نظارت بر دولت یا بازجویی از دولت؟
دربــاره انتخابــات پیش رو ســه گــزاره قطعــی را میتــوان مطــرح کــرد؛ اول اینکــه مــا در ایــن شــرایط ســخت نیازمند مشــارکتی پرشــور در انتخابات هســتیم. دوم اینکه فعاً فضا و شواهد و قرائــن و زمینههــای موجــود هیــچ کدام نشــانی دال بــر تحقق این مشارکت به شــکلی که نیاز کشور است، ندارد. و در نهایــت مســأله ســوم اینکه وقــت چندان زیادی هم برای تحقق یک مشارکت سطح باال نداریم و باید زودتر دست به کار شویم.
مشــارکت در انتخابات پیش رو صرفاً نباید بــرای ما یک عدد و رقم باشــد. مهمتــر از این عدد و رقمها، احساســی اســت کــه جامعه در نســبتبندی بیــن خود و حاکمیت به واســطه ایــن انتخابات پیــدا میکند و همین احســاس اســت کــه سرنوشــت مــا را در مواجهــه بــا تحریمهــای رو به افزایش امریکا و میزان توان و مقاومــت ما در این عرصــه را تعیین خواهد کرد. این احساس تنها زمانی به جامعه تزریق میشــود که اقشــار مختلف مردم عمیقاً درک کنند که وظیفه شایســتهگزینی تمام و کمال به آنها واگذار شده است. در واقع شایستهگزینی با هدف تسخیر مناصب حاکمیتی حقی است که تماماً متعلق به مردم است. در شرایط فعلی کشــور بیش از هر چیز فاکتور وحدت اســت که مــورد نیاز جامعــه و حاکمیت میباشــد و این وحدت هیچ گاه از مســیر دســتور و فرمانهای سیاســی محقق نخواهد شــد. وحــدت واقعی تنهــا و تنهــا نتیجــه افزایــش حــس مشــارکت عمومــی جامعــه در تعییــن سرنوشــت خــود اســت. به عبارت دقیقتر اگر بخشی از جامعه بر اساس برداشــت و گرایش خود امکان قابل قبولــی برای چنین مشــارکتی نداشــته باشــد، چطــور میتــوان از او توقــع و انتظــار وحدت با دیگــران را داشــت؟ ایــن بخــش از جامعــه بر اســاس چه منافعی باید اتحاد اجتماعی خود را حفــظ کنــد و در چنیــن شــرایطی توجیهات ســلبی ماننــد خطــر تهدیــد امنیــت تــا کجــا میتواند کارساز باشند؟
مع االســف در این روزها شــاهد هستیم که از برخی صداهای سیاسی در کشور، در شرایط پیــش از انتخابــات کــه مــا نیازمنــد مشــارکت بیشــتر و وحدت قویتر هســتیم، پیام تهدید و حذف میشنویم و طبیعی است که این دست پیامها در مسیر کاهش سرمایه اجتماعی نهاد انتخابــات و فرآینــد مشــارکت عمومی اســت. امروز باید با صدای رساتر خطر برخی پیامهای سیاســی برای تشــکیل مجلس آینده را گوشزد کرد که نقش آن را در چارچوب فشــار بیشتر به دولت خاصه میکنند. این بدان معنا نیست که برخی ســوء عملکردها در دستگاه اجرایی و همین طور وظیفه مهم مجلس برای پاسخگو کــردن و نظارت بر حــس عملکرد دولت از یاد
برود. مسأله این است که چنین برنامه تقابلی و فشــاری کــه قــرار اســت تحت لوای پاســخگو کردن دولت به مشــروعیت سیاسی برسد تنها منجر به از کار انداختن دســتگاه اجرایی کشــور خواهد شد. در حقیقت نظارت بر دولت نباید بــا بازجویی از دســتگاه اجرایی و زیر فشــار قرار دادن آن اشتباه گرفته شود، اما به نظر میرسد این اتفاق در حال رخ دادن است.
تــا همینجــای کار بــه نظر میرســد تکثر نامزدهای معرفی شــده از سوی جریانهای مختلف سیاســی یک تکثر قابل قبول اســت بــه شــرطی کــه در رقابــت نهایــی نیز شــاهد همین تکثر باشــیم. طیفهایی کــه امروز در انتخابات شرکت کردهاند، به هر طریقی هنوز در جمهــوری اســامی ظرفیتهایــی بــرای سیاستورزی میبینند و این مهم را باید امر مبارکی دانست که نیاز است از سوی حاکمیت هم پاسخ درخور خود را دریافت کند و تبدیل به یک کنــش یک طرفه و بی حاصل نشــود.
مــا امروز از ســوی برخی جریانهای سیاســی و حتــی تریبونهای رســمی مــوج نارضایتی را برجســته میکنیــم و ایــن موجهــا و پیامها را بــدون هیــچ تحلیلــی و بــه صــرف بهــره بردنهــای جناحی به جامعه پمپاژ میکنیم که به هیچ عنــوان نمیتواند زمینه عملیاتی برای وحــدت داخلی باشــد. مضافــاً اینکه تا دوم اســفند هم کمتر از سه ماه دیگر فرصت داریــم و قطعاً تصمیمی که در این مدت کم برای آن انتخابات و زمینهسازی برای حضور مردم اتخاذ شــود، تصمیمی است که بخش قابــل توجهــی از آینــده ایــران را تحــت تأثیر خــود قــرار خواهــد داد. حــال ایــن در اختیــار ماســت که این تصمیم قربانی سیاستهای جناحی داخلی ما شود که میتواند بسیاری از چیزهای دیگر را هم قربانی خود کند، یا اینکه در افــق یک نگاه وســیعتر و بســیط تــر اتخاذ گــردد و بیمهنامــه محکمــی برای ســالهای پیش روی کشور شود.