فیلمسرتاسرمخالفهم مشکلسازنیست
در گفتوگوی ابراهیم داروغهزاده با «ایران» مطرح شد
پس از ســالها فعالیت بهعنوان مدیــر فرهنگی خرداد ماه ســال 96 با حکم محمد مهدی حیدریان، رئیس وقت سازمان سینمایی بهعنوان معاون ارزشیابی و نظارت معرفی شــد. شــهریورماه همان ســال وقتی خبر انتصاب داروغهزاده بهعنوان دبیر جشــنواره فیلم فجر منتشر شد میشــد حدس زد که با این حضور قرار است مشکل ممیــزی فیلمهــا در همان حلقــه ورودی اولیه بــه اکران حل شــود. تجربــه برگزاری دوره ســی و ششــم جشــنواره، دریافت پروانــه نمایش کمدردســر و اکــران عمومی بدون مشــکل فیلمها طی ســال 96 ، راســتی این حدس و گمانها را آزمود و امسال نیز او با عنوان دبیری، ســی و هفتمین جشــنواره فیلم فجــر را مدیریت کرد. ابراهیم داروغهزاده ســال گذشــته در شــرایطی ســکان دبیری جشــنواره را در دســت گرفت کــه هزینــه 41میلیاردی جشــنواره دوره پیــش از او بحــث داغ مطبوعات بــود. او که توانســت در اولین دوره دبیریاش رشد صعودی هزینهها را سرشکن کرده و به کمتر از نصــف این میزان کاهش دهــد در حالی دوره دوم دبیریاش را بــه پایان برد که باز هم هزینههای جشــنواره سی و ششم خبرساز شــد. با اعالم هزینهکرد جشنواره سال گذشــته برخی رســانهها از دســتمزد صد میلیونی او برای اولین دوره دبیریاش خبر دادند؛ خبــری که اگر چه با اعالم آمــار و ریزپرداختها تکذیب شــد اما داروغهزاده میگوید که با توجه به مشکالت و سختی کار این سمت، پرداخت چنین دستمزدی چندان هم غیرمعقول نیست. به این بهانه با او درباره ارزیابی کلی جشنواره و مسیر دشوار رفع توقیف فیلمها به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میخوانید:
با اعالم کم دردسر و بیحاشیه فیلمهای حاضــر در جشــنواره (بجــز اعتراضــات محســن امیریوســفی بــرای راه نیافتــن فیلم «آشــغالهای دوست داشــتنی» در نشســت خبری) انتظار این بــود که یکی از آرامترین دورهها را تجربه کنیم و همه چیز طبــق روال نظم، بدون دردســر و حاشــیه پیش برود؛ اما جشــنواره فیلم فجر امسال شــروع پر ســروصدایی داشــت. در مراسم افتتاحیــه ماجــرای ابهــام در تــک خوانی زن و شــائبههای ایجاد شــده توسط برخی رســانهها که بالفاصله با واکنش حاضران در مراسم و رد این خبر همراه بود و از سوی دیگر هجمــه یک رســانه به آییــن تقدیر از فاطمــه معتمدآریــا و صحبتهایــش در این مراسم که دفاعیه اهالی سینما را در پی داشــت. عالوه بر یادداشــت کوتاهتان در آن ایام، پســت اینســتاگرامی اخیر شما از دیدار پراحساس این بازیگر با همسر شهید منوچهر مدقق نشــان میدهــد این ماجرا همچنان در پس ذهن شما پررنگ است. همه میدانند که خانــم معتمدآریا یکی از زنــان شایســته ســینمای ایــران پــس از انقــاب هســتند. پیش از ایــن باید برنامه بزرگداشــتی بــرای ایشــان برگزار میشــد کــه برحســب وظیفــه انجــام ایــن کار بــه مــا رســید. در ارتبــاط بــا صحبتهایی که روی ســن مطــرح شــد، بــه هــر حــال این امــر در ســینمای دنیــا هــم رایــج اســت کــه ســینماگران از فرصتــی کــه در ایــن مراســمها بــه دســت میآورند، اســتفاده کــرده و انتقاداتشــان را مطــرح کننــد. مــا هــم نبایــد نگــران باشــیم. جمهوری اسامی ایران آنقدر ثبات و اقتدار دارد که شنوا و پذیرای این دست انتقادات باشد.
