دگردیسی یورو در اروپا

پسازنشستدوروزهسراناتحادیهاروپادربروکسل،طرحمکرونبهتأییدرسید

در پی التهابهای اخیر در سراســر قاره اروپــا، روز جمعــه در پایان نشســت دو روزهای که با حضور رؤســای جمهوری کشــورهای عضو اتحادیه اروپا و ســران آن در بروکســل برگزار شد، توافقهایی بــر ســر ایجــاد اصالحاتــی در بودجــه منطقه یورو حاصل شد تا ساختار مالی آن دستخوش تغییراتی شود.

بــه گــزارش فایننشــال تایمــز، روز جمعــه رهبــران اروپایی توافــق کردند کــه مجموعــه اصالحاتــی را در منطقه یورو ایجاد کنند که طراحی نقشــههایی برای تخصیص بودجهای محدود برای واحد پول آن بخشــی از آن است. آنگال مــرکل صدراعظــم آلمــان اعــالم کرد کــه پــس از «مذاکراتــی مناقشــهانگیز» در نشســت ســران اروپایی در بروکسل، قــرار شــد اقداماتی صــورت بگیــرد که بودجــهای بــه منطقه یــورو اختصاص پیــدا کنــد و در شــرایط پــس از خــروج انگلیــس از ایــن اتحادیــه بــه کار گرفته شــود. بنا به گفته مرکل، این توافقنامه «بسته بسیار مناسبی برای هموار کردن مسیر تقویت قدرت اتحاد پولی اروپایی است». به درخواست رئیسجمهوری فرانســه صندوقــی ســرمایهگذاری بــا هــدف کمــک بــه کشــورهای فقیرتــر اتحادیه اروپا تشکیل شد اما هنوز میزان ســرمایه ایــن صنــدوق تعییــن نشــده است. این تصمیم در نتیجه معضالت اقتصــادی متعــدد منطقه یــورو مانند بیکاری، کسری بودجه، رکود و رشد کم اقتصادی اتخــاذ شــد. امانوئل مکرون نیــز کــه طــراح اصلــی ایــن اصالحات اســت، پــس از پایــان جلســه بــا تأییــد موافقت حاصل شــده گفــت، هدف از اعمــال آنها بهبــود رویکــرد اقتصادی اتحادیــه اروپاســت. اتحادیــه اروپــا بــا اعمال این اصالحات امیدوار اســت که بتوانــد در فضــای میان اعضــای خود، رقابت بیشتری ایجاد کند و تفاوتهای اقتصــادی میــان اعضایــش را کاهــش دهد. دولتهــای اتحادیه اروپــا درباره شــاخصهای اصلی بودجه باید تا ماه ژوئن تصمیم بگیرد.

مکــرون در نظــر دارد بــا اعمــال محدودیتهای تازه بر بودجه اتحادیه اروپا، منطقه یورو را که شــامل 19 کشور از 28 کشــور عضــو اتحادیــه اروپاســت تقویت کند؛ برای رسیدن به این هدف کشــورها بایــد در پروژههــای مشــترک شرکت و روی آنها سرمایهگذاری کنند. این در حالی است که برخی کشورهای شــمال منطقــه یــورو راهــکار هزینــه کردنهای مشــترک را نمیپســندند. با وجود این، مکرون برای به ثمر نشستن این اصالحات باید از نقشههای اصلی بلندپروازانــه خود دســت بکشــد. هنوز دربــاره میــزان بودجــه تصمیــم گرفته نشــده اســت و مکــرون گفــت: «برخی فکر میکنند این طرح غیرممکن است اما ما توانســتیم بــه توافق دســت پیدا کنیم.»

رئیسجمهوری فرانسه طی دوران تبلیغــات انتخاباتــیاش از تغییــرات بــزرگ در منابــع مالــی منطقــه یــورو صحبــت میکرد تــا بتوان اعتبــار مالی واحــد پــول یکســان منطقــه را افزایش داد و بــا شــوکهای مالــی روبهرو شــد. امــا ایــن طــرح او بــا بیتوجهــی آلمان و مخالفتهایــی از هلنــد مواجه شــد. هلنــد اعتقــاد داشــت کــه اجــرا کــردن طــرح مکــرون خــالف قواعــدی اســت کــه به موجب آن کشــورها باید در برابر وضعیــت مالــی خود مســئول باشــند. آنطور کــه میتوان پیشبینــی کرد، با تصویب اصالحات تازه میان کشورهای منطقــه یــورو اختالفهایــی صــورت میگیرد. ■ هشــدار اقتصاددانــان بــه بحــران اقتصادی اروپا

