صف بندیهای جدید در خاورمیانه
وزیر خارجه روسیه در تور خاورمیانهای از توافق با عربستان در مورد آینده سوریه خبر داد
در میانــه تور چهــار روزه خــود، وزیر امور خارجــه روســیه اعــام کــرد در دیــدار با پادشــاه عربســتان در ریــاض، دربــاره «تمامــی مســائل ســوریه» بــه توافــق رســیدهاند؛ توافقی که بدون حضور بشار اســد، یــا دســتکم نماینــده او، صــورت گرفته است. به گزارش اســپوتنیک، ســرگئی الوروف، وزیر خارجه روسیه که پشت درهای بسته و در ســکوت خبــری بــه ماقــات ملــک ســلمان، پادشــاه آل ســعود، شــتافت، درباره مســائل متعددی از جمله سوریه بــا او صحبــت کــرد. وزیر خارجه روســیه بدون افشای جزئیاتی از این دیدار درباره نتیجــه کلــی این نشســت گفــت: «من و پادشاه عربستان درباره مسائل متعددی از جمله بحران ســوریه و یمن با یکدیگر صحبــت کردیــم. صحبتهــا مفیــد و ســازنده بود و مــا درباره تمامی مســائل ســوریه با یکدیگر به تفاهم رسیدیم». او که پیش از این به قطر سفر کرده بود، تور خاورمیانــهای خود را بــا رفتن به کویت و سپس امارات متحده عربی ادامه خواهد داد تــا روابط خــود را با کشــورهای عربی تقویت کند. به گــزارش المانیتور، اکنون کشــورهای حاشــیه خلیج فارس تبدیل به مقاصد روتین و منظم دیپلماتهای روسی شدهاند. برگزاری تور خاورمیانهای روســیه پــس از ســفر مایک پمپئــو، وزیر خارجه امریکا، در ماه ژانویه به کشورهای متحدان منطقهایاش، میتواند نشــانه دیگــری از رقابتــی کــه میــان روســیه و امریکا برای یارکشــی در میان کشورهای خاورمیانــه شــکل گرفتــه، تلقــی شــود. ناظران میگویند، دولت روسیه فهمیده معــادالت در خاورمیانــه در حــال تغییر است و مســکو برای افزایش قدرت خود در منطقه به دنبال شــرکا و متحدان تازه باشد. از ســوی دیگر، آخرین مواضع داعش در ســوریه در یک قدمی ســقوط قرار گرفته است و آخرین نبرد میان نیروهای سوریه دموکراتیــک و داعــش در جریــان اســت و براســاس گزارشهایــی که روز گذشــته منتشــر شــد صدها تن از عناصر داعش خــود را بــه نیروهای ســوریه دموکراتیک در شــرق ســوریه تســلیم کردهانــد. همچنین، نظامیان ارتش سوریه مواضع تروریستهای جبهه النصره در تعدادی از مناطــق واقــع در حومــه ادلــب را در هم کوبیدند. در چنین شــرایطی روســیه در تــاش اســت بــا گفتوگــو و رایزنی با کشــورهای عربی، راه را برای ورود سوریه بــه اتحادیــه عربــی همــوار کنــد. ریــاض کــه پیــش از این گفتــه بود ســفارتش در دمشــق را بازگشــایی نخواهــد کــرد، در گردشــی آشــکار اعــام کــرد بازگشــایی ایــن ســفارتخانه بــه میزان پیشــرفت در شــرایط سیاســی ســوریه بســتگی دارد. روزنامــه القــدس العربی خبــر داده بود که عربســتان ســعودی یک کنســول و دو کارمنــد خود را به ســفارت این کشــور در سوریه اعزام کرده است. وزیــر خارجــه روســیه در ســفر خــود بــه ریاض همچنین با نصر الحریری رئیس هیأت عالی مخالفان سوری در مذاکرات ســوریه دیدار کــرد. او در این دیدار با ابراز امیدواری دربــاره اینکه هیأت مخالفان ســوری بتوانــد هــر چــه ســریعتر کمیتــه قانون اساسی سوریه را تدوین کند، از آنها خواســت تا با کمک جامعه بینالمللی به ســوریه هــم شــرایط انســانی را بهبود ببخشــند و هــم شــرایطی را فراهم کنند تــا مســائل آموزشــی و درمانی با رشــد و توسعه همراه شــوند و آوارگان این کشور هر چه زودتر به کشور خود بازگردند. عادل الجبیر نیز که در این دیدار حضور داشــت، ســاعاتی بعــد طــی کنفرانس خبری مشــترکی بــا همتای روســیاش گفت که در این نشست درباره پیشرفت همکاریهای مشــترک میان دو کشــور صحبت شــده اســت. او با طرح ادعای صلحآمیــز بودن انــرژی هســتهای این کشــور افــزود: «مــا امیدواریــم ســابقه و تجربه روســیه در حوزه امنیت و فناوری هستهای که منجر به ایجاد ایستگاههای قدرت متعددی در سراســر جهان شده به نفع مردم عربســتان مورد اســتفاده قراربگیرد».