بجــز مراســم افتتاحیــه اولیــن روز
جشــنواره هــم پرحادثــه بــود. از یک ســو آمــاده نبودن نســخه نهایــی نمایش فیلم «تختــی» و بــه تعویق افتــادن نمایش آن در کاخ رسانه و از ســوی دیگر عدم نمایش فیلم «متری شــیش و نیم» در ســینماهای مردمــی ایــن انتقــاد را بــه همراه داشــت کــه چــرا برگزارکننــدگان به ضــرب االجل جشنواره بیتفاوت هســتند و نسخه کامل فیلمها به دستشان نرسیده است. نمایــش «متــری شــیش و نیــم» در ســینماهای مردمــی یــک روز دیرتــر آغاز شــد بــه ایــن دلیــل کــه صاحبــان فیلــم دیســیپی را دیرتــر تحویــل دادنــد. یک راهحــل ایــن بــود کــه فیلــم را از بخــش مســابقه حذف کنیم اما چــون اکرانهای مردمی فرصــت جبران و تکرار داشــت و مطمئــن بودیم کــه فیلم آمــاده نمایش اســت بــه خاطــر ارزشــی کــه بــرای فیلم قائــل بودیــم کمــک کردیــم تــا فیلــم در جشــنواره بماند و ترجیــح دادیم فیلم را بــرای بخــش مســابقه حفظ کنیــم، همه جشــنوارههای دنیــا هــم ســعی میکننــد بهتریــن فیلمهــا را در بخــش مســابقه و جشــنواره داشــته باشــند. فیلــم «تختی» هــم به خاطر مشــکلی کــه در بخش فنی و البراتوار داشــت با یکی دو ساعت تأخیر بــرای نمایش در ســینمای رســانه رســید کــه بــا هماهنگــی دبیرخانــه و تهیهکننده فیلم «معکوس» فقط سانس نمایشها جابهجــا شــد و از روز دوم همه نمایشها طبق برنامهریزی پیش رفت.
اما جنس واکنش اعتراضی عوامل فیلم «متری شــیش و نیــم» در فضــای مجازی و حتــی صحبتهای ســعید روســتایی در مراســم اختتامیه گویای این واقعیت بود کــه فشــار و ممانعــت برخی نهادهــا مانع
نمایش یا حتی ممیزی فیلم بوده است. ما همان نسخهای را که به دبیرخانه ارائه شده بود در جشنواره نمایش دادیم. این فیلــم با همــکاری نیــروی انتظامی تولید شده و احتماالً خودشــان در قرارهایی که با نیــروی انتظامی داشــتند گفتوگوها و ماحظاتی را داشــتند اما برای جشــنواره همــان نســخهای که برای هیــأت انتخاب آمــد پذیرفتــه شــد و بــه نمایــش درآمد. ارشاد مسأله و مشکلی با فیلم نداشت.
امســال هــم تمــام فیلمهایــی کــه در جشنواره به نمایش درآمدند، بهطور حتم پروانه نمایش میگیرند؟
بلــه. ســال گذشــته هــم تمــام فیلمهای حاضــر در جشــنواره پروانــه نمایــش اکــران عمومــی گرفتند، امســال هم همه فیلمهــا پروانــه نمایش خواهنــد گرفت. از نظــر مــا همه فیلمهــا قابلیــت گرفتن پروانــه نمایــش دارند و مشــکل نخواهند داشــت. ممکــن اســت برخــی از فیلمها اصاحــات جزئــی داشــته باشــند، برخی از تهیهکننــدگان بعد از پایان جشــنواره و دریافت بازخــورد مخاطبان، تغییراتی را اعمال میکنند.
