قرارگاه خاتم فقط با خواست دولت وارد پروژهها میشود
وزیر راه و شهرسازی در گفتوگو با «ایران»:
وزارت راه و شهرســازی متولــی واگــذاری بیشــترین طرحهای عمرانــی و زیربنایی در حوزه ســاخت و توسعه است. ساخت بخــش زیــادی از پروژههــای بــزرگ در ســالهای اخیــر بــه شــرکتهایی خاص واگذار شــده اســت. قرارگاه خاتــم یکی از بخشهایی اســت که ســاخت پروژههای بــزرگ معمــوالً بــه ایــن قــرارگاه ســپرده میشــود. محمــد اســامی وزیــر راه و شهرســازی تأکیــد کــرد کــه «واگــذاری بــدون هیــچ تبعیضــی بیــن شــرکتها اســت و به همین دلیــل قبــل از واگذاری فراخوان و مناقصه برگزار میشــود» وزیر راه و شهرســازی ورود قــرارگاه خاتــم بــه طرحهــای بــزرگ را بر اســاس خواســت دولت عنوان کرد. وزیر راه و شهرسازی در گفتوگو با «ایران» همچنین برنامههای ســال آینده در بخش مســکن و ساخت و توســعه راه آهن را تشــریح کرد. اســامی تبدیل شــدن ایــران بــه مرکز مبــادالت و حمل بــار در منطقه را در نتیجه توســعه شــبکه ریلــی و تکمیــل کریــدور شــمالجنوب دانست:
بیست و دومین استان کشور چهارشنبه به راه آهن متصل میشــود، خط آهن جدید چه دســتاوردهایی بــرای رونــق اقتصادی کشور دارد؟
اتصــال راه آهن به اســتان گیــان و به شــمال غرب دریای خزر و آستارا از دیرباز مــورد نیــاز کشــور اســت. در برنامههــای کریــدور شــمال-جنوب ایــن خــط آهــن ســهم بزرگــی در ترانزیــت و شــکوفایی اقتصادی منطقه و هم در تولید و اشتغال خواهد داشت. این خط در افزایش سهم ترانزیتی نیز نقش خواهد داشت. ادامه ساخت خط آهن از رشت به آستارا به عنوان حلقه آخر تکمیلی کریدور شمال – جنوب در چه وضعیتی است؟
همزمــان بــا بهرهبــرداری از راه آهــن قزوین-رشــت تفاهمنامــه ســاخت خط آهن رشت- آستارا با حضور سرمایهگذار طرح، مبادله و امضا میشود. تفاهمنامه اولیــه کــه ســهم الشــراکه شــرکا را تعیین میکنــد در حضور رئیــس جمهور مبادله و امضــا میشــود. پیمانــکارانًانتخــاب شــدهاند مهندســان مشــاور قبا طــرح را مطالعه کردهاند نقشــههای مسیر آماده اســت، امیــد داریــم پیمانــکار بافاصلــه بعــد از امضــا و مبادلــه تفاهمنامــه، تجهیزکارگاهــی را انجــام دهــد و پــروژه شــروع شود. طبق تفاهمنامه، در ساخت راه آهن رشــت- آســتارا ۰۹ درصد بخش خصوصــی و ۰1 درصــد دولت مشــارکت دارند. از شــهروندانی که راه آهن رشــتآستارا از شــهر و دیار آنها میگذرد تقاضا داریم برای آزادســازی مســیر، همکاری و تعامــل کنند تا پروژه طبــق زمانبندی ۰4 ماهــه به ثمر برســد. خــط آهن آســتاراآســتارا قباً بهصورت پروژهای مشــارکتی بین ایران و آذربایجان ساخته شده است ترمینالهــا، باراندازهــا و انبارهــای آن به بهرهبــرداری رســیده و مبــادالت مــا در ترمینال خط آهن آستارا-آســتارا در حال انجام است. تعامات خوب و سازندهای بین کشــور ایران و کشور آذربایجان وجود دارد. اطمینان دارم با ســاخت خط آهن رشت-آســتارا و فعــال شــدن این بخش از کریــدور شــمال- جنــوب، ســهم قابــل ماحظــهای از انتقــال بــار از کشــور مــا به اورپــا از این مســیر خواهد بــود. با تکمیل کریــدور شــمال- جنــوب 6۳ روز از زمــان انتقــال بــار از غــرب آســیا بــه اروپــا کوتاه میشــود. صرفهجویی و کاهش هزینهای کــه ایــن خــط آهــن دارد بــرای کشــور و اقتصــاد مزیتهــای رقابتــی بــه همــراه مــیآورد و صاحبان بار هم در این مســیر از مزیتهای متفاوت آن بهره میبرند. بــا وجــود تحریمها اهــداف طــرح کریدور شــمال- جنوب چگونه محقق میشــود؟ حمل بــار و درآمدزایی برای کشــور تحت تأثیرتحریمهاقرارنمیگیرد؟