الجبیردرایننشستاعام کــرد کــه بــرای توســعه تکنولوژیهــای هســتهای عربســتان، بــا چنــد کشــور صحبت شــده اســت. اگرچه عربســتان بارها اعام کرده این فناوری صلحآمیز خواهــد بــود، امــا کارشناســان اعتقــاد دارنــد در اختیــار گرفتــن آن میتوانــد منجر به ســاخت ساح هســتهای شود. الوروف نیــز در این کنفرانــس خبری با ابــراز امیــدواری دربــاره حضور روســیه در برنامــه هســتهای عربســتان گفــت: «ما با تأکید بــر صلحآمیز بودن برنامه هســتهای عربستان، خواســتار حضور و مشارکت در این برنامه شدیم.» به گــزارش الجزیره، یــک روز پس از این دیدار، الوروف راهی کویت شــد تا ضمن دیــدار بــا مقامهــای ایــن کشــور، دربــاره مســائل منطقه صحبت کند. پس از این دیــدار، او در نشســت خبری مشــترک با شیخ صباح خالد احمد الصباح همتای کویتــی خــود با اشــاره بــه تمایل مســکو بــرای تقویــت روابط با کشــورهای عربی حاشــیه خلیــج فــارس در حوزههــای متعــدد، گفــت: «اگرچــه مــا طرحــی بــرای حل اختافات کشــورهای حاشــیه خلیجفارس نداریم اما از وساطت کویت استقبال میکنیم. در گفتوگو و دیدار با مقامهای کویت، درباره این صحبت شد که عزم روســیه و عربســتان برای نابودی تروریسم در سوریه جدی است. ما تأکید کردیــم که نقش عربســتان در مبــارزه با تروریســم، ارســال کمکهــای انســانی و بازگشــت بــدون شــرط آوارگان ســوری به خانههایشــان بســیار مهم اســت.» او همچنیــن دربــاره ممانعــت امریــکا از ورود کمکهای بشردوســتانه به اردوگاه الرکبــان، علیرغــم اینکه آنها را ســازمان ملل ارسال کرده است، گفت: «ما حامی بازگشــت آوارگان بــه اردوگاه الرکبــان هســتیم و دو مســیر امن برای بازگشــت آنها فراهم کردیم امــا امریکاییها مانع آن شدند». ■ تأییدها و تکذیبهای تشــکیل کارگروه مشترک در پــی دیــدار میــان والدیمیــر پوتیــن، رئیسجمهــوری روســیه و بنیامیــن نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی کــه نتانیاهــو مدعــی بــود در آن دربــاره تشــکیل کارگــروه مشــترک در ســوریه صحبتهایــی شــده، روز گذشــته دیمیتری پســکوف، ســخنگوی کرملین، به خبرنــگاران گفــت: «رئیسجمهوری روســیه و نخستوزیر رژیم صهیونیستی درباره اشکال متفاوت همکاری در سوریه رایزنــی کردنــد امــا جزئیــات اینکــه چه فرمتــی در نهایت در پیش گرفته خواهد شــد و کــدام طرفهــا در آن مشــارکت خواهند کرد، در دست بررسی است». او در ادامه با اعام تشکیل کارگروه مشترکی میان روسیه و اسرائیل، مدعی شد هدف از ایجــاد آن «اخــراج نیروهــای خارجی، نابــودی تروریســم و برقــراری ثبــات در ســوریه» اســت. او اعــام کــرد کــه بــرای آغــاز کار این کارگــروه، با تمامی طرفها در منطقــه گفتوگو خواهد شــد. این در حالی اســت کــه پیش از ایــن، الوروف در نشست خبری در قطر صراحتاً گفته بود که با وجود پیشرفتهایی که در مذاکرات آســتانه میان ایران، ترکیه و روسیه شکل گرفتــه اســت، نیــازی بــه تشــکیل ایــن کارگروه نیست. ■ دیــدار دو مقــام خارجــی دیگــر درباره سوریه بازار جلسات میان مقامهای بینالمللی درباره اوضاع سوریه بشدت داغ است. در همین راســتا، به دنبال دیداری که میان وزیر دفاع ترکیه و نماینده ویژه امریکا در امور سوریه برگزار شد، خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیــه، از انتظار آنــکارا برای اتمام هرچه سریعتر نقشهراه منبج٬ حساسیت نســبت به تمامیت ارضی ســوریه٬ عدم حضــور عناصر پ.ک.ک در منطقه امن شــرق فرات و تأمین امنیت آن از ســوی ترکیــه تأکیــد کــرد. امــا واکنــش و پاســخ نماینــده ویــژه امریکا بــه او در رســانهها منتشر نشده است.