این اصالحات از سوی صاحبان فیلمها خودخواســته اســت یــا حاصــل اعمــال همین فشارها و دلواپسیها؟
برخــی از تغییــرات طبیعتــاً بــا توجــه به بازخوردها خودخواسته است اما طبیعی اســت که شــورای پروانه نمایش، فیلمها را بازبینــی کنــد و پروانــه نمایــش طبــق قانون صادر شود. شــورای پروانه نمایش هم مســتقل عمــل میکند و تحــت تأثیر فشارهای بیرونی نخواهد بود.
پیــش از ایــن اعــالم کردیــد از روز آغــاز بــه کار هیــأت انتخــاب تــا یک هفتــه پس از افتتاحیــه و اعــالم نتایــج نهایــی، دبیــر جشــنواره بــه لحــاظ انتظــارات و توقعات مختلف گروهها و نهادهــای درون و خارج سینما تحت شدیدترین فشارهای جسمی و روحی اســت. این توقعــات و انتظارات غیرواقعی و به تعبیر دیگر سهمخواهیها چطور طی این ســالها در جشنواره ایجاد شــده؟ حاصــل باجدهــی دبیــران دوره گذشــته است؟ شــما چقدر برای این مهم جنگیدید و چه مشکالتی داشتید؟ بخــش مهم فشــارها و اعمــال نفوذها به دلیل اهمیت و تأثیری است که سینما در جامعه دارد. ســینما در این سالها چون رشد و توسعه یافته برای همه مهم شده، وقتی امری برای همه مهم میشود همه عاقهمندنــد راجــع بــه آن اظهارنظــر یا اعمالنظــر کننــد، از نماینــدگان محتــرم مجلــس، مســئوالن قــوای مختلــف و مدیــران دولتــی بخشهــای مختلــف دوســت دارند در ایــن پدیــدهای که برای همــه مردم جذاب اســت نقش بیشــتری داشــته باشــند؛ امــا محدوده اعمــال نظر آنها بستگی دارد به اینکه وزارت فرهنگ و ارشــاد تا چه میزان بتواند اســتقالش را حفظ کند، بستگی دارد به این که سازمان ســینمایی و در ایــن مــورد دبیر جشــنواره چقدر بتوانند این پدیده مهم را به شــکل ســامت و حرفهای از این مســیر پردشوار عبــور دهنــد. در ایــن دو ســال مــا ســعی کردیــم با احترام به نظرات تمام کســانی کــه ســینما و موضــوع و محتــوای فیلمها برایشــان مهم اســت، از استقال سازمان سینمایی، دبیرخانه جشــنواره فیلم فجر و بخصوص هیــأت داوران صیانت کنیم. بخصــوص امســال نگذاشــتیم ازهیــچ کســی کوچکتریــن فشــاری بــه هیــأت داوران وارد شــود و در کمــال صحــت، فیلمهــا داوری شــوند.همه نهادهــا بایــد بپذیرنــد که مســئول محتــوا و مضمون و ساختار ســینما، سازمان سینمایی است و نمایندگی این مســئولیت به این سازمان ســپرده شــده اســت. پس باید اختیــاردار سازمان سینمایی باشد و البته وظیفهاش را هم به شکل حرفهای انجام دهد.