تحریم اقدامی تروریستی و غیرقانونی است که در مقاطع مختلف به بهانههای واهــی و غیرواقعــی از طــرف امریــکا بــر ایــران تحمیــل شــده اســت. در شــرایط تحریم پیشــرفت کردهایم و به این مرتبه از رشــد رســیدهایم بعــد از تحریمهــای جدیــد هــم پیشــرفت کشــور ادامــه دارد. در این راه ممکن اســت نوســاناتی باشــد اما ایــن نوســانات نمیتواند مؤثر باشــد. نمیتوانیــم بگوییــم بخاطــر نوســانات خطوط جدید ترانزیتی صرفه ندارد، باید بگویم برای ما حتی صرفه هم دارد. برای عبــور از ایــن مســیرها متقاضیــان زیادی وجــود دارد. در هفتــه گذشــته روز چابهار در ایــن بنــدر برگــزار شــد، چابهــار بــرای همه کشــورهای شــرق ایران، کشــورهای خــاوردور و بویــژه هنــد، اهمیــت زیــادی دارد. کشــورهای شــمال شــرقی ایران که دسترســی به آبهــای آزاد ندارند از مســیر جدیــد کشــتیرانی در چابهــار بــار خــود را به هنــد و جنوب حمل میکننــد. در نظر داریم هر چه سریعتر مسیر ریلی چابهار به زاهــدان را تکمیل کنیم، با تکمیل این مسیر تقاضا برای حمل و عبور بار از ایران بیشتر میشود. امروز در وضعیت تحریم افزایــش تقاضا برای عبــور بــار از ایران را شاهد هستیم. توسعه زیرساختها بویژه توسعه شبکه ریلی سهم ما از ترانزیت را روزافــزون میکند و نقش خود را در رونق اقتصادی کشور ایفا میکند.
بــا دو خطــه شــدن خــط آهــن کــرج – قزویــن کــه در ماههــای آینــده بــه بهرهبرداری میرسد، این موقعیت ایجاد میشود که قدرت جابهجایی بار در کشور افــز ایش یابــد و ایران به هــاب منطقهای تبدیل خواهد شــد و جابهجایــی بار برای اتصال به کشــورهای شــمال قفقاز و اروپا از مســیر رشت-آســتارا فراهم میشــود. خــط آهن دیگــری که در منطقــه احداث میشــود اتصــال راه آهن رشــت بــه بندر کاســپین و بندر انزلی است. این اتصالها توســعه ترانزیــت را فراهــم و بخشــی دیگــر از کریدور شــمال-جنوب را تکمیل میکند. خط آهن قزوین –رشــت ســهم مهمی در اقتصاد، تولید و اشتغال خواهد داشت ظرفیت لجســتیکی سهم تولید و اشتغال را بیشتر میکند.انتظار داریم که ■ ■ در گامهای نخســت تا سقف یک میلیون تن بــار بــا راه آهــن از این مســیر جابهجا کنیم. در فاز اول بار با ریل تا رشت منتقل میشــود از رشــت بار بوســیله کامیــون از طریق بندر کاسپین و انزلی به آذربایجان و از آنجا به مناطق دیگر میرود. بنابراین بــا اتصــال خط آهن به رشــت و آســتارا و سپس به کشــور آذربایجان، هم از طریق ریلــی و هــم از طریــق جــادهای به کشــور آذربایجــان متصل خواهیم بــود. اتصال بــه کشــور آذربایجــان در اولویت مــا قرار دارد و برای برقراری این اتصال عملیات اجرایــی با اهتمام ویــژهای در حال انجام اســت. خــط آهــن آســتارا بــه آســتارا(در آذربایجان) قباً اجرا شده بود، با تکمیل خط رشت – آستارا حلقه کریدور شمالجنوب تکمیل میشــود. با بهرهبرداری از کریدور شمال – جنوب از چابهار تا آستارا و از آستارا تا اقصی نقاط اروپا سهم ایران را در ترانزیــت کاال در ایــن منطقــه ســوق الجیشی در غرب آسیا افزایش میدهد. اتصال 5 استان به راه آهن اولویت دولت بود، اســتان پنجم چه زمانــی به خط آهن متصلمیشود؟
دولــت تدبیــر و امیــد اتصــال 5 مرکز اســتان را بــه راه آهن وعــده داده بــود راه آهن بــه اســتانهای کرمانشــاه، همدان، آذربایجــان غربــی متصــل شــد و اســتان گیــان چهارمیــن اســتانی اســت کــه از نعمــت خــط آهــن برخــوردار میشــود. اوایــل ســال آینــده ریــل از مســیر جدیــد بــه تبریــز متصل خواهد شــد و 5 اســتان هدفگذاری شــده از نعمت خطوط آهن و استفاده از قطار برای مسافرت بهرهمند میشوند. این خط آهن عالوه بر اهمیت در توســعه حمل و نقل ریلی چــه ویژ گیهایی دیگری دارد که آن را از بخشهای دیگر شبکه ریلی متمایزکردهاست؟
