روزگارهمایون

دیــدار و نشســتن پــای ســخن همایون شــهنواز برای مــن در همه این ســالها بــه یک ســنت فرهنگیتاریخــی تبدیل شــده بــود. محضــِر همایــون، محضــر هنرمندی متعهد، آگاه و میهندوست بــود کــه همــواره بــه گفتوگوهایــی عمیــق و تاریخــی و درعینحــال تلخ و شــیرین میگذشــت. تســلط و اشــراف حیرتانگیــز او بــر تاریــخ و جغرافیــای جنــوب، بویــژه موضوعــات مربــوط به ســرداران مبارز جنــوب ـ زائر خضرخان اهرمی، رئیسعلی دلواری و خالو حسین دشتی ـ سریال ماندگار «دلیران تنگســتان» همیشــه برای من که پدران و نیاکانم از آن دیار بودند، دلنشین و در مواردی آموزنده بود. در یکی از همین دورهمیهــای دوســتانه کــه در خانــه تاریخــیاش برگــزار بود، همایــون از پدر خاطرهای تعریف کرد که با روایت مضمون آن، تالش میکنم توضیحی برای چرایی و چگونگی زیســتجهان ایــن هنرمند بزرگ ارائه دهم. همایون شــهنواز تعریف میکرد که گویا هنگامیکه تصمیم میگیرد برای تحصیل فیلمســازی راهی فرنگ شــود، پــدر گوش فرزند را بهآرامــی میگیرد و به او یادآور میشــود که باید بعد از تحصیل به ایران برگردد و هرچه را آموخته اســت، بــرای ایران بهکار گیرد. عمِر هنــری او را گویی میتوان با همین مانیفســت کوتاه و گران شــهنواِز پدر تحلیل و روایت کرد. شــهنواز جوان دانشآموخته فرنگ از همان ابتدای بازگشــت ه وغمِخود را برای تصویرگری ایران و قهرمانها و

ّم قصهها و بزرگیهایش میگذارد. با ساختن مجموعههای فاخر تلویزیونی و سینمایی، خودش را بهعنوان یکی از ســتارگان سپهر فرهنگ و هنر در تاریخ معاصر ایــران تثبیــت میکنــد. از دیگــر ویژگیهــای کارهــای او رویکرد پژوهشــی و ســختگیرانهاش درباره واقعیتهای تاریخی اســت و تالش و ممارســتی که در شــناخت کامل سوژه و محیط آن به خرج میداد. همین رویکرد است که آثار او را در سطح اعتباری بســیار باالیی قرار میدهد و باعث میشود کارنامه او که عمدتاً حول ژانر تاریخی تعریف میشــود، بهدور از حواشــی معمول و مرسوم تولیدات قرار گیرد. اهمیــت و عشــق نامیــرای او بــه ایران و ســختگیری و وســواس او در محتــوای آثــارش بــدون تردید بهعنــوان میراثــی بزرگ و الهامبخش پیــ ِشروی همه هنرمندان این دیار قرار دارد و باید بارها و بارها کاوش و بررســی و نیز ترویج شــود تا بتوان امیدوار بــود انقطــاع تجربــه در میــان نســلهای هنرمنــد و فرهیختــه کمتروکمتر شود. همایون شهنواز که در سالهای اخیر بارها و بارها مورد بیمهری و اجحاف حقوقش از طرف دستگاههای فرهنگی این کشور قرار گرفتــه بود، ســال گذشــته در چنیــن روزهایی، با نامی ســربلند، فرصت یگانهزیستش را به پایان، و رسالتش را در بالندگی ایران و ایرانیان به ســرانجام رســاند. امیدوارم منش و کردار او الگویی برای همه ما باشــد و بیش از یادکردن از او به ســبک زیســتنش اندیشه و عمل کنیم. شــوراى شــهر تهران و کمیســیون نامگــذارى این شــورا به پاس نکوداشــت این چهره ماندگار نام یکــی از خیابان هاى همجوار خانــهاش در خیابان ولیعصر را به نام ایشــان نامگذارى کرده و در 6۱ اســفندماه که سالروز کوچ این عزیز بود همراه با رونمایی از ســردیس ایشان که توسط استاد حسنزاده آفریده شده است آمــاده بهــره بردارى می کند و پــس از آن یاد و نام ایشــان را نیز همراه با خانواده، دوستان و اهالی سینما در موزه سینما گرامی می دارد، در این گرامیداشــت از یادنامه ایشــان با عنوان روزگار همایون که توســط محمد ولیزاده تدوین شده و همچنین فیلم مستندى که با تالش کارگردان ارزشمند سینما شهرام اسدى به نتیجه رسیده رونمایی خواهد شد. یادش گرامی و نامش جاودان باد