بــا توجــه بــه همیــن فشــارها کــه ناگفته پیداســت چــه مســئولیت ســنگینی روی دوش دبیر جشنواره است، عجیب نیست دبیر جشــنواره فیلــم فجــر حقالزحمهای بابــت آن دریافــت نکنــد. هفتــه گذشــته اعالم هزینههای سیوششــمین جشــنواره فیلم فجــر و اختصاص یک میلیــارد برای برگزارکننــدگان جشــنواره خبرســاز شــد و حتــی یکــی از رســانهها از دســتمزد صــد میلیــون تومانی برای شــما به عنــوان دبیر جشنواره خبر داد. به دنبال این حواشی اما وقتی ریزهزینهها اعالم شــد مشــخص شد که دبیر جشــنواره هیچ دستمزدی ندارد. با وجود این همه فشــار چطور دبیر جشنواره دستمزدی ندارد؟ (خنده) من فقط ســال گذشــته دســتمزد نگرفتــم امســال اگــر رئیــس ســازمان سینمایی دســتمزدی درنظر بگیرد حتماً قبــول میکنــم. میــزان آن هــم بــه نظــر رئیس ســازمان ســینمایی بســتگی دارد، مــن که نمیتوانــم برای خودم دســتمزد مقــرر کنــم. ســال گذشــته هزینههــای بــاالی جشــنواره در دورههــای قبل ســر و صــدای زیــادی به پا کرد. ســال 95 حدود 14 میلیارد هزینه صرف جشــنواره ســی و پنجم شــده بود. همزمان با این که حکم دبیــری جشــنواره سیوششــم را تحویــل گرفتــم خیلی از رســانهها راجــع به نحوه مدیریت هزینههای جشنواره از من سؤال کردند و توقع و خواسته سازمان سینمایی هم رســاندن این هزینهها به میزان قابل قبــول بود. مــن بــرای مدیریــت هزینهها و بــرای ایــن کــه بــه همــه اطرافیــان ایــن پالــس را بدهم که باید هزینهها را کاهش بدهیــم در قدم اول داوطلبانه از دریافت دســتمزد اســتنکاف کــردم و بالطبع همه مدیــران و همــکاران مــن کمــک و تاش کردنــد تــا هزینههــا کاهــش پیدا کنــد. در نهایــت ایــن کــه از 14 میلیــارد تومــان جشــنواره ســی و پنجــم به هزینــه کمتر از 5 میلیــارد تومــان در دوره سیوششــم رسیدیم. در حقیقت یک کار جهادی بود، میخواستیم روند سیر صعودی افزایش هزینــه در جشــنواره شکســته و هزینههــا منطقــی شــود. یکــی از دبیران جشــنواره به درســتی میگفت ســختترین شــغل در جمهــوری اســامی دبیــری جشــنواره فیلــم فجر اســت. واقعیت این اســت که بــا ایــن دشــواریها و شــرایط ســخت اگر بخواهند دســتمزدی برای دبیر جشنواره لحــاظ کنند طبیعتــاً همــان رقمهایی که خبرگزاریها میگفتند شــاید غیرمنطقی نباشد.
بــا توجــه بــه تــالش شــما بــرای کاهش هزینههــا چــرا پردیــس ملــت را انتخــاب کردید؟ طبق گفتــه خودتان پردیس ملت تنها جایی اســت کــه جشــنواره بابت آن هزینــه میکنــد و حتــی یکــی از مگامالها حاضر بوده بــرای برگزاری جشــنواره پول هــم پرداخت کند یــا برج میــالد که بدون دریافت هزینه تقاضای میزبانی داشــت. در چنیــن شــرایطی پردیــس ملــت که در دوره قبــل در آزمــون برگــزاری جشــنواره موفق نبــود و حتــی در نظرســنجی اهالی رســانه نمــره قبولی نگرفــت چــرا دوباره بــه عنــوان ســینمای رســانه انتخاب شــد. اگــر مــالک کیفیت ســالن نمایش اســت ســالنهای نمایــش پردیــس چارســو هم به لحاظ کیفــی برابری میکنــد. چه امتیاز ویژهای باعث شد از مشــکالت پارکینگ و نقلیه و اینترنت ...و چشمپوشی کنید؟ مهمتریــن اصــل بــرای انتخــاب ســالن نمایــش بــرای اهالــی رســانه بــه نظــر مــن کیفیــت نمایــش فیلــم اســت. هــم تهیهکنندههــا و هــم کارگردانــان ســینما توقــع دارنــد کــه فیلمشــان بــه لحــاظ صــدا و تصویــر بــا بهتریــن کیفیــت در ســالن حرفهای بــه نمایــش دربیاید. این خواســته خود اهالی رسانه هم هست. در پردیسهایــی که نام بردید بهترین گزینه به لحاظ کیفیت پردیس ســینمایی ملت است؛ هم به لحاظ سالنسازی استاندارد اســت، هــم کیفیــت صــدا درجــه یــک اســت و هم مجهــز به نمایش بــا کیفیت D-Cinema در همــه سالنهاســت. ضمــن این که 4 ســالن باکیفیت مســاوی دارد. در چارســو ظرفیــت ســالنها یکــی نیست و فقط یکی دو سالن D-Cinema اســت. وقتــی جمعیتــی همســان بــه جشــنواره میآینــد توقــع ایــن اســت کــه امکانــات همســان دراختیارشــان قــرار دهیم. بحــث صدا و کیفیــت تصویر رکن اصلی در سینماســت و بقیه مســائل باید در خدمت این اصل باشد. ما نمیتوانیم جایــی را انتخاب کنیم که امکانات رفاهی آن درجــه یــک باشــد ولــی اصــل قضیــه که سینماســت مشــکل داشــته باشــد. در نظرسنجی هم که اشاره کردید مدنظر ما دریافت نظرات اهالی رسانه در خصوص بخشهــای مختلف پردیــس ملت برای برطرف کردن مشکات آن بود، بیشترین شــکایات مربوط بــه پارکینــگ و اینترنت بــود کــه ســعی کردیــم نســبت بــه ســال گذشــته بخش زیــادی از این مشــکات را حل کنیم.
نمیشد این هزینه را صرف مجهز کردن مث ًال سالنی مثل برج میالد کرد؟
ســالن برج میاد ســالن همایش اســت و نه سینما. ســالهای گذشته هم خودمان تجهیــزات D-Cinema را بــه این ســالن اختصــاص میدادیــم. در بــرج میــاد فاکتورهای رفاهی خیلی بیشــتر است اما به اعتقاد من در جشــنوارهای که مختص سینماست بحث سینما و کیفیت نمایش مهمتر از فاکتور رفاهی است.
یکی از بخشهای پرحاشــیه جشــنواره فیلــم فجــر در ســالهای اخیــر جلســات پرسش و پاسخ اســت. اگر چه توقع برخی از اهالی سینما از جلســات پرسش و پاسخ و تبدیل شــدن آن به جلســه نقد و بررســی کارشناســانه اشــتباه اســت امــا از ســوی دیگــر برخی ســؤاالت مطرح شــده در این نشســت هم مــورد اعتراض اهالی رســانه است و گویا این نشســتها اهمیت خود را از دســت داده اســت. با مکتــوب کردن ســؤاالت انتظــار این بــود که پرســشهای مطرح شده شکل و شــمایل بهتری بگیرند البتــه نه بــه این معنــا که ســؤاالت ممیزی شــوند، حداقل از سؤاالت کلیشهای فاکتور بگیریــد اما چنیــن اختیاری بــه مجریان و ادارهکنندگان نشست داده نشد. اگرچه ادبیات برخی ســینماگران نســبت به ســؤالهای خبرنگاران درست نبود اما افزایــش کیفیــت نشســتهای پرســش و پاسخ مسألهای اســت که بین خود اهالی رسانه باید بهعنوان دغدغه درنظر گرفته شــود و خودشــان راهحــل ارائــه بدهنــد. وظیفــه مــا ایــن بــود کــه بهترین شــرایط ممکــن را ایجــاد کنیم و یکــی از راهکارها هم ایــن بود که ســؤالها مکتــوب مطرح شــود ولــی مــا نمیتوانیم جای رســانهها تصمیــم بگیریــم کــه چــه ســؤالی مطرح شود یا نشود. باید خود اهالی رسانه کمک کننــد تا در طول ســال این فرهنگســازی اتفــاق بیفتــد و هــر ســال نشســتهای پرســش و پاســخ جشــنواره را باکیفیتتــر برگزار کنیم. ضمن اینکه موضوع نشست پرســش و پاســخ بــا نقــد متفــاوت اســت فضای جشــنواره فضای تبلیــغ و معرفی فیلــم اســت و جــای مناســبی بــرای نقــد نیســت، در شرایطی که متأسفانه اصاً به این بخــش توجه نمیشــود، حتی برنامه تلویزیونــی کــه هر شــب در دل جشــنواره تهیه و تولید میشــود هم علیه فیلمهای سینمایی و جشنواره است.
