امضای رئیس امریکایی FATF برای مهلت 4 ماهه به ایران
گروه ویژه اقدام مالی تعلیق ایران از لیست سیاه را تمدید کرد
باالخــره دیــروز از پاریــس یــک خبــر خــوب برای ایران رســید؛ FATF برای یــک مهلــت 4 ماهــه دیگر ایــران را از فهرســت کشــورهای غیرهمــکار خود تعلیق کرد. در روزهایی که بالتکلیفی و اختالف بر ســر لوایــح پالرمو و CFT در ایــران هفتههاســت در ســر خــط خبرهای سیاســی و اقتصــادی جوالن میدهــد، امیــدواری 4 ماهــه تمدیــد تعلیــق ایران میتوانــد آرامشبخش باشــد. هر چــــــــند آرامشــی برای تنها 4 ماه. گــروه ویژه اقدام مالی موســوم بــه FATF دیــروز اعــالم کــرد کــه تــا ژوئــن ۲019 مصادف بــا تیرماه 98 به کشورمان مهلت میدهد تا انتظارات ایــن کارگروه را برآورده کند؛ انتظاراتی که برآورده کردن آن چند ماهی است کــه در فرآیندهــای بررســی مجمــع تشــخیص مصلحــت نظام گیــر کرده است. ■ تعلیق گالیهآمیز ایران توسط FATF
FATF در بیانیه دیروز خود درباره کشــورمان ابتــدا از اقداماتــی کــه طــی مدت قبلی در ایران مطابق انتظارات ایــن کارگــروه صــورت گرفتــه، تشــکر کرده اســت اما در ادامه آن با تأکید بر اینکه «هنوز مواردی هست که تکمیل نشــده»، آورده اســت کــه انتظــار دارد ایــران بســرعت در مســیر اصالحــات مــورد نظر ایــن کارگــروه گام بــردارد. FATF در قســمت دیگــری از بیانیــه خــود تأکید کــرده تا زمانی کــه قوانین الزم بــرای رعایت اســتانداردهای این گــروه در ایران تصویب نشــود، نگرانی از «خطــر تأمیــن مالــی تروریســم بــا منشــأ ایران و خطری کــه این موضوع متوجــه سیســتم مالــی بینالمللــی میکنــد» باقی میماند. اما مهمترین بخــش از بیانیــه دیــروز ایــن کارگــروه درباره کشورمان که میتواند تصویری احتمالــی از آینــده مناســبات ایــران بــا FATF را روشــن کنــد، بــه بخشــی در بیانیــه مذکــور مربــوط میشــود کــه میگویــد: «اگــر ایــران تــا ژوئــن ۲019 بــا وضــع قوانینــی بــه تصویــب باقیمانــده اســتانداردهای ایــن گــروه اقــدام نکنــد، در آن صــورت FATF درخواســت افزایــش بازرســیهای نظارتــی از نهادهــای مالــی مســتقر در ایــران و بخشهــا و ســازمانهای تابعــه را خواهد کــرد.» بعیــدی نژاد، ســفیر ایران در لنــدن در توئیتی که به نظــر میرســید محتــوای آن ناظــر به همین بخش از بیانیه یاد شــده باشد، نوشــت: «اجــالس FATF چهــار مــاه دیگــر به ایــران برای تکمیــل مقررات ملی فرصــت داد، در غیر این صورت نمایندگیهــا و شــعبات مؤسســات مالــی در ایــران از خردادمــاه 1398 تحــت نظارتهای خاص اضافی قرار خواهند گرفت.» امــا این نظارتهای خــاص و اضافی چه خواهند بود و بند مورد اشاره در بیانیه اخیر FATF ناظر به چه موضوعی است؟ ■ یکاولتیماتومبرایایران
بــه نظــر میرســد بخش یاد شــده از بیانیــه اخیر FATF ناظــر به توصیه شــماره 19 ایــن کارگــروه از مجمــوع توصیههــای 40 گانــه آن باشــد. توصیهای که عنوان آن در متن تدوین شده توسط این کارگروه «کشورهای با ریســک باال» عنوان شده است. در این توصیه آمــده است:«مؤسســات مالی بایــد ملــزم شــوند در روابــط کاری و معامله با اشخاص حقیقی و حقوقی و مؤسسات مالی کشورهایی که توسط گروه ویژه )FATF( مشخص شدهاند، تدابیــر مربــوط بــه شناســایی کافــی مشتریان را به نحو شــدیدتری اعمال کننــد. تدابیــر بایــد مؤثر و متناســب با ریســکهای موجــود باشــند.» توصیه شــماره 19 کارگــروه FATF میافزاید: «در صــورت درخواســت گــروه ویــژه، کشــورها بایــد بتواننــد اقدامــات متقابل متناســبی را به اجــرا بگذارند. همچنیــن، کشــورها بایــد بتوانند جدا از هــر گونــه درخواســت گــروه ویــژه، اقدامات متقابل را به عمل آورند. این گونه اقدامات باید مؤثر و متناســب با ریسکهای موجود باشد.» با توجه به متن بیانیه اخیــر ،FATF متن توصیه شــماره 19 ایــن کارگروه و تفســیری که ســفیر ایران در لنــدن از بیانیه FATF ناظــر بــه اعمــال نظارتهــای خاص اضافــی ارائه کرده شــاید بتــوان بیانیه دیــروز را بــه نوعی یــک «اولتیماتوم»
بــه ایــران بــرای بــرآوردن انتظــارات FATF در قالــب لوایــح چهارگانــه نیز تفســیر کــرد. ســخنان دیــروز مارشــال بیلینگزلی، معاون وزیر دارایی امریکا در نشســت خبــریاش در حاشــیه نشســت اخیر FATF البتــه قدری این اولتیماتــوم را روشــنتر بیــان کــرده اســت. مارشــال بیلینگزلــی کــه هــم اکنون رئیس دورهای FATF اســت در این ســخنان تأکیــد کرده که اگــر ایران تــا موعــد ژوئــن ۲019 یــا همــان اول تیــر 98 انتظــارات FATF را بــرآورده نکند، بــه صورت خــودکار در معرض تدابیــر جدیــدی علیــه فعالیتهــای بینالمللــی بانکهــا و مؤسســات مالیاش قرار خواهد گرفت. ■ اعالمخوشنودیبانکمرکزی
دیــروز ســاعاتی پــس از پایــان اجــالس ،FATF بانــک مرکــزی
ایــران بــه تصمیــم ایــن کارگــروه بــرای تعلیــق کشــورمان از لیســت کشــورهای غیرهمــکار واکنش نشــان داد. روابــط عمومــی بانــک مرکــزی ضمــن تقدیــر از نهادهــای تصمیــم گیر کشــورمان که با تصویب دوالیحه اصــالح قوانیــن مربــوط به مبــارزه با پولشــویی و مبــارزه بــا تأمیــن مالــی تروریســم، زمینــه تمدیــد مجــدد تعلیــق اقــدام تقابلــی علیــه ایــران را موجــب شــدند،از تصمیــم گــروه ویژه اقــدام مالی FATF( ) اســتقبال کــرد. روابــط عمومــی بانــک مرکزی همچنیــن ابــراز امیــدواری کــرد دو الیحــه باقیمانــده نیــز هرچــه زودتــر تعیین تکلیف شــود. روابــط عمومی بانــک مرکــزی همچنیــن اعــالم کرد بــا اینکــه ابــزار اعــالم شــده از طــرف ســه کشــور اروپایــی بــرای تجــارت و کانــال مالــی بــا ایــران بســیار کمتر از تعهــد اروپاییهــا بــرای جلوگیــری از شکســت برجام میباشد، لیکن برای نشــان دادن تعامــل بــزودی شــرکت متناظر با آن را که در جریان تأســیس میباشــد، جهت شــروع همــکاری با اروپا معرفی میکند. ■ همچناندرانتظارتصمیممجمع
در پایــان اجــالس اخیــر کار گــروه ویــژه مالــی ،FATF مــوارد مــورد درخواســت از کشــورمان از 9 مــورد 4 مــاه گذشــته در اجالس مهرمــاه به 7 مــورد در اجــالس اخیــر ایــن کارگــروه کاهــش پیــدا کــرده اما همچنــان یکی از ایــن خواســتهها بحــث پذیــرش کنوانســیونهای پالرمو و CFT توســط کشــورمان اســت. کنوانســیونهایی که لوایــح ناظــر بــه آن از حــدود دو مــاه قبــل در مجمــع تشــخیص مصلحت نظــام در انتظــار رســیدگی و تعییــن تکلیف قــرار دارنــد و هنوز سرنوشــت آنهــا مشــخص نیســت. حــاال بــاز هم بــا ایــن ترتیــب چشــمها بــه ســمت اعضــای این مجمع برگشــته تــا اینکه آنهــا در چهــار مــاه پیــش رو از مهلت دوبــاره داده شــده بــه ایــران چگونــه بهره خواهند گرفــت؟ چهار ماهی که دولت، نظام بانکی و بخش عمدهای از اقتصاددانــان امیدوار هســتند پایان آن به معنای آغاز دوره خروج دائمی ایران از لیســت کشــورهای غیرهمکار FATF باشد.