دیپلماسی بانکی در خدمت منافع ملی

مــا جــــــــــر ا ی اســتیضاح وزیــر امــور خارجــه بــا مخالفت رئیس جمهــوری پایان یافــت. همزمان ســردار سلیمانی فرمانــده ســپاه قدس هم پیامی بــرای محمدجــواد ظریــف منتشــر کــرد. متن نامه مخالفت روحانی و پیام ســردار سلیمانی یک وجه مشــترک داشت و آن اهمیت « دیپلماسی» بود. محور اساسی دیپلماسیمرتبطبامناسباتبینالمللی دولتهاســت و در ایــن میــان مناســبات سیاســی پــر رنگتر اســت. با این حــال در دورهجدیدنمیتواندیپلماسیرامحدود ومحصوردرحوزهسیاستیعنیمراودات سیاســی بین دولتهــا خالصه کــرد. این مهمهممعطوفبهتغییراتیاستکهدر مؤلفههای قدرت در جهان پیدا شده و در کنار تعریفها و برداشــتهایی که عمدتاً ناظربرمؤلفههایمرتبطباقدرتسخت بود، ویژگیهای جدید با مشــخصات نرم هم خود را بر مناسبات بینالمللی حاکم کرده اســت. از همین منظر است که دیگر نمیتــوان در کنــار دیپلماســی مرســوم یا دیپلماســی رســمی و سیاســی، به شقوق دیگر آن همچــون دیپلماســی فرهنگی، ورزشی، اقتصادی و حتی بانکی بی توجه بود. این وجــوه در حقیقت تکمیل کننده یکدیگرهستندوچهبسادولتهاهرکدام در بخشــی یا بخشهایــی از ایــن حوزهها قدرتیاامتیازنسبیبیشتریداشتهباشند که با بهرهبرداری از آن وجه، دیگر وجوه را نیز مدد رسانند. به تعبیر دیگر همانگونه که نمیتوان حکم به بی نیازی از مراودات سیاســی با دنیای پیرامون داد، دیگر نمی توانادعایبینیازیبهمراوداتفرهنگی واقتصادیهمداشت. اگــر به گفتــه رئیــس جمهــوری نمیتوان دور کشــور دیوار کشــید، این دیوار نکشیدن محــدود و معطوف به ارتباطات سیاســی نیســت بلکــه اداره کشــور و اســتفاده از ظرفیتهایمختلفداخلیوبینالمللی برای تأمین بیشتر منافع ملی و بخصوص حضور و تأثیر گذاری در عرصه بینالملل باغفلتازدیپلماسیاقتصادیهممیسر نیســت یا حداقل اگر هم باشــد همــراه با هزینه دادنهای بسیار است. در چارچوب همیــن واقع بینیها و البتــه نیازهای ملی اســت که دولت 4 الیحه را تقدیم مجلس کرده و منتخبان مردم در مجلس شــورای اســالمی هم مهر تصویــب بــر آن زدهاند. حال مجمع تشــخیص مصلحــت نظام بررســی دو الیحــه پالرمو (الحــاق ایران به کنوانســیون بینالمللی مقابله بــا جرایم ســازمان یافتــه فــرا ملــی) و ســی اف تــی (الحــاق ایــران به کنوانســیون بینالمللی مقابلهباتأمینمالیتروریسم)رادردست بررســی دارد که به درازا هم کشــیده است. این لوایح هم مانند بسیاری از موضوعات دیگــر دســتخوش نگاههــا و ارزیابیهــای سیاســی و جناحــی شــده و اظهــار نظرهــا و تحلیلهــای متخصصــان کمتــر دیده و شنیده شده اســت. انتظار میرود اعضای مجمع بی توجه به اعمال فشارها و گاهی تهدیدها، واقعیتهای کشــور و مناسبات موجودحاکمبرارتباطاتبینالمللیاعم از سیاســی و اقتصــادی و بانکــی را مدنظر قرار دهند و بخصوص توجه داشته باشند در صــورت رد ایــن لوایــح آیــا راهکارهــا و جایگزینهایــی وجــود دارد کــه بــه کشــور آســیبی وارد نشــود؟ مجمــع تشــخیص مصلحــت چنانکــه فلســفه وجــودی آن اقتضامیکند،محلمصلحتسنجیهای ملــی اســت و انتظــار مــیرود شــعارها و هیجانهای مرســوم حوزه سیاست در آن ورودینداشتهباشد.یادآوریایننکتههم خالی از لطف نیســت که شــقوق مختلف دیپلماســی همــان گونــه کــه اشــاره رفت تکمیل کننده همدیگر هســتند و چه بســا تعللوبیتوجهیدردیپلماسیاقتصادی و بانکی تأثیرات ســوء خود بر دیگر شقوق وازجملهسیاسیرانیزدربرداشتهباشد.