از ابهامــات دو دوره اخیر جشــنواره، کم شــدن هر روزه یکســری از فیلمهــا از نتایج آرای مردمــی اســت. اگــر رأیگیــری برای همــه فیلمها تا پایان جشــنواره ادامه دارد چطور هر روز یک فیلم کم میشــود؟ آرای فیلمهــا در روزهــای بعد چگونه محاســبه میشود؟ هر روز تمام فیلمها اکران میشود و همه آرا، اینترنتــی اخــذ میشــود و بــر اســاس ضریبها امتیازشــان محاســبه میشــود. بــرای اعــام نتایج یــک راه این اســت که فقــط روز آخــر فیلم برتر را اعــام کنیم و راه دوم هم همان روشی است که اعمال میشــود یعنــی فیلمهــای بــاالی جدول اعام میشوند.
با این نوع اعالم این تصور پیش میآید کــه مابقــی فیلمها بــه خاطــر آرای کمتر از گردونه رقابت خارج شدهاند.
در روز اول اعــام آرا هــم 10 فیلــم بــاالی جــدول اعــام میشــود و این بــدان معنا نیســت که 22 فیلم دیگر حذف شــدهاند. در حقیقــت برترینهــا اعــام میشــود و بتدریــج این جدول کوچکتر میشــود. اگر رتبــه فیلمی باالتر بیاید و در صدر جدول قرار گیرد، نامش اعام میشود.
به هر حال اعالم ســه چهار فیلم فضای تبلیغاتی بــرای آنها میســازد و مخاطبان
بیشتری برای دیدن آنها ترغیب میشوند که این در فروش فوقالعاده تأثیر دارد. بلــه، ایــن اتفــاق در رســیدن بــه ســانس فوقالعاده فیلمها تأثیر دارد اما ســانس فوقالعاده در رأیگیری لحاظ نمیشــود و فقــط مخاطبانــی کــه در پیشفــروش بلیت خریدهاند امکان نظردهی دارند.
در ایامی که بر مسند معاونت ارزشیابی و نظارت نشســتید از برطرف شدن مشکل اکران 5 فیلم خبر دادیــد که همه آنها بجز «خانــه پدری» اکران شــد البتــه فیلمهای دیگری چون «زادبوم» و «دلم میخواد» هــم رفــع توقیف شــدند. برداشــتن موانع اکران این فیلمها چقدر سخت بود؟ (خنده و مکث) خیلی ســخت. بخشی از نهادهای نظارتی بیش از حد نگران شده بودند یا به تعبیر دیگر بخشــی از ســینما بیــش از حــد آنهــا را نگران کــرده بود. در ســینما طیفهــای مختلــف داریــم و هر فیلــم موافقــان و مخالفــان بســیار دارد. امــا در جامعــه ســینمایی و رســانههای ســینمایی برخــی افــراد اگــر مخالف یک فیلم باشند سعی میکنند دیگرا ِن خارج از ســینما را نســبت بــه اکــران آن نگــران کنند و متأســفانه این نهادهــا بدون آنکه فیلــم را دیــده باشــند مخالفــت خــود را اعــام میکنند. در شــرایطی کــه جامعه امــروز ما بــه لحــاظ سیاســی و اجتماعی خیلی از ســینمای ایران جلوتر اســت؛ در فضای رسانهای که امروز در اختیار مردم اســت میتواننــد آزادانــه مطالباتشــان را بگویند، گزارش مســتند تولیــد کنند و آن را بازنشــر کننــد ...و در مقایســه بــا چنین فضایی فیلمسازی که خودش را سانسور میکنــد، از شــورای پروانه ســاخت مجوز میگیــرد و از شــورای پروانــه نمایش هم اجــازه اکــران میخواهــد مســلماً فیلمی که تولید میکنــد نمیتواند برای جامعه مشکلســاز باشــد. باید نگرانی مسئوالن و نهادهــای دلســوز نســبت بــه جامعه را برطــرف کنیــم. راه برطــرف کــردن ایــن نگرانی همین اســت که در اکران فیلمها ایســتادگی و تــاش کنیــم تــا بــا نمایــش عمومــی فیلمهــا متوجــه شــوند کــه این نگرانیها الزم نبوده و باوجه بوده است.
