایــی میتواننــد کمــپ بزننــد. الک پشــتهای پــوزه عقابــی را بــه ســمت «الَرک» فراری

دادند تا قبل از اینکه ســیل گردشــگر روانه هرمز شــود الک پشــتها در ســاحل شنی هرمز تخمگذاری مــی کردند. البته اقبالی میگوید: «حضور گردشگران در الرک هم زیاده شده و بهنظر میرسد که بزودی الک پشتهای پوزه عقابی باید دنبال زیستگاه جدیــدی باشــند.» البتــه زیســتگاه جدیــد معلوم نیست به سواحل ایران ختم شود. همانطــور که برخــی از الک پشــتهای عقابــی راه ســواحل امــارات را گرفتهانــد. فعــاالن حــوزه محیط زیســت رفتــن الک پشتها از زیستگاه را پایان تلخ این تلخی بیپایان نمیدانند. آنها یادآوری میکنند که زیســتگاه الک پشــتها یعنی محل

نوزادگاهی و زادآوری گونههایی چون میگو و ماهــی. تخریــب زیســتگاه یعنــی عقیم کردن زادآوری خلیج فارس. اتفاق تلخی کــه در شــکلهای مختلــف در حــال وقوع اســت! مــرگ آهــوان جزیــره براثــر زباله بــه اعتراض «محمــد زرنــگاری» نماینده هرمــزگان در شــورای عالــی اســتانها هم منجر شده. او فعال نبودن مرکز تحقیقات محیط زیســت، کمبود امکانات شــدید در این مرکز و کمبود نیروی کارشناس محیط زیست در جزیره هرمز را عامل بیتوجهی بهحیاتوحشجزیرهمیداند. ■ ورودبهجزیره برایفرارازقانون «عیســی غواصــی» دیگــر فعــال محیــط

زیســت و اکوتوریســم هرمــز هــم در گفتوگــو بــا «ایــران» میگوید که آســیب حضــور بیضابطــه گردشــگران در هرمز دو بعد زیســت محیطی و فرهنگــی دارد. او میگوید:«جامعــه محلی معمــوالً اول استقبال میکند، بعد بیتفاوت میشود، ســپس واکنش نشــان میدهد و گردشگر گریز میشــود.» او از گردشــگرگریز شــدن هرمزیهــا خبــر میدهــد و میگویــد: «برخی از گردشــگران بــرای فرار از قوانین و محدودیتهــا بــه جزیــره میآینــد و بــا بومیهــا تعــارض فرهنگــی دارنــد.» او حضور بیشمار گردشگر روی کوه رسوبی جزیره را هم باعث تخریب محیط زیست آن میداند و میافزاید: «این کوهها نتایج فرســایش بــادی هســتند و شــکل خاص گرفتهاند، تردد گردشگر بکر بودن کوهها را از بین میبرد.» بهگفتــه «میثــم قاســمی» معــاون فنــی اســتان هرمزگان هیچ یک از جزایر استان بــرای پذیرایــی از گردشــگری ظرفیــت ســنجی نشــدهاند. او میگوید:«هیــچ مطالعــهای وجود نــدارد کــه یک منطقه چقدر باید گردشگر داشته باشد و چه نوع گردشــگری باید به این مناطــق بیاید.» او اعتقادداردکهبایدیکدستورالعملبرای طبیعت گــردی با همکاری دســتگاههای مختلف تنظیم شــود تا هم به معیشــت جامعــه محلی کمک شــود، هــم محیط زیستمنطقهحفظشود. قاســمی سگهای ولگرد را هم یکی دیگر از تهدیدهــای جبیرهای هرمــز میداند و میگویــد: «شــاید 20 ســال پیــش ما هیچ ســگی داخل جزیره نمیدیدیم اما امروز بــه یکــی از عوامل تهدیــد و مرگ جبیرها تبدیل شــدهاند.» او از تورهــای زندهگیری جبیرهــا توســط گردشــگران بــا همکاری محلیهاخبرمیدهدوآنرانتیجهحضور بیضابطه توریســت میداند. او شــلوغی جزیــره را باعــث به حاشــیه رفتن جبیرها میدانــد و میگویــد: «در نهایــت جبیرها بــه منطقــهای کــه پســماندها در آن دفن شده میروند.» البته فعاالن حوزه محیط زیســت اعتقــاد دارنــد شــورا و شــهرداری جزیرهدریکبیسلیقگیمحضزیستگاه جبیرها را به محل دفن زباله تبدیل کرده! با وجود این قاســمی مرگ جبیر جدید را بهدلیــل اســتفاده از آب فاضالب میداند و میگویــد: «معمــوالً بعــد از بارندگیها ایــن اتفــاق میافتــد.» او علفهــای تــازه رس جزیره را هم حاوی سمی میداند که میتواندبهمرگجبیرهایبیزبانجزیره منجرشود.