Iran Newspaper

گزارش یک ترور در تهران

- فرزانه ابراهیمزاد­ه خبرنگار

«روز جمعـــه 25 صفر 1326 ســـه ســـاعت قبل از غروب آفتـــاب اعلیحضرت اقـــدس همایونی هنگامی که به عزم فرح آباد از خیابان پشـــت تکیه بربریها عبـــور میفرمودند در حالتیکه (اتومبیل) و کالســـکه مخصوص اعلیحضرت محیط به ســـوارهای کشـــیکخان­ه در دو طرف جاده پلیس (ژاندارم) به قطار ایســـتاده بودند یک عدد بمـــب در نزدیکی اتومبیل ترکیـــده عقب اتومبیل را سوراخ سوراخ و چند نفر را نیز مجروح و مقتول نموده.» این بخشـــی از گزارش شـــماره 25 روزنامه صوراســـرا­فیل در اســـفندما­ه 1286 شمســـی برابر با صفر 1326 قمری اســـت. این شـــماره از بررسی روزنامههای قدیمـــی برخالف روزنامه وقایعاتفاق­یه به روزنامه صوراســـرا­فیل میرســـیم و گزارشی که این روزنامه درباره ترور نافرجام محمدعلیشاه قاجار داده است. در ساعت 3 بعد از ظهر 8 اسفند 1286 شمسی؛ شش مرد غریبه با لباسهای آبیرنگ و بمبهایی دستساز که در دستمالهایی چهارخانه پنهان شده بود از خانهای بیرون میآیند و در مسیر ماشینی از ارگ به سمت قصرفیروزه قرار میگیرند. محمد علی شاه در میان این کاروان است. یکی از این مردان بمبی را زیر چرخهای ماشـــین پرت میکند. بمب منفجر میشود و همه خیابان در هم میریزد. مســـیو وارنه شوفر مخصوص محمدعلیشاه در ماشـــین خالی جلوی کاروان میرفته، محمدعلیشــ­ـاه قرار بود آن روز با ماشین به قصرفیروزه برود، برای همین هم او احضار میشـــود. او به خبرنگار صوراســـرا­فیل گفتـــه بود:«وقتی که مـــن اتومبیل را به دراندرونی بـــردم دیدم پردههای داخلـــی آنان را پایین انداختند، گمان کردم که اعلیحضرت به اتومبیل سوار خواهند شد. بعد دیدم سوارها و مستحفظین شـــاه اتومبیل را احاطه نموده به من امر حرکت دادند. گفتم اگر اعلیحضرت به اتومبیل ســـوار نخواهند شـــد علـــت انداختن پردهها چیســـت؟ گفتند اعلیحضرت ســـوار نخواهند شـــد. من از این مذاکرات قدری بدگمان شـــده گفتم اینکه صحیح نیســـت و اگر خطری متصور است چرا مرا دچار آن مینمایید.» او آن طور که به خبرنگار گفته، نخستین کسی بود که مردان مشکوک را میبیند: «در سه راهی تکیه بربریها در دست یک نفر چیزی در دستمال خانه شطرنجی دیدم که به طرف اتومبیل انداخت. من اتومبیل را تند کردم ولی فوراً صدا بلند شد. خرق هوا نزدیک بود مرا پرت کند اتومبیل را نگاه داشته به کناری رفتم.» محمدعلیشــ­ـاه بعد از انفجار بســـرعت بیرون میآید و به سمت خانه میرزا حسین کحال بشوند، اما چون درش بسته است به خانه مجللالدوله میروند. بنا به گزارش خبرنگار صوراســـرا­فیل بعد از انفجار بمب سواران کشیکخانه سلطنتی به جای حراست از شاه به ضرب و شتم مردم مشغول شدند: «تمام سوارهای کشـــیکخان­ه که تا آن ساعت حافظ و حارس اعلیحضرت همایونی به شمار میآمدند و ســـادگی دروغی و شاهپرستی جعلی پاشاخان امیربهادر جنگ آن را تأمین مینمود تماماً از جلو و عقب شلیککنان رو به فرار گذاشته جمعـــی را مقتول و عموم عابرین بیچاره را لخت کرده، دو اســـب از کالســـکه مصدقالســـ­لطنه و دو اســـب دیگر از واگـــون باز کرده بردند و ســـیمون آقا نام ارمنی را در خیابان جلیلآباد از درشـــکه پایین کشیده ساعت و اشیا جیب او را خالی کردند و در حسنآباد همین سوارها دکانی را غارت نموده و از قرار مذکور یک نفر را به قتل رساندند. سربازهای فوج سیالخور حافظ عمارت گلستان نیز عازم چاپیدن شهر شدند و این درست همان وقت بود که اعلیحضرت پادشاه ایران نیم ســـاعت تمام در خانه مجللالملک کالسکهچیبا­شـــی یکه و تنها از خود دفاع میفرمودند.» پس از نیم ساعت که حافظین وفادار اعلیحضرت از سالمت ذات اقدس ملوکانه مطمئن گردیدند کمکم از چپاول و غارت دســـت کشیده از اطراف جمع شدند؛ ولی چون جاده تنگ بود و کالسکه ششاسبه به آسانی برنمیگشت اعلیحضرت همایونی با ســـی نفر ســـرباز گارد توپخانـــه پیاده تا عمارت گلســـتان مراجعت فرمودند. اما ماجرا به این جا ختم نمیشـــود به گزارش روزنامه:«فردای آن روز دو ســـاعت از روز گذشـــته دو نفر باغبان نطنزی که از دراندرونی وزیر مخصوص خاکروبه میبردهاند بواسطه فشاری که به دو بمب که زیر خاکروبهها پنهان بوده وارد میآورند یکی از دو بمب ترکیده هر دو نفر را میکشـــد و بعد از دو ســـاعت بمب دوم را از زیر خاک بیرون آورده به نظمیه بردند.» نکته عجیبی که گزارشـــگر روزنامه به آن اشاره میکند این بود که در همان روز بمبی همزمان در امریکای جنوبی هم منفجر شده است:«از اتفاقات غریبه در روز جمعه در بوانرو پایتخت آرژانتین از ممالک ینگی دنیای جنوبی هم بمبی به وزن 20 پوند (سه من و نیم تبریز) به طرف رئیس جمهوری آنجا از عمارت فوقانـــی انداختهاند و در حینی که جلو او میافتـــاد­ه با پای خود بالفاصله یک صد قدم آن را پرت میکند و در وقت احتراق آسیبی بدو نمیرساند.»

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran