اعدادی که نباید آب بروند

بررســی جزئیات بودجه نهادهای فرهنگی سال 99 در گفتوگو با فاطمه ذوالقدر، پروانه سلحشوری و الدن حیدری

هر سال وقتی رقم بودجه پیشنهادی فرهنــگ و هنــر از طــرف دولــت اعــالم میشود، بحثهای دامنهداری در مورد آن در رســانهها به راه میافتد. خصوصاً که اهالی فرهنگ وهنر معتقدند بودجه وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســالمی نبایــد نســبت بــه ســایر دســتگاههای فرهنگی بخصوص صداوسیما کاهش پیدا کند. با اینکه کل بودجه سال ۸۹ وزارت فرهنگ رقمــی بالغ بــر ۱۲ هــزار و ۱۲۸ میلیارد و ۰۱۲ میلیــون ریال بود و نســبت به ســال ۷۹ حــدود ۸۱ میلیــارد تومــان افزایــش داشــت، بــا ایــن حــال اهالــی فرهنگ و هنــر همچنــان بــا مشــکالت عدیــدهای روبــهرو بودنــد و از کمبــود امکانات رنج میبردند. بودجه سال۹۹ بدون محاسبه یارانــه، صبــح روز یکشــنبه ۷۱ آذرمــاه توســط حسن روحانی ریاست جمهوری در جلسه علنی مجلس شورای اسالمی ۴۲ هــزار و ۵۱۳ میلیــارد و ۰۳۵ میلیــون ریال پیشنهاد شد. در این بودجه برآورد

هزینــهای ســال آینــده بــرای «برنامــه حمایت و گســترش هنرهای نمایشی»، ۴۸ میلیــارد و ۱۱ میلیــون تومــان تعیین شده؛ در حالی که مصوبه بودجه امسال تئاتــر ۲۸ میلیــارد و ۲۲۳ میلیون تومان بوده است و این تفاوت به این معناست که بودجه حوزه تئاتر در مقایســه با سال گذشــته تغییری نداشــته اســت. در این بین برای کمک به بنیاد فرهنگی و هنری رودکی هم مثل قبــل ردیف جداگانهای در ذیــل برنامههای تئاتر گنجانده شــده کــه ۹ میلیــارد تومــان از بودجــه تئاتر به آن تعلــق خواهــد گرفــت؛ ایــن رقم در ســال گذشــته ۷میلیــارد و ۰۰۵ میلیــون تومان بود. همچنین برای ســازمان امور ســینمایی، ۰۱۲میلیارد تومــان در الیحه بودجه سال آینده در نظر گرفته شده که این رقم در الیحه سال قبل ۵۰۲ میلیارد تومــان بــود. ســهم برنامــه حمایــت و گسترش هنرهای تجســمی هم از سوی دولت ۳۳ میلیارد و ۵۲۹ میلیون تومان برآورد شــده که نســبت به بودجه ســال گذشــته کــه ۵۳ میلیــارد و ۰۰۲ میلیــون تومــان بــود، کاهــش پیــدا کــرده اســت. درحالیکه حوزه موسیقی با 55 میلیارد

و ۷۰۹میلیون و ۰۰۸ هزار تومان نســبت به رقم ۹۴ میلیارد و ۰۵۶ میلیون تومان سال گذشته افزایش داشته است.

الدن حیــدری معاونــت توســعه مدیریــت و منابــع وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســالمی درباره جزئیــات بودجه فرهنگــی ســال ۹۹ به «ایــران» میگوید: «در دســتگاههای فرهنگــی رشــد 6۱درصــدی داشــتهایم؛ امــا متأســفانه رشــد اعتبارات مندرج در بودجه وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســالمی یــک درصــد اســت و تقریبــاً خیلــی از حوزههــا رشــد منفــی داشــتهاند. حــوزه تئاتــر منفــی نیست و ۲درصد رشد داشته است اما در هنرهای تجسمی رشد منفی داشتهایم. در حوزه مد و لباس رشــدی نداشــتهایم و در حــوزه ترویــج کتــاب و کتابخوانــی رشــدمان منفــی بــوده اســت.». ســؤالی که همیشــه در ایــن باره مطــرح بوده به عــدم حمایــت نماینــدگان مجلــس از اهالــی فرهنگ وهنــر برمیگردد. شــاید اکنــون تحریمهای اقتصادی بســیاری از کاستیها را توجیه کند اما به اذعان خود نمایندگان کمیســیون فرهنگی مجلس حوزه فرهنگ از سالها پیش در اولویت

نمایندگان مجلس قرار نداشــته اســت. الدن حیــدری بــا اظهــار تأســف از ایــن مســأله ادامــه میدهــد: «حمایتهایی هــم کــه از طــرق مختلــف در مجلــس صــورت گرفتــه، جزء مــواردی نبــوده که خیلی مــا را امیدوار کنــد. نمایندهای که واقعاً دغدغه فرهنگ داشــته باشد زیاد

نداشــتهایم؛ کســی کــه بهدنبــال ارتقای بودجــه فرهنگ باشــد و پیگیــر افزایش آن باشد».