همین امروز تجربه اکران «آشــغالهای دوست داشتنی» نشان میدهد که چقدر این نگرانیهــا و حاشیهســازیها بیمورد بــوده اســت و فقــط انــرژی و هزینــه تلف شــده اســت. جالب اینکه در اکــران تب آن فروکــش میکنــد. گویا تــالش عدهای برای اکران نشــدن فیلم است و به محض اینکه فیلم دیده میشــود و مردم در مقام قضــاوت قــرار میگیرنــد هجمههــا نیــز متوقف میشود. مابایدبپذیریمسینمایایکفیلمسینمایی حتیاگرسرتاسربیانیهسیاسیمخالفهم باشــد مشــکلی برای نظام و جامعه ایجاد نمیکنــد، پذیــرش ایــن موضــوع خیلی از مشکات را حل خواهد کرد.
فیلمــی بود که بــرای آن خیلی جنگیده باشید؟
(مکــث) از روز اولــی کــه بــه ســازمان ســینمایی آمــدم بــرای همــه فیلمهــا جنگیدم. ما در سازمان سینمایی مشکل نداشــتیم؛ نــه در شــورای پروانه ســاخت و نــه در شــورای پروانــه نمایــش، بلکــه مشــکل اصلــی فضای نامناســبی اســت کــه در خارج از ســینما درســت میشــود. برخــی ســایتهای ســینمایی اصــاً کارشــان دامــن زدن بــه ایــن فضاســت؛ راجــع به فیلمهــا ســیاهنمایی میکنند و همیــن ســیاهنماییها را بولتــن میکننــد و بــرای مراجــع و مقامات باالی کشــوری میفرســتند. بازخوردهایــی کــه بــه مــا میرسد کار را سخت میکند، باید مراجع و نهادهــای باالدســتی را اقنــاع کنیــم و سختی کار همینجاست.
سرنوشــت «خانه پدری» چه میشود؟ میتوانیــد تضمیــن بدهیــد کــه در دوره مدیریــت شــما مشــکل اکــران ایــن فیلم هــم برطــرف شــود. پیشــنهادهای شــما بــرای اکــران فیلــم راه حــل مــورد توافق ایــن فیلمســاز نیســت. کیانــوش عیــاری
اگر میخواســت بخشهای مــورد نظر را حــذف کند چندیــن ســال قبــل و در دوره آقــای ســجادپور بــه آن تــن داده بــود. بــا پیشنهاد اکران در گروه «هنر و تجربه» هم بخش زیادی از مخاطب عام ســینما را از فیلم گرفتهاید. بایــد فرصتــی پیدا کنیــم بــرای تعامل و گفتوگــوی بیشــتر بــا آقــای عیــاری تا از نظرشــان مطلــع شــویم. شــورای پروانــه نمایــش بــا نمایــش ایــن فیلــم در گــروه «هنــر و تجربــه» موافقت کرده اســت. با شــرایطی که امســال برای این گروه اکران ایجاد شــده (طبق مصوبه شــورای اکران اگــر فیلمــی در اکــران و جــذب مخاطب موفــق باشــد امــکان اکــران آزاد را پیــدا میکند) خوب اســت آقای عیــاری از این فرصت اســتفاده کرده و فیلمش را اکران کند.
اواخــر آذرمــاه بود کــه وزیــر فرهنگ در گفتوگویی عنــوان کردند کــه وزارتخانه برنامــهای تــازه بــرای بازنگری در لیســت فیلمهــای توقیفی دارد. از کــم و کیف این برنامه خبر دارید؟ اکران این فیلمها هم حاصل کمک آقای وزیر بود. اگر کمکهای آقای سیدعباس صالحی نبود این فیلمها اکران نمیشد.