خــط آهــن قزوین-رشــت یکــی از پروژههای ماندگار و مؤثر مهندسی کشور هــم در طراحی و هم در ســاخت اســت. طراحی مســیر ریل و هــم نقاطی که ریل عبور کرده چشــم اندازهــای زیبایی دارد. پلهــا و تونلهایــی که طراحــی و احداث شده نسبت به کارهای گذشته منحصر به فرد و متفاوت اســت. طراحی و مهندسی پــروژه خــط آهــن قزویــن- رشــت را مهندسان، شرکتها و پیمانکاران ایرانی اجــرا کردهانــد. از مــردم دعــوت میکنم حتماً ســفر با قطار به رشــت را در برنامه خود قرار دهند تا هم از مسیر لذت ببرند و هــم به مهندســان ایرانی افتخــار کنند. خــط آهــن قزویــن- رشــت 164 کیلومتر طــول دارد بخشهایــی از آن دوخطــه اســت که با احتساب مســیرهای دو خطه و مســیر ایســتگاهها، کل مســیر ریلی 251 کیلومتر اســت. در این پروژه 52 دســتگاه تونــل بــه طــول 22 کیلومتــر و 25 پــل به طول ۸ کیلومتر بخشی از مسیر را به خود اختصاص داده است. نکته حائز اهمیت در ســاخت خط آهن قزوین-رشــت این اســت که این پــروژه بــا حداکثــر توجه به محیط زیســت و حداکثر ماحظات برای حفــظ اراضی با ارزش اجرا شــده و ریل از مسیری عبور کرده که حداقل آسیب را به محیط زیست وارد میکند. ایستگاه رشت ســازگار بــا معماری ایرانی ســاخته شــده و زیباییهــای طراحــی آن هــم مطابق با سلیقه ایرانی اســت. این ایستگاه 16 هزار متر زیر بنا دارد و حضور در ایســتگاه برای کســانی که با قطار به رشت سفر میکنند جاذبه گردشگری دارد. اولویتهــای بعــدی احــداث راه آهن در کشور کدام خطوط است؟
در ســالهای ۸۹ و ۹۹ در ســاخت راه آهــن پروژههایــی در اولویــت قــرار دارند. اتصــال راه آهــن چابهــار بــه زاهــدان از پروژههــای اولویت یک اســت. خطوطی کــه ظرفیــت ترانزیتــی کشــور را افزایــش میدهد، ساخت خط دوم، ایجاد کردن و همزمــان اتصال مراکز بار به ریل، اتصال ســیلوها بــه کارخانههــای آرد و اتصــال شــهرکهای صنعتی به راه آهن اولویت دیگر در توسعه شبکه ریلی است تا از این طریــق ایمنی جــاده را افزایش و ترافیک آن را کاهش دهیم.
اتصال بوشهر به خط آهن، خط آهن اصفهــان- اهــواز، خط آهن کرمانشــاه – خسروی، خط آهن شلمچه- بصره که ما را به عراق متصل میکند و زائران عتبات عالیــات میتواننــد از آن بهــره ببرنــد، طرحهایــی اســت کــه در وزارت راه در دست اجر است امید داریم که فوریترین ایــن طرحهــا را کــه نیــاز اقتصــادی و نیاز مردم است را سریعتر به اتمام برسانیم. واگذاریپروژههایعمرانیوزیرساختیبه شرکتها شرایط خاصی وجود دارد؟ چرا در چند مــاه اخیر قرارگاه خاتم بیشــترین ســهم را در واگذاری طرحها برای ساخت داشتهاست؟
درواگذاریپروژههافراخوانمیدهیم و پروژههــا را از طریــق مناقصــه واگــذار میکنیم. قرارگاه خاتم حسب درخواست دولت در پروژهها وارد میشود. مشارکت قرارگاه به دلیل نوع تبادالت مالی و توان و رابطــهای کــه با همــه دولتها داشــته، اســت قانونی اســت و طبق قانون برنامه است که از ظرفیت قرارگاه استفاده شود. هر جا که دولت درخواســت داده، قرارگاه مشــارکت کرده اســت و اینطور نیست که قــرارگاه با شــرکتهای خصوصی رقابت کند. شــرکتهایی که در حــوزه وزارت راه و شهرســازی دارای رتبــه و گــروه هســتند و تــوان صاحیــت و ظرفیــت آنهــا بــا قراردادها و پروژههای وزارت انطباق دارد بهصورت پیوسته با وزارت راه کار میکنند و ما هیچ تبعیضی در واگذاری پروژهها به شرکتها نداریم. بــرای تعادل بخشــی بــه بازار مســکن چه برنامههایی در سال آینده دارید؟ خانه دار شــدن اقشــار متوســط و کم درآمد متأثر از افزایشبیشاز08درصدیقیمتمسکن در یک سال، با مشکل مواجه شده است.
