فرار از زندان ناممکن شد

امــروزه فناوری به بخشهای مختلف زندگی بشر ورود کرده است و از دنیای ارتباطات و سامت گرفته تا خانهها و انــواع بازیها، بــه نوعــی از تکنولوژی تأثیــر گرفتهانــد. در این میــان نظارت بر خوابگاهها، ترافیک شهری، امنیت خانههــا ...و نیز بــه موضوعی فناورانه تبدیل شده و با توجه به موفقیتآمیز بــودن ایــن نظارتهــای فناورانــه، پــای تکنولــوژی بــه زندانهــا هــم باز شــده اســت. یکــی از کشــورهایی که از زندانهــای فناورانــه اســتقبال کــرده، هنگ کنگ اســت که گفته میشود در آیندهای نزدیــک همه زندانهای این کشور هوشمند خواهند شد. ■ با فناوری فرار ممنوع هنگ کنــگ تاش دارد تــا یک زندان هوشمند بسازد که احتماالً به کابوسی بــرای زندانیانــی تبدیــل میشــود کــه قصــد دارنــد از هــر روش ممکــن اســتفاده کــرده و از این مــکان تنبیهی فرار کنند چرا که تکنولوژی هرگونه راه فــرار را بر آنها میبنــدد. در این زندان قرار اســت همه دستبندها و پابندهای زندانیــان کامــاً هوشــمند و قابــل ردیابی باشــند. همچنین روباتهایی در ایــن زندانها بــه کار گرفته خواهند شــد که میتوانند مواد مخــدر را با هر روشــی که پنهان و جاسازی شده باشد پیــدا کنند. هرچند این زنــدان در ابتدا شــبیه بــه فیلمهــای علمی-تخیلــی بهنظر میرســد و نمونه آن فیلم فرار از نیویــورک اثــر «جان کارپنتر» اســت ولی باید گفت همچون ســایر مواردی که قباً یک آرزو بود و حاال به واقعیت پیوســته، ساخت این زندان در هنگ کنــگ نیز کلیــد خورده اســت. درواقع این تکنولوژیها تاکنون در ســه زندان کوچــک در هنگ کنگ مــورد آزمایش و بررســی قــرار گرفتــه و نتیجــه کار نیز بســیار رضایتبخــش بــوده و حــاال قرار اســت همه زندانهــا در این کشــور به سیســتمهای هوشــمند مجهــز شــوند و دیگــر هیــچ مجرمی در این کشــور از هیچ زندانی نتواند فرار کند. در ایــن زندانهــا قــرار اســت طیــف گســتردهای از گجتهــای هوشــمند بهعنــوان هســته اصلــی و مرکــزی ساختمانها مورد استفاده قرار بگیرد. یکــی از ایــن گجتهــای هوشــمند دســتبندهای الکترونیــک و خاصــی است که به زندانبان و مسئوالن زندان کمــک میکند تا در هر لحظه بفهمند فرد زندانی در کدام قســمت از فضای زندان قرار گرفته اســت. این دســتبند بــه سیســتم ناوبــری و جــی پــی اس مجهــز اســت و با کمک آن بــه راحتی میتــوان مــکان زندانــی را تشــخیص داد. در ایــن زندانهــای هوشــمند بــه مــوارد دیگــر نیــز توجه شــده اســت و اگر زندانــی تاش کند تا دســتبند را از دســت خود جــدا کنــد، آن را بشــکند، قیچــی کنــد ...