از ســوی دیگــر پروانــه سلحشــوری نماینــده مجلــس دربــاره پاییــن بــودن بودجــه اختصــاص یافتــه بــه حــوزه فرهنــگ و هنــر بــه «ایــران» میگویــد: «شــرایط اقتصــادی کشــور اضطــراری اســت. مردم بایــد معیشتشــان را اداره کننــد. برای دولت در این شــرایط بحث درمان و دارو و مســکن در اولویت است نــه حــوزه فرهنــگ وهنــر». او در مــورد بودجــه کــم وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســالمی هــم میگویــد: «بایــد دیــد آیا همــه نهادهــای فرهنگــی کــه زیــر نظر کمیسیون فرهنگی هستند، بودجهشان کم شــده اســت یا نه؟ اگر اینگونه باشــد در این شــرایط اقتصادی جای اعتراض نیســت». بــا نگاهــی بــه بودجههــای تخصیــص یافتــه بــه معاونتهــا و حوزههــای فرهنگــی و هنــری بهصورت جزئی بــا این مســأله روبهرو میشــویم که ردیــف بودجــهای اختصاصیافته از طــرف ســازمان برنامه و بودجــه به این حوزههــا، در نهایــت بــه همــان میــزان پرداخت نمیشود. بهعنوان مثال گفته میشــود در حــوزه تئاتر فقــط حدود ۰۲ درصــد از کل بودجــه اختصــاص داده شــده بــه ایــن حــوزه پرداخــت شــده و اکنون اداره کل هنرهای نمایشــی بابت حمایت از گروههای نمایشی و برگزاری جشــنوارهها نزدیــک بــه هفــت میلیارد تومــان بدهــی دارد. امــا الدن حیــدری ایــن ادعــا رد میکند و میگویــد: «اصالً امکان نــدارد این کار انجام شــود؛ چون خالف اســت. دیــوان محاســبات اولین جایی اســت که بــه ما خــرده میگیرد و مــا را بــه دادگاه میفرســتند. در حــوزه

هنرهای نمایشــی اگر عــددی در قانون بودجــه درج میشــود لزومــاً تخصیص آن از سازمان برنامه و بودجه بهصورت صددرصــد نمیآیــد. یعنــی اگــر ۰۸ میلیــارد درج میشــود ممکــن اســت ۰6 میلیــارد دســت مــا پــول بیایــد. این مســأله بســتگی بــه منابع مالــی دولت دارد. رقمی که در قانون بودجه نوشــته میشود با رقمی که به دستگاه پرداخته میشــود، مغایــرت دارد. از طرفی کادر اداره هنرهــای نمایشــی هــم هزینــه دارد و حقــوق و دســتمزد پرســنل هــم از همــان بودجــه پرداخت میشــود. ما چیــز جدایــی بهنــام حقــوق و مزایــای پرســنل نداریــم. مــا از بودجــه منحرف نمیشــویم و نظــارت دقیــق روی آن صورت میگیرد».

فاطمــه ذوالقــدر نماینــده مجلــس، نایبرئیس کمیســیون فرهنگی و عضو کمیســیون تلفیــق هــم در گفتوگــو بــا «ایــران» خبــر از اصــالح بودجــه تئاتر و ســایر بودجههــای فرهنگــی بخصــوص تئاتــر میدهــد. او بــا اشــاره بــه برگزاری جلســات کمیســیون فرهنگــی بــا وزیــر فرهنــگ و ارشــاد اســالمی در ایــن بــاره میگویــد: «جلســات مــا دربــاره دغدغههــای حوزههایــی مثــل تئاتــر بوده که متأســفانه رقم کمــی هم به آن اختصــاص یافتــه اســت. تئاتر بــا وجود مشــکالتی کــه در زمینه کمبود ســالنها دارد، بــا این بودجه دوام نمیآورد. وزیر فرهنگ و ارشــاد اســالمی قول بازنگری داده تــا بــا کمــک دولت و در کمیســیون تلفیــق بودجــه تئاتــر و برخــی دیگــر از حوزهها مثل ســازمان نهــاد کتابخانهها که در معرض تعدیل ۰۰۰۱ نفر نیرو قرار دارد، افزایش پیدا کند.»