امــا بخشــی از فیلمهــا همچنــان در محاق توقیف است از گزارش یک جشن ابراهیــم حاتمــی کیــا و خیابانهــای آرام کمال تبریــزی تا خرس خســرو معصومی و صد سال به این سالهای سامان مقدم. برخــی از فیلمهایی که نام بردید اساســاً تهیهکننــده پیگیــر پخــش فیلــم نیســت یــا نمیخواهند پخــش کنند یــا زمان آن گذشــته اســت. به نظــر من بایــد بتدریج پرونــده فیلمهای اکران نشــده یا توقیفی که 10 ســال پیش تولید شده را ببندیم. ما سالی حداقل 100 فیلم اکران میکنیم که به طور متوســط شــاید یک فیلم در سال دچار مشــکل شــده باشــد. کلیت روند رو به رشــد و توسعه سینما را نباید خیلی به این پروندهها پیوند بزنیم.
یعنــی فیلمهایــی کــه نــام بــرده شــد تهیهکنندههایشــان تمایلــی بــه اکــران ندارند؟ برخی از فیلمها بله.
پیــش از ایــن در صحبتهایتان اشــاره کردید کــه فیلمهایی که توقیف میشــوند رفــع توقیفشــان ســختتر اســت. حاشیهســازی بــرای برخــی فیلمهــا مثل «عصبانــی نیســتم» و «خانــه پــدری» از جشــنواره فیلــم فجر کلیــد خورد. بــا این تجربه و خودتان بهعنوان معاون شورای ارزشــیابی و نظارت به فیلمســازی توصیه کردهایــد که بــرای پرهیــز از ایجــاد فضای منفــی فیلمشــان را در جشــنواره نمایــش ندهند. برخــی از کارگردانــان مجــرب ســینما ایــن توصیــه را در همیــن جشــنواره امســال داشــتند که به اعتقــاد من کلیت ایــن حــرف درســت اســت. بــا توجــه بــه شــرایطی که در جشــنواره داریــم و برخی از افــراد و گروههــا انــگار بهدنبــال آن هســتند کــه در جشــنواره نقــاط ضعفــی از فیلمهــا را آنقــدر برجســته کننــد کــه بــرای ســینما و آن فیلــم مســأله ایجــاد کنــد حضــور در جشــنواره ممکــن اســت بــرای برخــی فیلمهــا در اکــران عمومی دردسرساز شود.
قبــل از جشــنواره زمزمههایــی مبنی بر پایان دوره مأموریت شــما و بازگشتتان به ســازمان صدا و ســیما مطرح بود. هنوز تکلیــف مانــدن یــا رفتنتــان از معاونت ارزشیابی و نظارت قطعی نشده است؟ طبیعــی اســت کــه اگــر رئیــس ســازمان ســینمایی تمایل داشــته باشــند و بتوانند موافقــت صداوســیما را بــرای تمدیــد مأموریتــم جلب کنند در خدمت هســتم و گرنه باید بروم.
دبیری جشنواره دوره بعد چطور؟
ایــن هــم بســتگی دارد بــه اینکــه چقــدر رئیس ســازمان ســینمایی تمایل داشــته باشــند تــا مــن دبیــر جشــنواره دوره بعد باشم.
در سینما طیفهای مختلف داریم و هر فیلم موافقان و مخالفان بسیار دارد. اما در جامعه سینمایی و رسانههای سینمایی برخی افراد اگر مخالف یک فیلم باشند سعی میکنند دیگراِن خارج از سینما را نسبت به اکران آن نگران کنند و متأسفانه این نهادها بدون آنکه فیلم را دیده باشند مخالفت خود را اعام میکنند. در شرایطی که جامعه امروز ما به لحاظ سیاسی و اجتماعی خیلی از سینمای ایران جلوتر است