عصبانــی، ناامیــد، ناراضــی. در حالــی کــه گامهــای اصــالح بودجــه منطقــه یورو در نهایــت محافظهکاری و دقــت برداشــته میشــود، طوفــان خشــم و نارضایتی مردم سراســر اروپا را گرفتــه اســت. پس از آنکــه ترزا می، نخســتوزیر بریتانیــا، در درون حزب خود با مسائلی بر سر ادامه رهبریاش روبهرو شــد، انگلیس بیشــتر در دریای طوفانی برگزیت فرو رفت. فرانسه زیر پای تظاهرات جلیقــه زردها پنجمین هفتــه اعتراضهــا را نیز از ســر گذراند و خســارتهای مالــیای کــه از دل ایــن اعتراضهــا برجــای ماند، فشــار اقتصادی علیه این کشور را تشدید کرد و مجارستان نیز بهدلیل اصالحات در قانون کار که مردم آن را قانون بردگی میخوانند، عرصه اعتراضات مردمی شــده اســت. اقتصاددانــان میگوینــد بــا سیاســتهایی کــه طــی ســالهای اخیــر در چهارگوشــه این قــاره اعمال شدهاند، شــهروندان اروپایی از اوضاع اقتصــادی ناراضــی شــدهاند و روز بــه روز بــه میــزان نارضایتیشــان افزوده میشود.

تومــاس فرگوســن، اســتاد اقتصــاد دانشــگاه ماساچوســت در بوســتون بــه الجزیــره گفت: «مســأله این اســت کــه اگــر مــردم را بیــش از انــدازه تحت فشــار بگذاریــد، آنهــا شــورش خواهند کــرد.» جیمــز گالبریــث، اقتصــاددان دانشگاه تگزاس نیز که اخیراً از فرانسه بازگشــته اســت، ناآرامیهــای اخیــر را بــه سیاســتهایی مربــوط میدانــد که اقتصاد دو وجهی داشتهها - نداشتهها را ایجــاد کــرده اســت. او میافزایــد: «آنچــه امروزه ما میبینیم شورشــی از مردمی است که سالها و سالها تحت فشــار سیاســتهایی بودند کــه زندگی و کارشــان را تحت تأثیر خــود قرار داده بود و امنیت شغلیشــان را از بین برده بود.»

معموالً گفته میشود که انگیزههای ضدجهانــی شــدن و ضــد مهاجــرت، ســوخت موتور خــروج از اتحادیــه اروپا را فراهــم کــرده اســت. امــا تحقیقــات نشــان میدهــد کــه سیاســتهای ریاضتــی باعــث حرکــت تنــد انگلیس بــه ســمت برگزیت شــده اســت. تیمو فتــزر اســتاد اقتصــاد دانشــگاه وارویک دســت بــه تحقیقاتــی زده تــا بتوانــد بفهمد کاهــش برنامههای ســالمتی و درمانی اجتماعی تا چه اندازه بر مردم انگلیــس اثر گذاشــته تا در همهپرســی ســال ،2016 به خــروج از اتحادیــه اروپا رأی بدهند. ■ سیاست مالیاتی و بحران جلیقه زردها

مکــرون کــه ابتــکار عمــل اصــالح ســاختار مالی منطقه یورو را در دست گرفتــه بیــش از یــک مــاه اســت که در داخــل خــاک فرانســه بــا چالشهای متعددی دســت و پنجه نــرم میکند. سیاســتهایی کــه نارضایتــی عمومی فرانســه از اقتصــاد را تشــدید کــرده، همــان چیزی اســت که انگیــزه جلیقه زردهــا برای دســت زدن بــه تظاهرات شــده اســت. گالبریــث میگویــد: «تمــام خواســته جلیقــه زردهــا در ایــن خالصــه میشــود کــه بایــد میان شــهروندان ثروتمنــد فرانســه و طبقه کارگــر هماهنگــیای برقــرار شــود. مردم میخواهند فرانســه در خدمت اکثریت جمعیت خود باشد. خدمات باکیفیــت عمومــی، سیســتم حمــل و نقل مناســب، مــدارس باکیفیــت ...و در اختیــار تمــام مــردم باشــد. در آن صورت اســت که مردم حاضر هستند مالیات بیشتری بدهند چون همهچیز عادالنه است.»

ســلیا بلین یکی از محققان مؤسسه بروکینگز نیز به الجزیره گفت: «جنبش جلیقــه زردهــا، یک جنبــش اجتماعی عدالتجو اســت. آنها میگویند کســی بایــد مالیــات بیشــتری بدهــد کــه از خدمــات و رفــاه بیشــتری در جامعــه برخــوردار اســت. کارگــری کــه در خرج خانــه و زندگــیاش بــا مشــکل روبــهرو است چگونه میتواند مالیات بیشتری به دولت بدهد؟»