و بافاصلــه یــک آالرم هشــدار برای مســئوالن زندان ارســال میشــود و میتواننــد در عــرض چنــد ثانیه خود را به فرد زندانی برسانند. حتماً در فیلم و ســریالهای مختلف دیدهاید که گاه زندانیان با اســتفاده از لــوازم مختلف شــروع به کنــدن تونل میکننــد تــا موفــق بــه فــرار از زنــدان شــوند که در این زمینه هم زندانهای هوشــمند هنگ کنگ کاماً هوشیارانه عمــل میکننــد. ایــن دســتبندهای هوشــمند میزان ضربان قلب زندانی را نیــز اندازهگیــری میکننــد پــس اگر اقدام بــه فعالیت غیرمعمــول مانند حفــر تونــل کنــد، ضربــان قلبــش باال مــیرود و مســئوالن زنــدان متوجــه وجود یک اتفاق غیرطبیعی میشوند و میتواننــد مانــع وی شــوند. ایــن موضــوع هنــگام درگیــری زندانیان با یکدیگــر نیز کارســاز اســت چــون طی هرگونه درگیــری، تعداد ضربان قلب زندانــی باالتر میرود و بــه این ترتیب مســئوالن زندان زودتــر از چک کردن دوربینهــای امنیتــی، میتواننــد از موضــوع مطلع شــوند یــا اگــر زندانی دچــار مشــکل شــود و ضربــان قلبش باالتــر و پایینتــر از حد معمــول برود کامــاً قابــل شناســایی اســت. الزم به ذکــر اســت کــه در همــه ایــن مــوارد، اطاعات وارد سیســتمهایی مشخص میشــود و رایانه با آنالیز همه دادهها مشــخص میکنــد اتفــاق ویــژهای در حال رخ دادن است یا خیر. ■ هــوش مصنوعــی و سیســتمهای نظارتی یکــی دیگــر از اجــزای جالــب توجــه زندانهــای هوشــمند هنــگ کنــگ، سیســتمهای نظارتــی و امنیتــی ویدئویــی اســت کــه مبتنــی بــر هوش مصنوعــی و واقعیــت افــزوده کار میکننــد. ایــن سیســتمها بهگونــهای طراحــی شــدهاند کــه بــا کمــک آن، واکنشهــای زندانیان از پــس هرگونه مانعــی قابــل مشــاهده اســت و بــه ایــن ترتیب بــه راحتی میتــوان مانع خودکشــی احتمالــی زندانیــان در محلهــای دور از دســترس دوربینها در زنــدان ماننــد حمــام، دستشــویی ...و شــد. همچنیــن اگــر بــه هــر دلیــل یــک زندانی غــش کند و از حــال برود یا نزاع بیســر و صدایی بین زندانیان رخ دهــد، همــه ایــن مــوارد بــا کمک ایــن سیســتم هوشــمند قابــل ردیابی اســت حتی اگر زندانیان اصــا ً مقابل دوربین نباشند. تاکنون 12 مورد از این دوربینهــای امنیتــی در خوابگاههای زنــدان Pik Uk هنــگ کنــگ مــورد اســتفاده قرار گرفته اســت و نتیجه نیز بســیار رضایتبخــش بوده اســت چون که در ایــن خوابگاههــا کمترین میزان درگیــری و نزاع و همچنین خودکشــی در هنگ کنگ گزارش شده است. ■ یک روبات توانمند شــاید یکــی از جالبتریــن موضوعها در زندانهــای هوشــمند حضــور یک روبات توانمند باشد که میتواند مواد مخدر را به هر صورتی که جاســاز شده باشــد پیدا کنــد. از آنجا که بســیاری از زندانیــان در هنگ کنــگ قاچاق مواد مخدر را انجام میدهند تنها راه برای انتقــال محمولههــای مــواد مخــدر به زنــدان را بلعیدن آن میدانند تا بعداً همزمان با دفع کیســههای پاستیکی کوچک حاوی مواد مخدر، بتوانند این مواد را در زندان به فروش برســانند و پــول هنگفتی به جیــب بزنند. درحال حاضــر برخــی مســئوالن زنــدان بــه جســت و جوی مواد مخدر دفع شــده از زندانیــان میپردازنــد کــه مطمئنــاً این موضوع مطلوب هیچکس نیست بــه همیــن دلیــل هــم در زندانهــای هوشــمند هنگ کنگ یک روبات برای این