نه قیمت زمین و مســکن بطــور ویژه متأثر از بخش مســکن اســت و نه رکود یا رونق مسکن قیمت آن را تعیین میکند، قیمت مســکن متأثر از شرایط اقتصادی اســت. هر آنچه در تحوالت اقتصادی رخ میدهد و اتفاقاتی که در اقتصاد میافتد دامن بخش مسکن را هم میگیرد.
بــر اســاس آمــار در دومــاه گذشــته نســبت به ماههای پیش، از رشــد قیمت مســکن کاســته شــده و رشــد قیمــت بــه نوعی متوقف شــده است که آن نیز متأثر از شــرایطی اســت که برای نــرخ ارز پیش آمد. آنچــه ما در بخش مســکن پیگیری میکنیم و وظیفه قانونی ما نیز محسوب میشــود تعــادل بخشــی بــه عرضــه و تقاضــای مســکن بــرای جامعــه هــدف است که شامل اقشار متوسط و کم درآمد میشود.
این مهمترین موضوعی است که روی آن تمرکز داریم. برنامه ما بطور مشخص جریانســازی بــرای تولید مســکن اســت و ایــن تولیــد نه توســط دولت که توســط بخش خصوصی خواهد بــود، برنامه آن هم اباغ شده است.
در ســالجاری تعدادی از اســتانها و شهرهای جدید، پروژههای جدید ساخت مسکن را آغاز میکنند و مصمم هستیم ســاخت ۰۰4 هزار مســکن را در دو سال با مشــارکت انبوهسازان و فعاالن اقتصادی که توانایی ســاخت و ساز را دارند به پایان برسانیم.
همزمــان بــا ایــن برنامــه ۰۰5 هــزار مســکن مهر را نیــز تحویــل میدهیم. تا پایان امســال و فروردین ســال آینده ۰51 هــزار مســکن مهــر تحویــل متقاضیــان میشــود و تکمیل و تحویل مســکن مهر روند صعودی خود را طی میکند. سهم وام در هزینه خرید مسکن به بیش از نصف کاهش یافته اســت برنامهای برای افزایشتسهیالتخریدمسکنندارید؟
برای توانمندسازی خریداران مسکن باید مشــوقهایی فراهم کنیم. مشوقها بایــد تــوان مالــی تولیــد کننــده و عرضــه کننده مســکن و هم توان مالی خریداران را تقویت کند.
زمانــی که میزان وام مســکن افزایش مییابد قیمت مســکن نیز باال میرود به همین دلیل ما ممارست میکنیم تا این فضــا را مدیریت کنیم تــا عرضه افزایش پیــدا کنــد و ایــن افزایــش عرضــه بتواند تقاضــا را جذب کند. در بخش مســکن با این سیاســت پیش میرویم. افزایش وام در جهــت خانه دارکردن اقشــار متوســط و کم درآمد نیســت برنامــه ما کنترل آثار تورمی وام مسکن است و مشوقهایی که داریم کاهش ارزش وام را جبران میکند.
اطمینان دارم با ساخت خط آهن رشت-آستارا و فعال شدن این بخش از کریدور شمال- جنوب، سهم قابل مالحظهای از انتقال بار از کشور ما به اورپا از این مسیر خواهد بود. با تکمیل کریدور شمالجنــوب 36 روز از زمان انتقال بار از غرب آســیا به اروپا کوتاه میشــود. صرفهجویی و کاهش هزینهای کــه این خط آهــن دارد برای کشــور و اقتصاد مزیتهــای رقابتی به همــراه میآورد و صاحبــان بار هم در این مســیر از مزیتهای متفاوت آن بهره میبرند مشارکت قرارگاه به دلیل نوع تبادالت مالی و توان و رابطهای که با همه دولتها داشته است ، قانونی است و طبق قانون برنامه استکهازظرفیتقرارگاهاستفادهشود