پشت پرده مبادله دانشمند ایرانی با دانشجوی امریکایی

خبر اول اینکه،«رابین رایت» روزنامهنگار امریکایی جزئیاتــی از ماجرای تبــادل زندانیان ایرانــی و امریکا را در«نیویورکر» منتشر کرده و نوشته است: برایان هوک، نماینــده ویــژه امریــکا در امــور ایــران، مخالــف مبادله مســعود ســلیمانی، دانشــمند ایرانی بــا «ژیــو وانگ» دانشــجوی امریکایی بوده، ولی وقتی متوجه شــده این مبادله به هر صورت انجام خواهد شــد، خود را همراه این تصمیم کرده. اما ســؤال این است که اگر هوک در جریان مذاکره برای این مبادله نبوده، چه کسی این مبادله را انجام داده است؟ «جیم اســالتری»، نماینده ســابق کانــزاس در کنگره امریــکا در این میان نقشــی اساسی ایفا کرده است؛ او کسی است که برای شرکت در کنفرانس گفتوگــوی ادیان پیشتــر به ایران ســفر کرده بود و بخوبــی محمدجواد ظریــف وزیــر خارجــه ایــران و مجیــد تخــت روانچــی، نماینــده ایــران در ســازمان ملل متحد راـ که فارغالتحصیل دانشگاه کانزاس در امریکا بودمیشناخت. عالوه بر اسالتری و وکیل خانواده وانگ، «بیل ریچاردسون» ســفیر اســبق امریکا در ســازمان ملل متحد نیز وارد این ماجرا شــده و در پــس پــرده مذاکراتی با مقاماتی از کاخ ســفید، وزارت دادگســتری، وزارت خارجه امریکا از یک سو و مقامات امریکایی و وکالی دو زندانی آغاز کرده اســت. همه این تالشهــا البته به یک نقطه عطف نیاز داشــت و آن هم سخنرانی ظریف در جوامع آسیایی در نیویورک بود که به صراحت گفت، بیایید مبادله زندانیها را انجام بدهیم. در مالقات اســالتری با ظریف در نیویورک، جزئیات مبادلهای مورد بحث قرار گرفت و بنا شــد، این مبادله شــامل سلیمانی و وانگ باشد؛ خوش شانسی که در این میان پدیدار شد این بود که جان بولتون از ســمت مشــاور امنیت ملی دولت ترامپ برکنار شــد و جایش را به اوبرایان داد. اوبرایان خود پیشتر مذاکره کننده ارشــد در مســأله گروگانگیری در وزارت خارجــه امریکا بود و آمدن وی همکاری دولت با مذاکره کنندگان را تســهیل کرد. با وجود این، نه ریچاردسون و نه اســالتری ـ که مهمترین افراد از ســمت امریکا در انجام این مبادله بودند ـ هیــچ گاه از زمان مبادله و مکان آن مطلع نشــدند و بدین ترتیب بود که مبادله به جای قطر در ســوئیس انجام شــد. مشخص نیست، در آخرین لحظات چه کسی از دولت امریکا با مقامات ایرانی مذاکره کرده؛ اما آنچه مشــخص اســت اینکه دولت امریکا نمیخواســته اعتبار این اقــدام را به افــرادی خارج از دولت بدهد لذا در لحظات آخر بر ثمره تالشهای آنان نشسته و خود انجام مبادله را قطعی کرده است.