کار طراحی شــده اســت تــا بتواند بــا جســت و جــو در مدفــوع زندانیــان مشکوک، بستههای حاوی مواد مخدر را بــه راحتــی پیدا کنــد. هرچنــد بارها مــردم از وجــود روباتهــا و جایگزین شــدن آنهــا در مشــاغل مختلــف گایهمند بودهاند و حتی گفته میشود تــا ســال 2025 حداقــل 57میلیــون شــغل توســط روباتها اشــغال شــده و از دســت انســانها خــارج میشــود ولــی احتمــاالً این تنها شــغلی اســت که مــورد اســتقبال همه قــرار گرفته تا به دســت روباتها ســپرده شــود. این روباتهــا هزینــهای 521هــزار دالری دارند و میتوانند عاوه بر مواد مخدر اســلحه، پول نقد ...و را نیز از زندانیان کشــف کننــد. گفتنی اســت کــه در این زندانهای هوشــمند، اپلیکیشــنهای مختلفی هم برای ایجاد امنیت بیشتر در زندان هوشــمند به کار گرفته شــده اســت و روباتهــا یــا مســئوالن زندان میتواننــد با کمک ایــن اپها نظارت بیشتری بر زندانیان داشته باشند. ■ ایمپلنتهای هوشمند کاشــت ایمپلنتهــای RFID زیــر پوســت زندانیــان نیــز یکــی دیگــر از روشهــای فناورانهای اســت کــه قرار اســت در ایــن زندانهــای هوشــمند بــهکار گرفتــه شــود البتــه هنــگ کنگ نخســتین کشــوری نیســت کــه ایــن روش را بــه کار میگیــرد چــون ایــن تراشــهها پیــش از ایــن در زندانهــای بریتانیــا بهکار گرفته شــده اســت. این موضــوع در زندانهــای پرجمعیــت از اهمیــت بیشــتری برخــوردار اســت چــرا که بــا وجود ایــن تراشــهها در زیر پوســت زندانیها، مسئوالن میتوانند بــا کمــک تکنولــوژی ماهــواره و امواج رادیویی، بهصــورت لحظهای از محل حضــور آنهــا اطــاع یابنــد که بــه این ترتیــب احتمال فــرار آنها بــه حداقل میرســد. در بریتانیــا این تراشــهها در زیر پوســت و روی قوزک پا کاشته شده است. به هرحال این تراشه از دستبند یا پابند بســیار راحتتر بوده و پیگیری آن نیز آسانتر است. در زندانهــای هنــگ کنگ قرار اســت از فناوریهایــی کــه در زندانهــای امریــکا مورد اســتفاده اســت نیز بهره گرفته شــود. بهعنوان مثال یکی از این فناوریهــا امضاهــای صوتــی اســت. در امریــکا بــرای نظــارت بــر زندانیان از دیتابیسهــای بیومتریک اســتفاده میشــود و در آخریــن گام از نمونــه صــدای زندانیــان نیــز بهعنــوان یــک عامل بیومتریک اســتفاده میشــود تا با تطبیق دادن صــدای فعلی زندانی با نمونههای پیشــین مشــخص شــود کــه هیچ یــک از آنهــا خــود را به جای دیگــری معرفــی نکرده باشــد. به این ترتیــب میتــوان بــر صــدای زندانیان هنــگام صحبــت کــردن پشــت تلفــن نیــز نظــارت کــرد تــا مانــع هرگونــه کاهبرداری از داخل زندان شوند. بههرحال با کمک چنین فناوریهایی مطمئنــاً مدیریت بــر زندانها قویتر میشود هرچند هیچ یک از فناوریها نمیتوانند جای هیچ یک از مسئوالن زنــدان را بگیرنــد. انتظــار مــیرود بــا توجه به موفقیت زندانهای هوشمند هنگ کنــگ، این نمونه در کشــورهای دیگر جهان نیز پیادهسازی شود.